Giáo án Ngữ văn Lớp 9 - Tuần 11 - Năm học 2021-2022

Nội dung text: Giáo án Ngữ văn Lớp 9 - Tuần 11 - Năm học 2021-2022

1. TUẦN :11 Ngày soạn: 8 /11/2021 Tiết 52: NGHỊ LUẬN TRONG VĂN BẢN TỰ SỰ Nội dung bài học Hoạt động của giáo viên và học sinh I. Tìm hiểu yếu tố nghị luận trong văn bản tự sự: Tìm hiểu nội dung bài học 1. Đọc Đọc các đoạn trích SGK – 137 2. Nhận xét và nhận xét a. Câu a: ? Hãy xác định những câu, chữ Mang tính chất nghị luận: nếu thì, vì thế cho thể hiện rõ tính chất nghị luận nên, sở dĩ là vì, khi A thì B: là những câu trong 2 đoạn trích trên? khẳng định ngắn gọn, khúc chiết. - Nêu vấn đề: Nếu ta không cố tìm hiểu những người xung * Ghi nhớ: quanh thì ta luôn có cớ để tàn Trong vb tự sự, để người đọc (người nghe) phải nhẫn độc ác với họ. suy nghĩa về một vấn đề nào đó, người viết (người - Phát triển vấn đề : Nêu các lý kể) và nv có khi NL bằng cách nêu lên ý kiến, do khiến con người trở nên ích nhận xét, cùng những lí lẽ, dẫn chứng. Nội dung kỷ, tàn nhẫn. đó thường được diễn đạt bằng hình thức lập luận, - Kết thúc: tôi biết vậy nỡ làm cho câu chuyện thêm phần triết lí. giận II. Luyện tập: Bài 1: - Lời ông giáo (nội tâm) - Đối thoại, thuyết phục với chính mình. - Lời ông giáo tự nói với mình, với người đọc, ông giáo đang tự thuyết phục mình bởi ý nghĩ cho rằng vợ mình là người ác, người ích kỉ. - Thuyết phục bằng cách: Hãy đào sâu suy nghĩ, tìm hiểu bản chất con người, còn nếu chỉ xét ở hiện tượng bề mặt thì dễ ác cảm với người khác - Học sinh làm bài tập 1 Sưu tầm và chép vào vở một vài đoạn văn tự sự có yếu tố nghị luận
2. IV/ Hướng dẫn tự học: * Bài vừa học: Học thuộc ghi nhớ. Hoàn thành bài tập 2. * Bài sắp học: Bài: “ Luyện tập tóm tắt văn bản tự sự” Ngày soạn: 8/11/2021 Tiết :53 LUYỆN TẬP VIẾT ĐOẠN VĂN TỰ SỰ CÓ SỬ DỤNG YẾU TỐ NGHỊ LUẬN 3. Bài mới: Nội dung bài học Hoạt động của giáo viên và học sinh I.Thực hành tìm hiểu yếu tố nghị luận Thực hành và tìm hiểu yếu tố nghị luận trong đoạn văn: Học sinh đọc đoạn văn. 1. Đọc: “Lỗi lầm và sự biết ơn” ? Phương thức biểu đạt chính trong đoạn 2. Nhận xét: văn trên là gì? - Yếu tố nghị luận: Câu trả lời của người bạn Phương thức tự sự. và câu kết của đoạn văn. ? Đoạn văn trên kể về sự việc gì? - Bài học rút ra từ câu chuyện này là sự bao Kể về cuộc tranh luận giữa 2 người bạn khi dung, lòng nhân ái, biết tha thứ và ghi nhớ ân đi trên sa mạc. nghĩa, ân tình.... GV: Ngoài ra, đoạn văn trên còn kết hợp cả yếu tố nghị luận. II. Thực hành viết đoạn văn tự sự có sử ?Yếu tố nghị luận được thể hiện rõ ở những dụng yếu tố nghị luận: câu văn nào? * Bài 1: Câu trả lời của người bạn được cứư và câu - Giới thiệu buổi sinh hoạt kết của VB. - Nội dung: ? Vai trò cảu những yếu tố đó trong việc làm + Buổi sinh hoạt diễn ra như thế nào? nổi bật nội dung của đoạn văn? + Em đã phát biểu về vấn đề gì? Tại sao lại Làm câu chuyện thêm sâu sắc, giàu chất triết phát biểu về vấn đề đó? lý và có ý nghĩa giáo dục cao. + Em đã thuyết phục cả lớp rằng Nam là ? Theo em, bài học rút ra từ câu chuyện này người bạn tốt như thế nào? (lí lẽ, ví dụ, phân là gì?
3. tích...) - Học sinh đọc đoạn văn tham khảo ? Yếu tố nghị luận được thể hiện ở câu văn 2. Bài văn: Bà nội nào? - Yếu tố nghị luận ? Bà đã để lại một việc làm hoặc lời nói, suy + “Người ta bảo làm sao được” nghĩ ntn? Điều đó diễn ra trong hoàn cảnh + “bà bảo u tôi mới về” nào? + “ Người ta như cây nó gãy” ? Nội dung cụ thể là gì? Nội dung đó giản dị mà sâu sắc, cảm động ntn? ? Suy nghĩ về bài học rút ra từ câu chuyện? - Yêu cầu học sinh viết đoạn văn kể về những việc làm, lời dạy giản dị của bà. Tìm đọc và sưu tầm các đoạn văn tự sự có sử dụng yếu tố nghị luận và chép vào vở. IV/ Hướng dẫn tự học: * Bài vừa học: - Tại sao phải sử dụng yếu tố nghị luận trong văn bản tự sự ? - Viết 1 đoạn văn tự sự kể lại 1 việc trong 1 câu chuyện đã học. * Bài sắp học: Bài thơ: “Đoàn thuyền đánh cá” của Huy Cận - Vài nét về tác giả Hoàn cảnh sáng tác bài thơ. - Đọc trước bài thơ.
4. Ngày soạn: 12/11/2021 Tiết 54-56: Văn bản ĐOÀN THUYỀN ĐÁNH CÁ (Huy Cận) Nội dung bài học Hoạt động của giáo viên và học sinh I. Tác giả, tác phẩm: 1. Tác giả: Tìm hiểu tác giả, tác phẩm - Huy Cận (1919 -2005), tên đầy đủ là ? Hiểu biết của em về tác giả ? Cù Huy Cận, quê Hà Tĩnh. ? Nêu hoàn cảnh ra đời của tác phẩm? 2. Tác phẩm: ? Bài thơ được sáng tác trong hoàn cảnh như thế - Sáng tác năm 1958 nào ? - In trong tập Trời mỗi ngày một sáng. * Đọc – hiểu chú thích - - Học sinh tìm hiểu bố cục của bài thơ. II. Đọc- hiểu chú thích: - Khổ 1, 2: cảnh ra khơi 1. Đọc - khổ 3, 6 cảnh đoàn thuyền đánh cá 2.Bố cục: 3 phần - Khổ 7: cảnh trở về. - Khổ 1, 2: cảnh ra khơi Tìm hiểu văn bản - khổ 3, 6 cảnh đoàn thuyền đánh cá ? Trong bài thơ, tác giả đã sử dụng các phương - Khổ 7: cảnh trở về. thức biểu đạt nào?( biểu cảm, miêu tả) -Học sinh đọc 2 khổ thơ đầu. ? Tác giả miêu tả đoàn thuyền đánh cá ra khơi vào thời gian nào? Đọc câu thơ dẫn chứng? III. Tìm hiểu văn bản: - Gv: bài thơ đã tạo nên một khung cảnh thời gian 1. Nội dung: và không gian đáng chú ý: một không gian rộng lớn, bao la, thời gian theo nhịp tuần hoàn của vũ trụ. 2 cảm hứng bao trùm và thống nhất chặt chẽ: a. Cảnh đoàn thuyền ra khơi đánh cá: đó là cảm hứng về thiên nhiên và vũ trụ, về lao động và người lao động. - Thiên nhiên được miêu tả bằng những ? Tác giả giới thiệu cảnh đoàn thuyền ra khơi hình ảnh so sánh và liên tưởng, tưởng như thế nào? tượng độc đáo => cảnh hoàng hôn hùng ->Tạo hình ảnh khỏe, lạ mà thật gắn kết 3 sự vật- vĩ, vũ trụ bước vào đêm. hiện tượng: cánh buồm, gió khơi và câu hát của người đánh cá. ? Nhận xét NT miêu tả trong đoạn thơ này? Hình ảnh NT so sánh, liên tưởng độc đáo, cảnh lãng mạn nên thơ => sự tưởng tượng phong phú, - Đoàn thuyền ra khơi đầy khí thế hào lãng mạn của nhà thơ. hứng, phấn khởi, mang theo khúc hát lạc ? Giữa khung cảnh ấy con người đã làm gì? quan phơi phới. ? Khí thế của người lao động như thế nào? Câu hát thể hiện ước mơ gì của người đánh cá? Khí thế tươi vui, lạc quan, yêu lao động, yêu cuộc sống ? Hình ảnh con người có gì đối lập với trạng thái
5. của thiên nhiên và vũ trụ? - Khí thế người lao động: tươi vui, lạc quan, yêu lao động, yêu cuộc sống. ? Tác giả miêu tả cảnh gì ở 4 khổ thơ này? ? Hình ảnh con thuyền trên biển được miêu tả ntn? - Con thuyền đánh cá vốn nhỏ bé nhưng lúc này nó được hòa nhập vào thiên nhiên bao la rộng lớn: buồm trăng, giữa mây cao biển bằng, đậu dặm xa b. Cảnh đánh cá trên biển: dò bụng biển, dàn đang thế trận, con thuyền như - Con thuyền giữa biển khơi thật kì vĩ vụt lớn lao kì vĩ giữa thiên nhiên. khổng lồ, hòa nhập với thiên nhiên vũ trụ ? Hình ảnh biển được miêu tả ntn? rộng lớn. thiên nhiên trên biển: đẹp rực rỡ đến huyền ảo của cá, của trăng, sao. ? Hình ảnh người lao động được tác giả khắc - Biển đẹp, giàu có và hùng vĩ. họa ntn? Họ hăng say làm việc biến công việc đánh cá - Những như dân lao động hăng say, nặng nhọc lúc này trở thành bài ca đầy niềm vui, khỏe khoắn tràn đầy niềm vui, luôn nhịp họ hăng say, phấn khởi, ... nhàng với thiên nhiên, làm chủ công việc ? Theo em, việc đánh cá trên biển có đúng với lao động của mình. thực tế không? Vì sao? Qua đó t.giả thể hiện điều gì? - Liên hệ MB đang xây dựng CNXH những người lao động họ rất hăng say làm việc. ? Nhận xét NT miêu tả trong 4 khổ thơ này.(liệt kê, so sánh. c. Cảnh đoàn thuyền đánh cá trở về: - Học sinh đọc khổ thơ cuối. Không khí tưng bừng phấn khởi vì đạt ? Nhận xét không khí cảnh đoàn thuyền đánh cá thắng lợi. trở về? Hình ảnh con người hiện lên làm chủ Vẫn là câu hát nhưng câu hát tràn ngập niềm vui thiên nhiên, làm chủ vũ trụ. sau 1 đêm dài lđộng trẩn trương và đạt nhiều sản lượng. Nếu khổ thơ đầu: mặt trời xuống biển, thì khổ thơ cuối mặt trời như đội biển với màu sắc mới-> niềm phấn khởi, lòng yêu vô hạn vào cuộc sống mới. ? Nhận xét về hình ảnh mặt trời ở đầu bài thơ và ở cuối bài? Là hình ảnh đặc sắc: Khi kết thúc một ngày thì những con người lao động trên biển bắt đầu 1 buổi lao động của mình. Khi họ trở về để nghỉ ngơi sau 1 ngày lao động vất vả thì là lúc mặt trời lên báo hiệu 1 ngày mới. - Hình ảnh “Đoàn thuyền chạy đua trời” là cách nói phóng đại nhằm diễn tả nhịp điệu lao động
6. khẩn trương, hào hùng. Bài thơ có nhiều từ? Vậy em hiểu nghĩa của từ 2. Nghệ thuật: hát là gì? - Sử dụng bút pháp lãng mạn với các Nhiều từ hát được nhắc lại trong bài thơ như khúc biện pháp NT đối lập, phóng đại so sánh, ca sảng khoái của người lao động đánh cá thể hiện nhân hóa. niềm phấn khởi trước những thành quả lao đông - Sử dụng ngôn ngữ thơ giàu hình ảnh, của mình->không chỉ vẽ ra cuộc sống ấm no của nhạc điệu, gợi liên tưởng. nd vùng biển mà còn vẽ ra cảnh huy hoàng của 3.Ý nghĩa văn bản: Bài thơ thể hiện ngày mai. nguồn cảm hứng lãng mạn ngợi ca biển ? Nêu nghệ thuật ? cả lớn lao, giàu đẹp, ngợi ca nhiệt tình -> Nhận xét, chốt ý lao động vì sự giàu đẹp của đất nước của những người lao động mới. ? Nêu ý nghĩa văn bản? Em hãy viết một đoạn văn phân tích khổ Hs làm bài tập theo yêu cầu. đầu hoặc khổ cuối của bài thơ. Sưu tầm, tìm đọc thêm các đoạn văn, bài Hs làm bài tập theo yêu cầu. thơ nói về tinh thần hăng hái lao dộng tham gia xây dựng đất nước của quân và dân ta. Chép vào vở một vài đoạn mà em tìm được. IV/ Hướng dẫn tự học: * Bài vừa học: - Học thuộc lòng bài thơ - Phân tích để làm nổi bật khí thế lao động hăng say làm chủ của người lao động. * Bài sắp học: TRẢ BÀI KT GIỮA HKI