Bài giảng Tập làm văn Khối 5 - Luyện tập tả người (Quan sát và chọn lọc chi tiết) - Trường Tiểu học Khương Đình

Nội dung text: Bài giảng Tập làm văn Khối 5 - Luyện tập tả người (Quan sát và chọn lọc chi tiết) - Trường Tiểu học Khương Đình

1. Luyện tập tả người ( Quan sát và chọn lọc chi tiết )
2. Tập làm văn ❖ KHỞI ĐỘNG - Em hãy nêu cấu tạo của bài văn tả người. CẤU TẠO CỦA BÀI VĂN TẢ NGƯỜI Bài văn tả người thường có ba phần: 1.Mở bài: Giới thiệu người định tả. 2.Thân bài: a) Tả ngoại hình (đặc điểm nổi bật về tầm vóc, cách ăn mặc, khuôn mặt, mái tóc, cặp mắt, hàm răng, ) b) Tả tính tình, hoạt động (lời nói, cử chỉ, thói quen, cách cư xử với người khác, ). 3. Kết bài: Nêu cảm nghĩ về người được tả.
3. Tập làm văn Luyện tập tả người (Quan sát và chọn lọc chi tiết)
4. Tập làm văn Luyện tập tả người (Quan sát và chọn lọc chi tiết) 1) Đọc bài văn sau và ghi lại những đặc điểm ngoại hình của người bà (mái tóc, đôi mắt, khuôn mặt, ) Bà tôi Bà tôi ngồi cạnh tôi, chải đầu. Tóc bà đen và dày kì lạ, phủ kín cả hai vai, xõa xuống ngực, xuống đầu gối. Một tay khẽ nâng mớ tóc lên và ướm trên tay, bà đưa một cách khó khăn chiếc lược thưa bằng gỗ vào mớ tóc dày. Giọng bà trầm bổng, ngân nga như tiếng chuông. Nó khắc sâu vào trí nhớ tôi dễ dàng, và như những đóa hoa, cũng dịu dàng, rực rỡ, đầy nhựa sống. Khi bà mỉm cười, hai con ngươi đen sẫm nở ra, long lanh, dịu hiền khó tả, đôi mắt ánh lên những tia sáng ấm áp, tươi vui. Mặc dù trên đôi má ngăm ngăm đã có nhiều nếp nhăn, khuôn mặt của bà tôi hình như vẫn tươi trẻ. Theo MÁC–XIM GO-RƠ-KI
5. Tập làm văn Luyện tập tả người (Quan sát và chọn lọc chi tiết) - Bài văn tả những đặc điểm ngoại hình nào của người bà? + Tả mái tóc, đôi mắt, khuôn mặt, giọng nói của người bà. - Em hãy nêu từng đặc điểm ngoại hình của người bà về: mái tóc, đôi mắt, khuôn mặt, giọng nói. Hoạt động nhóm 3 phút
6. Tập làm văn Luyện tập tả người (Quan sát và chọn lọc chi tiết) ❖ Những đặc điểm ngoại hình của người bà: - đen, dày kì lạ, phủ kín hai vai, xõa xuống ngực, xuống Mái tóc đầu gối ; mớ tóc dày khiến bà đưa chiếc lược thưa bằng gỗ một cách khó khăn. (Khi bà mỉm cười) Hai con ngươi đen sẫm nở ra, long Đôi mắt lanh, dịu hiền khó tả, ánh lên những tia sáng ấm áp, tươi vui. Khuôn mặt đôi má ngăm ngăm, đã có nhiều nếp nhăn nhưng khuôn mặt bà hình như vẫn tươi trẻ. trầm bổng, ngân nga như tiếng chuông ; khắc sâu vào Giọng nói trí nhớ cậu bé ; dịu dàng, rực rỡ, đầy nhựa sống như những đóa hoa.
7. Tập làm văn Luyện tập tả người (Quan sát và chọn lọc chi tiết) - Em có nhận xét gì về cách miêu tả ngoại hình của tác giả? (tác giả đã quan sát và chọn lọc các chi tiết như thế nào?) - Tác giả ngắm bà rất kĩ và đã chọn lọc những chi tiết tiêu biểu về ngoại hình của bà để miêu tả. Bài văn vì thế ngắn gọn mà sống động, khắc họa rất rõ hình ảnh của người bà trong tâm trí bạn đọc, đồng thời bộc lộ tình yêu của cháu đối với bà qua từng lời tả.
8. Tập làm văn Luyện tập tả người (Quan sát và chọn lọc chi tiết)
9. Tập làm văn Luyện tập tả người (Quan sát và chọn lọc chi tiết) 2) Đọc và ghi lại những chi tiết tả người thợ rèn đang làm việc trong bài văn sau:
10. Người thợ rèn Ngồi xem anh Thận làm việc thật - Thôi ! - Anh nói. thích: Có cái gì rất khỏe rất say trong Cậu thợ phụ trở tay lau mồ hôi đầm công việc của anh, sinh động và hấp đìa trên khuôn mặt ửng hồng vì hơi dẫn lạ thường. Này đây, anh bắt lấy nóng, trong khi anh Thận lại lôi con cá thỏi thép hồng như bắt lấy một con cá lửa ra, quật nó lên hòn đe và vừa hằm sống. Dưới những nhát búa hăm hở hằm quai búa choang choang vừa nói của anh, con cá lửa ấy vùng vẫy, quằn rõ to: “ Này Này Này ” quại, giãy lên đành đạch. Những chiếc Cuối cùng con cá lửa đành chịu thua. vảy của nó bắn ra tung tóe thành Nó nằm ưỡn dài ngửa bụng ra trên đe những tia lửa sáng rực. Nó nghiến mà chịu những nhát búa như trời răng ken két, nó cưỡng lại anh, nó giáng. Và tới lúc anh trở tay ném nó không chịu khuất phục. Anh quặp lấy đánh xèo một tiếng vào cái chậu nước nó trong đôi kìm sắt dài, lại dúi đầu nó đục ngầu làm cho chậu nước bùng sôi vào giữa đống than hồng. lên sùng sục thì nó đã biến thành một Thổi nào ! - Anh bảo cậu thợ phụ. chiếc lưỡi rựa vạm vỡ và duyên dáng. Cậu thanh niên rướn người lên. Đôi Anh Thận chỉ liếc nhìn nó một cái, như ống bễ thở phì phò. Những chiếc lưỡi một kẻ chiến thắng. Và anh lại bắt đầu lửa liếm lên rực rỡ một cuộc chinh phục mới. Theo Nguyên Ngọc
11. Tập làm văn Luyện tập tả người (Quan sát và chọn lọc chi tiết) ❖Những chi tiết tả người thợ rèn đang làm việc - Bắt lấy thỏi thép hồng như bắt một con cá sống - Quai những nhát búa hăm hở (khiến con cá lửa vùng vẫy, quằn quại, giãy đành đạch, vảy bắn tung tóe thành những tia lửa sáng rực, ) - Quặp thỏi sắt trong đôi kìm sắt dài, dúi đầu nó vào giữa đống than hồng ; lệnh cho thợ phụ thổi bễ. - Lôi con cá lửa ra, quật nó lên đe, vừa hằm hằm quai búa choang choang vừa nói rõ to: “Này Này Này ” - Trở tay ném thỏi sắt đánh xèo một tiếng vào chậu nước đục ngầu. - Liếc nhìn lưỡi rựa như một kẻ chiến thắng, lại bắt đầu cuộc chinh phục mới.
12. Tập làm văn Luyện tập tả người (Quan sát và chọn lọc chi tiết) - Em có nhận xét gì về cách miêu tả anh thợ rèn đang làm việc của tác giả? (tác giả đã quan sát và chọn lọc các chi tiết như thế nào?) - Tác giả đã quan sát rất kĩ hoạt động của người thợ rèn; miêu tả quá trình thỏi thép hồng qua bàn tay anh đã biến thành một lưỡi rựa vạm vỡ, duyên dáng. Thỏi thép hồng được ví như một con cá bướng bỉnh, hung dữ ; anh thợ rèn như một người chinh phục mạnh mẽ, quyết liệt. Người đọc bị cuốn hút bởi cách tả của tác giả. Bài văn hấp dẫn, sinh động.
13. Tập làm văn Luyện tập tả người (Quan sát và chọn lọc chi tiết) ❖Kết luận: *Khi quan sát viết một bài văn tả người, cần lưu ý: - Xác định mục đích rõ ràng để tập trung quan sát ngoại hình, họat động của nhân vật. - Tập trung quan sát kĩ đối tượng định tả. Vận dụng nhiều giác quan để quan sát. - Quan sát, chọn lọc để đưa vào bài những chi tiết tiêu biểu, nổi bật, gây ấn tượng. - Khi viết cần kết hợp với nhận xét, liên tưởng, ví von đồng thời kín đáo thể hiện cảm xúc của mình với nhân vật.
14. Tập làm văn Luyện tập tả người (Quan sát và chọn lọc chi tiết) * Tác dụng của việc quan sát và chọn lọc chi tiết để tả người là: Tìm ra đặc điểm riêng biệt, tiêu biểu khi miêu tả sẽ làm cho đối tượng này không giống đối tượng khác. Bài viết sẽ hấp dẫn, không lan man, dài dòng.
15. Tập làm văn Luyện tập tả người (Quan sát và chọn lọc chi tiết) ❖ HOẠT ĐỘNG NỐI TIẾP: Về nhà quan sát và ghi lại có chọn lọc kết quả quan sát một người em thường gặp (cô giáo, thầy giáo, người hàng xóm, ) để lập được dàn ý cho bài văn tả người trong tiết tập làm văn tuần 13 - Luyện tập tả người (Tả ngoại hình)