Giáo án Ngữ văn Lớp 9 - Tuần 13 - Năm học 2021-2022

Nội dung text: Giáo án Ngữ văn Lớp 9 - Tuần 13 - Năm học 2021-2022

1. Ngày soạn: 28/11/2021 Tiết : 62,63,64 RÈN KỸ NĂNG VIẾT VĂN TỰ SỰ CÓ SỬ DỤNG YẾU TỐ NGHỊ LUẬN 3. Bài mới: Nội dung bài học Hoạt động của giáo viên và học sinh II. Thực hành viết đoạn văn tự II/ Thực hành viết đoạn văn tự sự có sử dụng yếu tố sự có sử dụng yếu tố nghị luận: nghị luận : * Đề:1 ĐỀ 1: - Giới thiệu buổi sinh hoạt Viết một đoạn văn kể lại buổi sinh hoạt lớp. Trong buổi - Nội dung: sinh hoạt đó, em đã phát biểu ý kiến để chứng minh + Buổi sinh hoạt diễn ra như thế Nam là một nào? người bạn rất tốt. + Em đã phát biểu về vấn đề gì? Bài làm Tại sao lại phát biểu về vấn đề đó? Em với Nam là đôi bạn thân. Nhà bạn nghèo nên + Em đã thuyết phục cả lớp rằng có một số bạn nhà giàu khi dễ. Hôm đó thứ sáu, vào Nam là người bạn tốt như thế giờ ra chơi, chỉ có vài bạn trong lớp, em và Nam quét nào? (lí lẽ, ví dụ, phân tích...) lớp thì Nam thấy tiền ai rớt dưới đất. Nam lượm lên xem là hai tờ giấy 500k. Nam nói với em không biết của ai, để chút tới giờ sinh hoạt lớp nói với cô chủ nhiệm. Tới tiết sinh hoạt lớp, cô vào lớp. Nam chưa kịp lên trình bày với cô thì bạn Đạt đã lên méc cô nói bạn Nam ăn cắp tiền của mình, có bạn Hoa lúc nãy nãy giờ ra chơi ở trong lớp làm chứng. Mọi cặp mắt đều đổ dồn về Nam thể hiện sự chê trách, kết tội Nam là tham lam. Cô chưa kịp hỏi, Nam chưa kịp phân trần thì Đạt đã chạy tới móc tiền trong túi quần của Nam ra nói là tiền của mình đem theo để đóng bảo hiểm cho cô. Vật chứng rõ ràng, Nam lại vụng về, ít nói cúi đầu im lặng không biết nói sao. Em đã đứng dậy nói : “Nam không phải là người tham lam mà là người tốt”. Sau đó em đã trình bày cho cô và các bạn biết đầu đuôi sự việc : Lúc nãy, em và Nam quét lớp thì Nam thấy tiền ai rớt nên có nói với em là lát nữa tới tiết sinh hoạt sẽ nói với cô để trả lại cho người bị mất .Bạn Đạt đã không hỏi không rằng, chưa chi đã vội kết tội Nam là tham lam. Bạn thấy Nam nghèo rồi đổ tội cho người ta, thật là oan cho Nam. Đáng lẽ bạn cứ nói với cô. Cô hỏi có bạn nào nhặt tiền rơi không ? Nếu Nam im lặng thì chứng tỏ Nam
2. tham lam, tới lúc đó bạn kết tội Nam cũng chưa muộn. Cả lớp ồ lên vì vô tình nghi tội cho Nam. Cô khen Nam trung thực, không ham của rơi và nhắc nhở Đạt không nên vội vàng trong cách cư xử với bạn bè. Qua sự việc trên, Nam cảm ơn em vì đã đứng ra bênh vực cho nó và tình bạn của em và Nam càng thân thiết hơn xưa. - Học sinh đọc đoạn văn tham khảo: “ Bà nội” 2. Bài văn: “ Bà nội” - Yếu tố nghị luận ? Yếu tố nghị luận được thể hiện ở câu văn nào? + “Người ta bảo làm sao được” ? Bà đã để lại một việc làm hoặc lời nói, suy nghĩ ntn? + “bà bảo u tôi mới về” Điều đó diễn ra trong hoàn cảnh nào? + “ Người ta như cây nó gãy” ? Nội dung cụ thể là gì? Nội dung đó giản dị mà sâu sắc, cảm động ntn? ? Suy nghĩ về bài học rút ra từ câu chuyện? - Yêu cầu học sinh viết đoạn văn kể về những việc làm, lời dạy giản dị của bà. Bài làm 2/ Viết đoạn văn kể về những việc làm hoặc những lời dạy Bà tôi, người bà hiền hậu thương yêu luôn hiển hiện bảo giản dị mà sâu sắc của trong tâm trí tôi. Những lúc rảnh rỗi bà thường dạy tôi người bà kính yêu đã làm cho học bài. Có một lần đang dạy tôi làm phép chia, bà nói: em cảm động ( trong đoạn văn “Trong bốn phép tính, phép chia là khó nhất. Có những có sử dụng yếu tố nghị luận ). người lớn lên, thành đạt mà vẫn không làm nổi phép tính ( Tham khảo văn bản Bà chia thông thường”. Tôi luôn suy nghĩ mãi về câu nói nội ) đó... Mỗi khi có đồ ăn, bà thường chia cho những nhà hàng xóm. Có người bảo bà dại nhưng bà hay nói với tôi : “Biết chia sẻ với mọi người cũng là một cách cộng lấy niềm vui, nhân lên hạnh phúc cho mình, trừ đi sự lo lắng Cháu thấy không, phép chia thật kì diệu”. Phép tính chia của bà chỉ thế thôi nhưng khiến cho hàng xóm chúng tôi mọi người xích lại gần nhau hơn. Phép tính chia của bà, chia khổ đau bất hạnh, chia hạnh phúc, chia cả sự cảm thông với mọi người chung quanh đã cho tôi hiểu ý nghĩa của cuộc sống nghĩa tình. Có phải vì vậy mà mỗi lần được ở bên bà, tôi lại cảm thấy bình yên? Bài học đó tôi luôn mang theo bên mình, coi như hành trang bước vào cuộc sống. Bà là một người tuyệt vời trong tôi. Tìm đọc và sưu tầm các đoạn văn tự sự có sử dụng yếu tố nghị luận và chép vào vở.
3. IV/ Hướng dẫn tự học: * Bài vừa học: - Tại sao phải sử dụng yếu tố nghị luận trong văn bản tự sự ? - Viết 1 đoạn văn tự sự kể lại 1 việc trong 1 câu chuyện đã học. * Bài sắp học: Bài : “LÀNG” của nhà văn Kim Lân - Vài nét về tác giả, hoàn cảnh sáng tác . - Đọc trước văn bản. Ngày soạn: 29/11/2020 Tiết 65,66,67: VĂN BẢN: LÀNG (trích) (Kim Lân) Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung bài học * Tìm hiểu tác giả, tác phẩm I. Tác giả, tác phẩm: ? Hãy nêu vài nét chính về tác giả? 1. Tác giả:Kim Lân (Nguyễn Văn ? Hiểu biết của em về hoàn cảnh ra đời của tác phẩm. Tài) (1920 - 2007), quê ở Từ Sơn, Bắc Ninh. * Đọc – hiểu chú thích 2. Tác phẩm:Viết trong thời kì đầu - HS tóm tắt đoạn trích. của cuộc kháng chiến chống Pháp. ? Nêu đại ý của bài. Truyện diễn tả chân thực và sinh động tình yêu làng ở ông Hai, người nông dân rời làng II. Đọc-tìm hiểu chú thích: đi tản cư trong thời kì kháng chiến. ? Hãy nêu bố cục của đoạn trích? Nội dung của từng 1. Đọc: phần? 2. Bố cục: 2 phần - Từ đầu -> đôi lời: diễn biến tâm trạng ông Hai khi nghe tin làng theo giặc. - Còn lại: Diễn biến tâm trạng ông Hai khi nghe tin cải chính. * Tìm hiểu văn bản III. Tìm hiểu văn bản: ? Xác định nhân vật chính trong truyện. ? Truyện thể hiện điều gì ở người nông dân, trong 1. Nội dung: hoàn cảnh nào?
4. ? Để làm nổi bật chủ đề của truyện, tính cách của nhân vật, Kim Lân đã đặt nhân vật chính vào một tình a. Tình huống độc đáo của truyện: huống truyện như thế nào? ? Tình huống ấy có tác dụng gì? Tình huống để bộc lộ tình cảm sâu + Tạo nên nút thắt của câu chuyện. sắc của ông Hai đó là chính ông + Tạo ra một diễn biến tâm lý gay gắt trong nhân vật. nghe được từ miệng những người + Tạo nên tính cách, bản chất nhân vật. tản cư cái tin làng Chợ Dầu quê - GV nhắc lại nội dung tiết trước. ông theo Tây. - Đọc từ đầu đến “dật dờ” ? Trước khi nghe tin xấu về làng, tâm trạng của ông Hai được miêu tả như thế nào? Tìm các từ ngữ, chi tiết diễn tả điều đó? b. Diễn biến tâm lý của ông Hai: ? Khi ở phòng thông tin, ông nghe được những tin gì? b.1. Trước khi nghe tin xấu về làng. Tâm trạng của ông ra sao? Ông nghe được nhiều tin Nhớ làng da diết, luôn tự hào về hay, tin chiến thắng của quân ta -> ruột gan ông cứ múa làng mình. cả lên, náo nức, bao nhiêu ý nghĩ vui thích chen chúc trong đầu óc. ? Những biểu hiện tâm lí đó là bằng chứng về tình yêu làng của ông, em có đồng ý không? vì sao? -> Niềm vui tự hào của người nông dân trước thành quả của cách mạng, của làng quê -> Biểu hiện của tình yêu làng. Đang sống giữa tâm trạng tự hào về làng, phấn chấn về những tin thắng trận của quân và dân ta, ông Hai bỗng nghe được tin: cả làng chợ Dầu của ông theo giặc. ? Khi nghe được tin từ những người tản cư từ Gia Lâm cho biết cả làng chúng nó Việt gian theo Tây, b.2. Khi nghe tin làng theo giặc: thái độ và tâm trạng của ông Hai như thế nào? - Nỗi đau đớn, bẽ bàng: “Cổ ông ?Tại sao ông Hai lại thấy đau đớn, tủi hổ khi nghe tin lão nghẹn ắng lại, da mặt tê rân rân, làng mình theo giặc? Vì ông quá yêu làng và rất yêu nước mắt ông giàn ra” nước. - Dáng vẻ, cử chỉ, điệu bộ (cúi gằm ? Vì sao ông Hai lại quá yêu làng mình đến như vậy? mặt, chột dạ, nơm nớp, trống ngực Vì nơi đây là nơi “chôn nhau cắt rốn”, nơi quê cha đất tổ đập thình thịch...) của ông. - Nội tâm: day dứt, trằn trọc - Đọc: “Ông Hai ngồi lặng thì phải thù” ? Đoạn văn trên cho thấy ông Hai có tâm trạng ntn? -Tâm trạng của ông Hai mấy ngày Hãy phân tích hoàn cảnh của ông và tâm trạng trước sau đó. hoàn cảnh đó? Nảy sinh mâu thuẩn nội tâm, ông đã dứt + Bế tắc và tuyệt vọng. khoát lựa chọn theo cách của ông: “Làng thì yêu thật + Xung đột nội tâm: Làng thì yêu nhưng làng theo Tây thì phải thù”. Tình yêu nước đã thật nhưng làng theo Tây thì phải rộng lớn hơn, bao trùm lên tình cảm với làng quê nhưng thù. dù đã xác định như thế, ông vẫn không thể dứt bỏ tình + Ông Hai trò chuyện với đứa con cảm với làng quê vì thế mà càng đau xót, tủi hổ. như lời tự nhủ và giãi bày với lòng
5. Ông Hai đã bị đẩy vào tình thế bế tắc, tuyệt vọng khi mình. mà mụ chủ nhà muốn đuổi gia đình ông đi. Đi đâu bây giờ? Về làng tức là chịu quay lại làm nô lệ cho thằng Tây. Mối mâu thuẫn trong nội tâm và tình thế của nv dường như đã thành sự bế tắc, đòi hỏi phải được giải b.3.Khi nghe tin làng được cải quyết. chính: - Đọc: “Ông lão ôm thằng con út được đôi phần”. - Thái độ: hồ hởi vui vẻ ?Vì sao ông Hai lại trò chuyện như thế với đứa con - Nét mặt: tươi vui rạng rỡ hẳn lên. nhỏ? trạng bị dồn nén và bế tắc ấy, ông chỉ còn biết trút - Hành động: chia quà, khoe nhà bị nỗi lòng của mình vào những lời thủ thỉ tâm sự với đứa Tây đốt, lật đật, bô bô, múa tay lên con nhỏ còn rất ngây thơ. mà khoe ? Qua những lời trò chuyện ấy, em cảm nhận được điều gì trong tấm lòng của ông Hai với làng quê, đất nước với cuộc kháng chiến? - TY sâu nặng với cái làng chợ Dầu (ông muốn đứa con nhỏ phải ghi nhớ câu: Nhà ta ở làng chợ Dầu. - Tấm lòng chung thủy với kháng chiến. ? Tình yêu làng quê và lòng yêu nước ở ông Hai có quan hệ ntn? Không thể tách rời, TY nước đã rộng lớn hơn, bao trùm lên tình cảm với làng quê. TY làng quê thống nhất với TY nước. 2. Nghệ thuật: Tạo tình huống ? Tác phẩm mang đến cho em những hiểu biết gì về truyện gay cấn. Miêu tả tâm lí nhân đất nước con người VN những ngày đầu kháng chiến vật chân thực, sinh động qua suy ? nghĩ, hành động, qua lời nói (đối ? Nhận xét về nghệ thuật miêu tả tâm lí và ngôn ngữ thoại và độc thoại) nhân vật ông Hai của tác giả. 3. Ý nghĩa văn bản: Đoạn trích thể hiện tình cảm yêu làng, tinh thần yêu nước của người nông dân trong ? Nêu ý nghĩa của văn bản? thời kì k/chiến chống thực dân Pháp. Chọn phân tích một đoạn văn miêu tả tâm lí nhân vật ông Hai trong truyện. Trong đoạn văn ấy, tác giả đã sử dụng những biện pháp nào để miêu tả tâm lí nhân vật? Em có nhớ truyện ngắn hay bài thơ nào cũng viết về Hs làm bài theo yêu cầu của giáo tình cảm quê hương, đất nước? Hãy nêu nét riêng của viên. truyện Làng so với những tác phẩm ấy.
6. IV/ Hướng dẫn tự học: * Bài vừa học: Tóm tắt văn bản. Phân tích diễn biến tâm lí nhân vật ông Hai. Nhớ được một số chi tiết nghệ thuật đặc sắc miêu tả tâm trạng nhân vật ông Hai trong truyện. * Bài sắp học: ‘ Đối thoại, độc thoại và miêu tả nội tâm trong văn bản tự sự.” Đọc trước bài trong SGK/ 176. Trả lời câu hỏi trong trang 177.