Bài giảng Ngữ văn Lớp 8 - Tiết 50: Đập đá ở Côn Lôn - Trường THCS Đức Thắng

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn Lớp 8 - Tiết 50: Đập đá ở Côn Lôn - Trường THCS Đức Thắng

1. TIẾT 50: ĐẬP ĐÁ Ở CÔN LÔN Phan Châu Trinh
2. Tiết 50: ĐẬP ĐÁ Ở CÔN LÔN ( Phan Châu Trinh ) I.Đọc- chú thích: 1.Đọc: Làm trai đứng giữa đất Côn Lôn, Lừng lẫy làm cho lở núi non. Xách búa đánh tan năm bảy đống, Ra tay đập bể mấy trăm hòn. Tháng ngày bao quản thân sành sỏi, Mưa nắng càng bền dạ sắt son. Những kẻ vá trời khi lỡ bước, Gian nan chi kể việc con con!
3. Tiết 50: ĐẬP ĐÁ Ở CÔN LÔN ( Phan Châu Trinh ) I.Đọc- chú thích: 1.Đọc: 2.Chú thích: a.Tác giả: - Phan Châu Trinh(1872-1926) hiệu Tây Hồ; quê ở Quảng Nam. + Tham gia hoạt động yêu nước sôi nổi đầu thế kỉ XX. + Văn chương của ông thấm đẫm tinh thần yêu nước và dân chủ. + Các tác phẩm chính: Tây Hồ thi tập, tỉnh quốc hồn ca b.Tác phẩm: Được viết trong thời gian ông bị đày ở Côn Đảo (4/1908- 6/1910).
4. Tiết 50: ĐẬP ĐÁ Ở CÔN LÔN ( Phan Châu Trinh ) I.Đọc- chú thích: 1.Đọc: 2. Chú thích: a.Tác giả. b.Tác phẩm. c. Giải nghĩa từ: - Côn Lôn:Tức Côn Đảo(Bà Rịa- Vũng Tàu) một hòn đảo nhỏ ở miền đông nam nước ta, cách bờ biển Vũng Tàu khoảng gần 100 km.
5. Tiết 50: ĐẬP ĐÁ Ở CÔN LÔN ( Phan Châu Trinh ) I.Đọc- chú thích: II.Tìm hiểu văn bản: 1.Kiểu VB và PTBĐ: - Kiểu VB: Biểu cảm(biểu cảm, miêu tả, THtựỂ sự) THƠ THẤT NGÔN BÁT CÚ ĐƯỜNG LUẬT - Thể thơ: Thất ngôn bát cú Đường luật. 2.Bố cục: - Số câu: 8 câu/ bài - Số chữ: 7 chữ/ câu - Bốn câu thơ đầu: Công việc đập đá và tư- Ngắt thế nhịp:của người 4/3 hoặc tù 2cách/2/3 mạng. - Bốn câu thơ cuối: Cảm nghĩ từ công việc- Gieo đập vần: đá. ở các chữ cuối của các 3. Nội dung: câu 1,2,4,6,8. - Hình tượng người chí sĩ cách mạng với- tư Đối: thế giữa lẫm câu liệt 3 hiênvà câu ngang 4; giữa . câu5 và câu 6. - Khơi dậy,thúc giục tinh thần yêu nước,tạo-Luật: làn Bằng sóng- trắc. yêu nước của người Việt đầu thế kỉ XX. -Bố cục: Đề- thực- luận- kết.
6. Tiết 50: ĐẬP ĐÁ Ở CÔN LÔN ( Phan Châu Trinh ) 4.Phân tích: a.Bốn câu thơ đầu: Làm trai đứng giữa đất Côn Lôn, Lừng lẫy làm cho lở núi non. ➔ Làm trai là quan niệm sống anh hùng của các bậc nam nhi dám chống chọi với gian nguy để làm nên sự nghiệp.
7. Một số hình ảnh về nhà tù Côn Đảo (Côn Lôn)
8. Tiết 50: ĐẬP ĐÁ Ở CÔN LÔN ( Phan Châu Trinh ) 3.Phân tích: a.Bốn câu thơ đầu: Làm trai đứng giữa đất Côn Lôn, Lừng lẫy làm cho lở núi non. → Làm trai là quan niệm sống anh hùng của các bậc nam nhi dám chống chọi với gian nguy để làm nên sự nghiệp. - Trong hoàn cảnh tù đày, tác giả bày tỏ quan niệm làm trai → thể hiện lòng kiêu hãnh, bản lĩnh tự khẳng định trách nhiệm của mình với non sông. → Khát vọng hành động mạnh mẽ làm rung chuyển núi sông, thay đổi vận mệnh của đất nước.
9. Tiết 50: ĐẬP ĐÁ Ở CÔN LÔN ( Phan Châu Trinh ) 3.Phân tích: a.Bốn câu thơ đầu: Làm trai đứng giữa đất Côn Lôn, Lừng lẫy làm cho lở núi non. → Cách dùng từ chọn lọc, đặc sắc, lối nói khoa trương, giọng điệu ngạo nghễ, hào sảng thể hiện tư thế hiên ngang, kiêu hãnh, làm chủ của người tù cách mạng. Xách búa đánh tan năm bảy đống, Ra tay đập bể mấy trăm hòn. ➔ Nghệ thuật đối, lối nói khoa trương giọng thơ hùng tráng, dùng các động từ mạnh thể hiện khí phách lẫm liệt, ngang tàng đã biến công việc khổ sai cưỡng bức thành công cuộc chinh phục thiên nhiên đầy dũng mãnh. Dựng lên tượng đài uy nghi về người anh hùng.
10. Tiết 50: ĐẬP ĐÁ Ở CÔN LÔN ( Phan Châu Trinh ) 3.Phân tích: a.Bốn câu thơ đầu: b.Bốn câu thơ cuối: Tháng ngày bao quản thân sành sỏi, Mưa nắng càng bền dạ sắt son. Những kẻ vá trời khi lỡ bước, Gian nan chi kể việc con con. → Đối lập giữa những thử thách gian nan với sức chịu đựng dẻo dai, bền bỉ và ý chí chiến đấu sắt son của người chiến sĩ cách mạng (câu 5- 6). → Đối lập giữa chí lớn của những con người dám mưu đồ sự nghiệp cứu nước với những thử thách phải gánh chịu trên bước đường chiến đấu (câu 7- 8).
11. Tiết 50: ĐẬP ĐÁ Ở CÔN LÔN ( Phan Châu Trinh ) 3.Phân tích: a.Bốn câu thơ đầu: b.Bốn câu thơ cuối: Tháng ngày bao quản thân sành sỏi, Mưa nắng càng bền dạ sắt son. Những kẻ vá trời khi lỡ bước, Gian nan chi kể việc con con. ➔ Nghệ thuật đối, lối nói khoa trương lãng mạn, hình ảnh ẩn dụ, sử dụng các từ láy nhằm khẳng định thử thách, gian khổ càng tôi luyện ý chí bền bỉ, dẻo dai, càng hun đúc tinh thần sắt son, kiên định của người chí sĩ Cách mạng.
12. Tiết 50: ĐẬP ĐÁ Ở CÔN LÔN ( Phan Châu Trinh ) I.Đọc- chú thích: II.Tìm hiểu văn bản: III.Tổng kết: 1. Nghệ thuật: - Thơ thất ngôn bát cú Đường luật. - Ngôn ngữ hàm súc, độc đáo. - Bút pháp lãng mạn, giọng điệu hào sảng. - Kết hợp tả thực với tượng trưng, sử dụng phép đối, ẩn dụ, lối nói khoa trương. 2. Nội dung: Bài thơ thể hiện một hình tượng đẹp lẫm liệt, ngang tàng của người anh hùng cứu nước dù gặp gian nguy vẫn không sờn lòng đổi chí.
13. Tiết 50: ĐẬP ĐÁ Ở CÔN LÔN ( Phan Châu Trinh ) IV. Luyện tập Bài tập 2 (SGK /150 ) : Qua hai bài thơ Vào nhà ngục Quảng Đông cảm tác và Đập đá ở Côn Lôn, em hãy trình bày lại những cảm nhận của mình về vẻ đẹp hào hùng, lãng mạn của hình tượng nhà nho yêu nước và cách mạng đầu thế kỉ XX. * Gợi ý : - Cả hai bài thơ đều là khẩu khí của những bậc anh hùng hào kiệt khi sa cơ, lỡ bước rơi vào vòng tù ngục. Họ không “nói chí” bằng những lời lẽ khoa trương, sáo rỗng. - Vẻ đẹp hào hùng, lãng mạn của họ biểu hiện trước hết ở khí phách ngang tàng lẫm liệt ngay cả trong thử thách gian lao có thể đe dọa đến tính mạng (xem việc phải ở tù như một bước dừng chân tạm nghỉ, xem việc lao động khổ sai như một việc con con không đáng kể đến). Vẻ đẹp ấy còn biểu hiện ở ý chí chiến đấu và niềm tin không dời đổi vào sự nghiệp của mình.
14. Tiết 50: ĐẬP ĐÁ Ở CÔN LÔN ( Phan Châu Trinh ) HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ - Học thuộc lòng bài thơ. Nắm vững nội dung và nghệ thuật của bài thơ. - Viết đoạn văn nêu cảm nhận của em về hình tượng người anh hùng cứu nước đầu thế kỉ XX qua hai bài thơ vừa học. - Soạn bài “Ôn luyện về dấu câu”.