Bài giảng Ngữ văn 7 - Bài: Thực hành đọc hiểu "Người thầy đầu tiên"

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn 7 - Bài: Thực hành đọc hiểu "Người thầy đầu tiên"

1. DỰ ÁN 2 Vai người dân Cư-rơ-gư-xtan để giới thiệu về đất nước – con người Cư-rơ-gư-xtan
2. THỰC HÀNH ĐỌC HIỂU NGƯỜI THẦY ĐẦU TIÊN (TRÍCH) - AI-MA-TỐP-
3. DỰ ÁN 1 Vai tác giả Trin-ghi-dơ Ai-ma-tốp để giới thiệu về bản thân và tác phẩm “Người thầy đầu tiên”
4. I. Đọc và tìm hiểu chung Thông - Ai-ma-tốp (1928 - 2008) là nhà văn Cư-gơ-rư-xtan, một nước cộng tin về hòa ở vùng trung Á, thuộc Liên Xô trước đây. tác giả: - Ông bắt đầu hoạt động sáng tác văn học từ năm 1952, khi ông còn là sinh viên. - Đề tài chủ yếu trong tác phẩm của ông: cuộc sống khắc nghiệt nhưng cũng đầy chất lãng mạn của người dân vùng đồi núi Cư-rơ-gư- xtan - Một số tác phẩm như: Cây phong non trùm khăn đỏ, Người thầy đầu tiên, Con tàu trắng Thông “Người thầy đầu tiên “ được sáng tác năm 1962, là một truyện ngắn nổi tin về tiếng được in trong tập Gia-mi-li-a – Truyện núi đồi và thảo nguyên tác được tặng Giải thưởng văn học Lê-nin năm 1963. phẩm:
5. DỰ ÁN 4 Tìm hiểu ngôi kể và tác dụng của ngôi kể, cốt truyện, tóm tắt đoạn trích “Người thầy đầu tiên”
6. 1. Ngôi kể, cốt truyện, tóm tắt Truyện được kể ở ngôi thứ nhất, người kể chuyện là An-tư-nai. Ngôi kể và tác dụng của Ngôi kể thứ nhất khiến câu chuyện được kể lại chân thật, sinh ngôi kể: động, giàu cảm xúc. Đoạn trích “Người thầy đầu tiên” kể về kí ức đau buồn của An- Cốt truyện tư-nai khi còn ở ngôi làng Ku-ku-rêu hẻo lánh: bị người thân bán làm vợ lẽ cho một kẻ giàu có. + Thầy Đuy-sen hứa sẽ bảo vệ An-tư-nai trước âm mưu của người thím, động viên cô lạc quan, tin tưởng vào tương lai tươi sáng khi cùng cô trồng hai cây phong. + Nhưng biến cố đau buồn vẫn xảy ra với An-tư-nai và thầy Đuy- Tóm tắt sen đã trải qua nhiều khó khăn, vất vả để giải thoát cho cô. + Kết truyện là những suy nghĩ của An-tư-nai về con đường mòn mà thầy Đuy-sen đã đưa cô đi hôm ấy. Mạch kể chuyện: từ quá khứ - hiện tại
7. DỰ ÁN 3 Vai nhân vật An-tư-nai kể về câu chuyện của mình và kể về thầy Đuy-sen trong đoạn trích “Người thầy đầu tiên”
8. Nhân vật bà thím và bọn Thầy Đuy-sen An-tư-nai đàn ông Trước Điều thím của An-tư-nai - Lời nói: - Suy nghĩ, tâm trạng khi An-định làm: bắt An-tư-nai gả “thầy sẽ chịu trách nhiệm về em” + Lặng đi vì kinh hãi. tư-nai bị cho người đàn ông giàu có “An-tư-nai, em đừng sợ” + Cố gắng can đảm để thầy bắt “Em đừng buồn, An-tư-nai ạ” Đuy-sen khỏi bận tâm “Thầy bao giờ cũng tin em sẽ trở thành người - Trằn trọc không ngủ được vì thông thái” lo nghĩ về tai họa sắp ập tới. “tất cả những gì tốt đẹp hãy còn ở phía trước” - Tình cảm dành cho thầy Đuy- - Hành động, cử chỉ: sen: cảm kích trước tâm hồn + Nhìn thẳng vào mắt, dặt tay lên vai, mỉm cao thượng của thầy cười khi nói với An-tư-nai. + Mang hai cây phong về trồng để khơi gợi sự lạc quan, niềm hi vọng về tương lai tươi sáng cho An-tư-nai. - Qua cảm nhận của An-tư-nai + Vẻ mặt sa sầm như đang lo nghĩ điều gì. + Vẻ đẹp sáng ngời, tấm lòng trìu mến, trung hậu, mạnh mẽ và khéo léo trong lao động.
9. Nhân vật bà thím và bọn đàn Thầy Đuy-sen An-tư-nai ông Khi - Ngôn ngữ: ăn nói cộc lốc, xấc - Ngôn ngữ: rắn rỏi và điềm tĩnh Hành động: An-tư- xược xưng hô mày-tao với thầy + Các em đừng để ý, cứ lo việc của các Lao vào đám đánh nhau lôi nai bị Đuy-sen. em đi. theo cả lũ trẻ đang bấu víu vào bắt - Hành động: + Hỏi thím của An-tư-nai: Bà đến có người. + Chồm về phía An-tư-nai việc gì? + Tên mặt đỏ xông vào thầy + Ở đây toàn là nữ sinh, chưa em nào gả Đuy sen như một con gấu. chồng được. + 2 tên cầm gậy nhọn xông vào. - Hành động: + Chúng đánh gãy tay thầy Đuy- + Chặn lối khi bà thím tiến lại gần An- sen. tư-nai + Thấy thầy không còn sức + Đạp vào bụng tên mặt đỏ. chống cự, liền xông vào đánh + Khi bị đánh gãy tay, thầy ép cánh tay thầy, rống lên như một đàn bò. vào ngực, bước lùi lại. + Vật An-tư-nai xuống và trói lại; bịt mồm An-tư-nai và xốc cô nằm vắt ngang lưng ngựa.
10. Nhân vật bà thím và bọn đàn Thầy Đuy-sen An-tư-nai ông Sau khi - Dụi mắt, toan chồm lên người - Ngôn ngữ - Đến đêm thứ 3 nhất quyết An-tư- thầy. + Giận giữ với tên mặt đỏ. trốn đi nai bị - Lão kia ngoan ngoãn cất bước. + Dằn vặt bản thân khi nói lời xin lỗi - Hăm hở, mải mê đào đất bắt An-tư-nai, dịu dàng nói lời động viên dưới vách lều. học trò. Cào bằng móng tay, mấy ngón - Hành động: tay toạc rách móng rớm máu. + Nhảy xuống ngựa, chạy vào lều và - Mừng quýnh khi thấy thầy kéo phắt tấm chăn đắp trên người lão vẫn sống. mặt đỏ. - Xuống suối tắm và nói lời thì + Túm lấy cổ áo tên mặt đỏ lay mạnh, thầm. rồi kéo đầu hắn vào sát mặt mình. + Đứng cạnh, lặng lẽ vuốt tóc và đợi An-tư-nai nín khóc. Nhận Đại diện cho xã hội lúc bấy giờ - Yêu thương, quan tâm tới học trò. Só phận người phụ nữ lúc bấy xét - Có trách nhiệm với học trò. giờ: - Có niềm tin vào tương lai tươi sáng - Chịu nhiều thiệt thòi. của học trò. - Bị đói nghèo, lạc hậu, mất hết quyền làm người.
11. 2. Nhân vật thầy Đuy-sen và An tư-nai a. Thầy Đuy-sen - Yêu thương, quan tâm học trò - Có trách nhiệm với học trò - Có niềm tin vào tương lai tươi sáng của học trò =>Thầy Đuy-sen ấm áp, dũng cảm và cao thượng b. An-tư-nai - Hoàn cảnh bất hạnh do thiếu thốn cả vật chất lẫn tinh thần (mồ côi cha mẹ, ở cùng chú thím, bị bắt ép gả chồng khi còn chưa đủ tuổi.) - Tình cảm của An-tư-nai dành cho thầy Đuy-sen: cảm kích, biết ơn thầy. -> Số phận người phụ nữ: + Chịu nhiều thệt thòi. + Bị đói nghèo, lạc hậu đày đọa, mất hết quyền làm người.
12. Hãy dẫn xác định đề tài, chủ đề, thông điệp của đoạn trích “Người thầy đầu tiên”
13. 3. Đề tài, chủ đề, thông điệp - Đề tài: cuộc sống khắc nghiệt nhưng đầy chất thơ của người dân vùng đồi núi Cư-rơ-gư-xtan. - Chủ đề: ca ngợi tình cảm, đạo đức, con người, đặc biệt là tình thầy trò và lòng biết ơn những người góp công xây đắp nên cuộc sống thịnh vượng, ấm no, hạnh phúc. - Thông điệp: + Trân trọng biết ơn những người thầy trong cuộc sống. + Trong cuộc sống cần có ý chí và quyết tâm để vượt qua hoàn cảnh hướng tới điều tốt đẹp. +
14. 1. Nghệ thuật - Lựa chọn ngôi kể thứ nhất. - Sự kết hợp giữa miêu tả và biểu cảm với ngòi bút đậm chất hội họa, truyền sự rung cảm đến người đọc.
15. Kinh nghiệm đọc hiểu văn bản tùy bút 3. Liên hệ , rút ra được bài học cho 1. Đọc lướt văn 2. Đọc chi tiết, tìm bản thân về cách bản xác định hiểu đề tài, chủ đề, tư nghĩ, cách ứng xử ngôi kể, cốt tưởng, thông điệp; do văn bản gợi ra. truyện, nhân vật tình cảm, thái độ của Tìm được mối , người kể chuyện, quan hệ của tác phẩm đối với cuộc sống con người.
16. Luyện tập Hãy dẫn ra một số câu văn thể hiện suy nghĩ, tình cảm và mong ước của thầy Đuy-sen khi trồng hai cây phong nhỏ.
17. VẬN DỤNG Tự viết bưu thiếp thể hiện lòng biết ơn đến người thầy của mình!