Bài giảng Ngữ văn 8 - Bài: Cảnh khuya

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn 8 - Bài: Cảnh khuya

1. Tiết 91: CẢNH KHUYA HỒ CHÍ MINH
2. PHIẾU HỌC TẬP SỐ 1 Tìm hiểu chung về Hồ Chí Minh Tên khai sinh: Nguyễn Sinh Cung, sau đổi thành Nguyễn Tất Thành, Hồ Chí Minh Năm sinh: 1890, mất năm 1969 Sự nghiệp cách mạng Quê quán: Kim Liên – Hồ Chí Minh là vị lãnh Nam Đàn – Nghệ An tụ vĩ đại, khai sinh ra nước Việt Nam Dân chủ Sự nghiệp văn chương Cộng hòa, là người tìm Người còn là nhà thơ ra con đường cứu nước lớn của dân tộc. và giải phóng dân tộc. Được Unesco vinh danh là: anh hùng giải phóng dân tộc, nhà văn hóa kiệt xuất của Việt Nam.
3. *. Cảnh khuya Tiếng suối trong / như tiếng hát xa, Trăng lồng cổ thụ, / bóng lồng hoa. Cảnh khuya như vẽ/ người chưa ngủ, Chưa ngủ / vì lo nỗi nước nhà. -7-
4. Việt Bắc -8-
5. Hang Pác Pó -9-
6. PHIẾU HỌC TẬP SỐ 2 Tìm hiểu đặc trưng thơ Đường luật Đặc trưng Biểu hiện thể loại trong văn bản 1. Chủ đề 2. Số tiếng, số dòng 3. Gieo vần 4. Niêm 5. Luật 6. Ngắt nhịp -10-
7. PHIẾU HỌC TẬP SỐ 2 Tìm hiểu đặc trưng thơ Đường luật Đặc trưng Biểu hiện thể loại trong văn bản 1. Chủ đề Tình yêu thiên nhiên, lòng yêu nước và phong thái ung dung của Bác 2. Số tiếng, số dòng - 7 tiếng /dòng - 04 dòng thơ/bài 3. Gieo vần Câu 1,2,4: xa-hoa-nhà 4. Niêm 1-4: trắc (suối-ngủ) 2-3: bằng (lồng-khuya) 5. Luật Luật bằng 6. Ngắt nhịp - 3/4 - 4/3 - 4/3 - 2/5 -11-
8. PHIẾU HỌC TẬP SỐ 3 Hình ảnh, chi Biện pháp tu từ Tác dụng Nhận xét tiết Hình ảnh thiên nhiên (Câu 1, 2) Hình ảnh con người (Câu 3, 4) -12-
9. Hình ảnh, Biện pháp Tác dụng Nhận xét chi tiết, từ tu từ ngữ đặc sắc Hình ảnh Tiếng suối - So sánh - Tiếng suối (thiên nhiên) trở nên gần gũi, thân mật Cảnh núi rừng VB trong thiên - Bút pháp như con người, giống như con người trẻ trung, trong đêm trăng thật đẹp và thơ nhiên lấy động tả trẻo đầy sức sống. mộng, trong trẻo, tràn đầy (Câu 1,2) tĩnh - Tiếng suối xa diễn tả cảnh đêm khuya tĩnh lặng, sức sống. thanh bình. Trăng, cổ Điệp từ Bức tranh rừng vừa có vẻ đẹp nhiều tầng lớp: cao – thụ “lồng” thấp - sáng – tối hoà hợp quấn quýt; đường nét hình khối đa dạng vừa tạo nên vẻ đẹp lung linh, huyền ảo chỗ đậm, chỗ nhạt. Bóng cây cổ thụ vươn cao, toả rộng lấp loáng ánh trăng. Bóng lá, bóng cây, bóng trăng in vào khóm hoa, in lên mặt đất thành những hình bông hoa trăng dệt thêu như gấm. Câu thơ thể hiện vẻ đẹp hình ảnh => Trong thơ có hoạ. Hình ảnh Cảnh khuya Điệp ngữ Điệp ngữ như một bản lề mở ra hai phía trong tâm trạng, Thể hiện tình yêu thiên nhiên con người như vẽ người “chưa ngủ” tâm hồn của Hồ Chí Minh: Chưa ngủ vì bâng khuâng, xao tha thiết, lòng yêu nước sâu (Câu 3,4) chưa xuyến trước vẻ đẹp của thiên nhiên; chưa ngủ vì lo nghĩ đến nặng của Bác. Đó cũng là ngủ/Chưa vận mệnh đất nước trong giai đoạn đầu cuộc kháng chiến chất thi sĩ, chiến sĩ trong tâm ngủ vì lo nỗi chống Pháp đầy khó khăn, gian khổ. hồn Hồ Chí Minh. nước nhà -13-
10. TỔNG KẾT 1. Nghệ thuật: 2. Nội dung - Sử dụng thể thơ thất ngôn tứ tuyệt - Bức tranh thiên nhiên đẹp cổ điển. đẽ, trong trẻo của đêm trăng - Các biện pháp tu từ so sánh, điệp núi rừng Việt Bắc. ngữ, từ ngữ được sử dụng độc đáo, - Tình yêu thiên nhiên tha thiết hiệu quả. và lòng yêu nước sâu nặng, - Kết hợp các yếu tố cổ điển và hiện thường trực trong tâm hồn đại. Bác. 3. Chiến thuật đọc hiểu thơ Đường luật + Đọc kĩ bài thơ. + Chỉ ra các yếu tố đặc trưng của thơ Đường luật trong bài thơ. + Tìm được các chi tiết, hình ảnh, biện pháp nghệ thuật và dụng ý của tác giả trong bài thơ. + Tìm hiểu vẻ đẹp tâm hồn, tình cảm của tác gải gửi gắm trong bài thơ. + Liên hệ thực tế lịch sử và bản thân. -14-
11. NHỔ CÀ RỐT
12. Bài thơ “Cảnh khuya” thuộc thể thơ nào? A : Thất ngôn tứ tuyệt B : Ngũ ngôn tứ tuyệt C : Tự do D : Lục bát A B C -16- D
13. Nghệ thuật so sánh trong câu thơ “Tiếng suối trong như tiếng hát xa” có tác dụng gì? A : Làm cho tiếng suối gần gũi với con người. B : Gợi sự tĩnh lặng, huyền diệu trong đêm rừng Việt Bắc. C : Thể hiện cách cảm nhận riêng của Bác so với các nhà thơ khác khi cùng viết về một đối tượng. D : Cả a, b, c A B C -17- D
14. Câu “Trăng lồng cổ thụ bóng lồng hoa” miêu tả cảnh thiên nhiên thế nào? A : Sự vật chen chúc, chật chội trong không gian nhỏ hẹp. B : Sự vật quấn quýt, giao hòa trong không gian ấm áp tình người. C : Sự vật kì bí, huyền diệu trong không gian thần tiên, thoát tục. D : Sự vật mờ ảo, trang nhã như trong tranh thủy mặc. A B C -18- D
15. Biện pháp nghệ thuật nào được sử dụng trong 2 câu cuối bài “Cảnh khuya” A : Điệp, Đối B : So sánh, Đối C : So sánh, Điệp D : Ẩn dụ, So sánh A B C -19- D
16. Giá trị nội dung, nghệ thuật chủ yếu của bài thơ “Cảnh khuya” là: A : Thể hiện tình yêu thiên nhiên B : Thể hiện tình yêu nước sâu sắc, tâm hồn nhạy cảm, ung dung. C : Thể thơ thất ngôn tứ tuyệt, bút pháp cổ điển và hiện đại, biện pháp tu từ so sánh, nhân hóa, điệp từ. D : Cả a, b, c A B C -20- D