Hướng dẫn thực hiện chương trình giáo dục phổ thông cấp THPT môn Ngữ văn năm 2021 (CV 4040)

Nội dung text: Hướng dẫn thực hiện chương trình giáo dục phổ thông cấp THPT môn Ngữ văn năm 2021 (CV 4040)

1. Phụ lục III HƯỚNG DẪN THỰC HIỆN CHƯƠNG TRÌNH GIÁO DỤC PHỔ THÔNG CẤP THPT MÔN NGỮ VĂN (Kèm theo Công văn số BGDĐT-GDTrH ngày tháng năm 2021 của Bộ trưởng Bộ GDĐT) Hướng dẫn này dựa trên sách giáo khoa của Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam. Căn cứ vào hướng dẫn, các cơ sở giáo dục trung học chỉ đạo tổ, nhóm chuyên môn và giáo viên xây dựng kế hoạch dạy học chi tiết bảo đảm cân đối giữa nội dung và thời gian thực hiện, phù hợp với tình hình thực tế. 1. Lớp 10 TT Chủ đề Bài Nội dung điều chỉnh Hướng dẫn thực hiện 1 Văn học Ra-ma buộc tội (trích Ra-ma-ya-na - sử thi Cả bài Khuyến khích học sinh tự đọc Ấn Độ) Tam đại con gà Cả bài Khuyến khích học sinh tự đọc Ca dao than thân, yêu thương tình nghĩa Bài ca dao 2, 3, 5 Khuyến khích học sinh tự đọc (Chỉ dạy bài ca dao 1, 4, 6) Ca dao hài hước Bài ca dao 3, 4 Khuyến khích học sinh tự đọc (Chỉ dạy bài ca dao 1, 2) Đọc thêm: Lời tiễn dặn (trích Tiễn dặn Cả bài Khuyến khích học sinh tự đọc người yêu) Đọc thêm: Cả 03 bài Khuyến khích học sinh tự đọc - Vận nước (Quốc tộ) của Thiền sư Pháp Thuận - Cáo bệnh, bảo mọi người (Cáo tật thị chúng) của Thiền sư Mãn Giác - Hứng trở về (Quy hứng) của Nguyễn Trung Ngạn Đọc thêm: Cả 04 bài Khuyến khích học sinh tự đọc - Thơ hai-cư của Ba-sô 1
2. TT Chủ đề Bài Nội dung điều chỉnh Hướng dẫn thực hiện - Lầu Hoàng Hạc (Hoàng Hạc Lâu) của Thôi Hiệu - Nỗi oán của người phòng khuê (Khuê oán) của Vương Xương Linh - Khe chim kêu (Điểu minh giản) của Vương Duy Tựa “Trích diễm thi tập” của Hoàng Đức Cả bài Khuyến khích học sinh tự đọc Lương Đọc thêm: Hiền tài là nguyên khí của quốc gia Cả bài Chuyển lên dạy chính thức (trích Bài kí đề danh tiến sĩ khoa Nhâm Tuất, niên hiệu Đại Bảo thứ ba) của Thân Nhân Trung Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn Cả bài Khuyến khích học sinh tự đọc (trích Đại Việt sử kí toàn thư) của Ngô Sĩ Liên Đọc thêm: Thái sư Trần Thủ Độ (trích Đại Cả bài Khuyến khích học sinh tự đọc Việt sử kí toàn thư) của Ngô Sĩ Liên Đọc thêm: Tào Tháo uống rượu luận anh Cả bài Khuyến khích học sinh tự đọc hùng (trích hồi 21 - Tam quốc diễn nghĩa) của La Quán Trung Nỗi thương mình (trích Truyện Kiều) của Cả bài Khuyến khích học sinh tự đọc Nguyễn Du Đọc thêm: Thề nguyền (trích Truyện Kiều) Cả bài Khuyến khích học sinh tự đọc của Nguyễn Du 2 Tiếng Phong cách ngôn ngữ sinh hoạt I. Ngôn ngữ sinh hoạt: mục Khuyến khích học sinh tự đọc Việt 1 (Khái niệm ngôn ngữ sinh hoạt), mục 2 (Các 2
3. TT Chủ đề Bài Nội dung điều chỉnh Hướng dẫn thực hiện dạng biểu hiện của ngôn ngữ sinh hoạt) Phong cách ngôn ngữ sinh hoạt (tiếp theo) III. Luyện tập: bài tập 3 Khuyến khích học sinh tự đọc - Phong cách ngôn ngữ sinh hoạt Cả 02 bài Tích hợp thành một bài: tập trung vào mục - Phong cách ngôn ngữ sinh hoạt (tiếp theo) 3 phần I bài Phong cách ngôn ngữ sinh hoạt; phần II và bài tập 1, 2 phần III bài Phong cách ngôn ngữ sinh hoạt - tiếp theo. Văn bản (tiếp theo) Cả bài Khuyến khích học sinh tự đọc Hoạt động giao tiếp bằng ngôn ngữ Cả bài Khuyến khích học sinh tự đọc Hoạt động giao tiếp bằng ngôn ngữ (tiếp Cả bài Khuyến khích học sinh tự đọc theo) 3 Làm văn Lập dàn ý bài văn tự sự Cả bài Khuyến khích học sinh tự đọc Miêu tả và biểu cảm trong bài văn tự sự Cả bài Khuyến khích học sinh tự đọc Luyện tập viết đoạn văn tự sự Cả bài Khuyến khích học sinh tự đọc Tóm tắt văn bản thuyết minh Cả bài Khuyến khích học sinh tự đọc Lập kế hoạch cá nhân Cả bài Khuyến khích học sinh tự đọc Lập dàn ý bài văn thuyết minh Cả bài Khuyến khích học sinh tự đọc Tính chuẩn xác, hấp dẫn của văn bản thuyết Cả bài Khuyến khích học sinh tự đọc minh Phương pháp thuyết minh I. Tầm quan trọng của Khuyến khích học sinh tự đọc phương pháp thuyết minh, II. Một số phương pháp thuyết minh: mục 1 (ôn tập các phương pháp thuyết minh đã học), III. Yêu cầu 3
4. TT Chủ đề Bài Nội dung điều chỉnh Hướng dẫn thực hiện đối với việc vận dụng phương pháp thuyết minh Luyện tập viết đoạn văn thuyết minh I. Đoạn văn thuyết minh Khuyến khích học sinh tự đọc - Phương pháp thuyết minh Cả 2 bài Tích hợp thành 1 bài, tập trung hướng dẫn - Luyện tập viết đoạn văn thuyết minh học sinh luyện tập viết đoạn văn thuyết mình sử dụng phương pháp thuyết minh bằng cách chú thích và thuyết minh bằng cách giảng giải nguyên nhân - kết quả. Lập dàn ý bài văn nghị luận Cả bài Khuyến khích học sinh tự đọc Các thao tác nghị luận I. Khái niệm, II. Một số thao Khuyến khích học sinh tự đọc tác nghị luận cụ thể: mục 1 (Ôn lại các thao tác phân tích, tổng hợp, diễn dịch, quy nạp) Cả 2 bài Tích hợp thành 1 bài, tập trung vào mục - Các thao tác nghị luận 2, phần II bài Các thao tác nghị luận) và - Luyện tập viết đoạn văn nghị luận luyện tập viết đoạn văn nghị luận sử dụng các thao tác nghị luận đã học. 4 Chủ đề - Chiến thắng Mtao Mxây (trích Đăm Săn - Cả 05 bài Tích hợp thành một chủ đề tích hợp sử thi Tây Nguyên) - Truyện An Dương Vương và Mị Châu - Trọng Thủy - Tấm Cám - Chọn sự việc, chi tiết tiêu biểu trong bài văn tự sự - Tóm tắt văn bản tự sự (dựa theo nhân vật chính) 4
5. TT Chủ đề Bài Nội dung điều chỉnh Hướng dẫn thực hiện - Truyện Kiều (Phần một: Tác giả) Cả 04 bài Tích hợp thành một chủ đề - Trao duyên (trích Truyện Kiều) của Nguyễn Du - Chí khí anh hùng (trích Truyện Kiều) của Nguyễn Du - Thực hành các phép tu từ: phép điệp và phép đối 2. Lớp 11 TT Chủ đề Bài Nội dung điều chỉnh Hướng dẫn thực hiện 1D Văn học Vào phủ chúa Trịnh (trích Thượng kinh kí Cả bài Khuyến khích học sinh tự đọc sự) của Lê Hữu Trác Đọc thêm: Khóc Dương Khuê của Cả bài Khuyến khích học sinh tự đọc Nguyễn Khuyến Đọc thêm: Vịnh khoa thi Hương của Trần Cả bài Khuyến khích học sinh tự đọc Tế Xương Lẽ ghét thương (trích Truyện Lục Vân Tiên) Cả bài Khuyến khích học sinh tự đọc của Nguyễn Đình Chiểu Đọc thêm: Chạy giặc của Nguyễn Đình Cả bài Khuyến khích học sinh tự đọc Chiểu Đọc thêm: Bài ca phong cảnh Hương Cả bài Khuyến khích học sinh tự đọc Sơn (Hương Sơn phong cảnh ca) của Chu Mạnh Trinh Chiếu cầu hiền của Ngô Thì Nhậm Cả bài Khuyến khích học sinh tự đọc Đọc thêm: Xin lập khoa luật (trích Tế cấp Cả bài Khuyến khích học sinh tự đọc bát điều) của Nguyễn Trường Tộ. 5
6. TT Chủ đề Bài Nội dung điều chỉnh Hướng dẫn thực hiện Đọc thêm: Cha con nghĩa nặng (trích) của Cả bài Khuyến khích học sinh tự đọc Hồ Biểu Chánh Đọc thêm: “Vi hành” của Nguyễn Ái Cả bài Khuyến khích học sinh tự đọc Quốc Đọc thêm: Tinh thần thể dục của Nguyễn Cả bài Khuyến khích học sinh tự đọc Công Hoan Đọc thêm: Lai Tân của Hồ Chí Minh Cả bài Khuyến khích học sinh tự đọc Đọc thêm: Nhớ đồng của Tố Hữu Cả bài Khuyến khích học sinh tự đọc Đọc thêm: Chiều xuân của Anh Thơ Cả bài Khuyến khích học sinh tự đọc Đọc thêm: Tương tư của Nguyễn Bính Cả bài Khuyến khích học sinh tự đọc Đọc thêm: Bài thơ số 28 (trong tập Người Cả bài Khuyến khích học sinh tự đọc làm vườn) của R.Ta-go Người cầm quyền khôi phục uy quyền Cả bài Khuyến khích học sinh tự đọc (Trích Những người khốn khổ của V. Huy- gô Về luân lí xã hội ở nước ta (trích Đạo đức Cả bài Khuyến khích học sinh tự đọc và luân lí Đông Tây) của Phan Châu Trinh Ba cống hiến vĩ đại của Các Mác của Phri- Cả bài Khuyến khích học sinh tự đọc đrích Ăng-ghen 2 Tiếng Từ ngôn ngữ chung đến lời nói cá nhân Cả bài Khuyến khích học sinh tự đọc Việt Từ ngôn ngữ chung đến lời nói cá nhân Cả bài Khuyến khích học sinh tự đọc (tiếp theo) Thực hành về nghĩa của từ trong sử dụng Cả bài Khuyến khích học sinh tự học Thực hành về lựa chọn trật tự các bộ phận Cả bài Khuyến khích học sinh tự đọc trong câu 6
7. TT Chủ đề Bài Nội dung điều chỉnh Hướng dẫn thực hiện 3 Làm văn Tóm tắt văn bản nghị luận I. Mục đích, yêu cầu của Khuyến khích học sinh tự đọc việc tóm tắt văn bản nghị luận Luyện tập tóm tắt văn bản nghị luận Bài tập 2 Khuyến khích học sinh tự đọc - Tóm tắt văn bản nghị luận Cả 02 bài Tích hợp thành một bài: tập trung vào - Luyện tập tóm tắt văn bản nghị luận phần II, phần luyện tập bài Tóm tắt văn bản nghị luận; bài tập 1 bài Luyện tập tóm tắt văn bản nghị luận. Luyện tập thao tác lập luận so sánh Bài tập 1, bài tập 3 Khuyến khích học sinh tự đọc Luyện tập vận dụng kết hợp các thao tác lập Bài tập 1 Khuyến khích học sinh tự đọc luận phân tích và so sánh - Luyện tập thao tác lập luận so sánh Cả 02 bài Tích hợp thành một bài: tập trung luyện - Luyện tập vận dụng kết hợp các thao tác tập vận dụng các thao tác lập luận phân lập luận phân tích và so sánh tích và so sánh trong làm văn nghị luận. Thực hành về sử dụng một số kiểu câu Cả bài Khuyến khích học sinh tự đọc trong văn bản Thao tác lập luận bác bỏ I. Mục đích yêu cầu của Khuyến khích học sinh tự đọc thao tác lập luận bác bỏ, Luyện tập: bài tập 1 Luyện tập thao tác lập luận bác bỏ Bài 1, bài 3 Khuyến khích học sinh tự đọc - Thao tác lập luận bác bỏ Cả 02 bài Tích hợp thành một bài: tập trung vào phần - Luyện tập thao tác lập luận bác bỏ II bài Thao tác lập luận bác bỏ; bài tập 2 bài Luyện tập thao tác lập luận bác bỏ. 7
8. TT Chủ đề Bài Nội dung điều chỉnh Hướng dẫn thực hiện Thao tác lập luận bình luận. I. Mục đích, yêu cầu của Khuyến khích học sinh tự đọc thao tác lập luận bình luận, Luyện tập: bài tập 3 Luyện tập thao tác lập luận bình luận Bài 1 Khuyến khích học sinh tự đọc - Thao tác lập luận bình luận. Cả 02 bài Tích hợp thành một bài: tập trung vào - Luyện tập thao tác lập luận bình luận phần II, bài Thao tác lập luận bình luận; bài tập 2 bài Luyện tập thao tác lập luận bình luận. Nghĩa của câu Cả bài Khuyến khích học sinh tự đọc Tiểu sử tóm tắt Cả bài Khuyến khích học sinh tự đọc Luyện tập viết tiểu sử tóm tắt Cả bài Khuyến khích học sinh tự đọc 4 Chủ đề - Tự tình (bài II) của Hồ Xuân Hương - Câu Cả 06 bài Tích hợp thành một chủ đề tích hợp cá mùa thu (Thu điếu) của Nguyễn Khuyến - Thương vợ của Trần Tế Xương - Phân tích đề, lập dàn ý bài văn nghị luận - Thao tác lập luận phân tích - Luyện tập thao tác lập luận phân tích - Phong cách ngôn ngữ báo chí Cả 06 bài Tích hợp thành một chủ đề - Phong cách ngôn ngữ báo chí (tiếp theo) - Bản tin - Luyện tập viết bản tin - Phỏng vấn và trả lời phỏng vấn - Luyện tập phỏng vấn và trả lời phỏng vấn 8
9. 3. Lớp 12 TT Chủ đề Bài Nội dung điều chỉnh Hướng dẫn thực hiện 1 Văn học Nguyễn Đình Chiểu, ngôi sao sáng trong văn Cả bài Khuyến khích học sinh tự đọc nghệ của dân tộc của Phạm Văn Đồng Đọc thêm: Mấy ý nghĩ về thơ (trích) của Cả bài Khuyến khích học sinh tự đọc Nguyễn Đình Thi Đọc thêm: Đô-xtôi-ép-xki (trích) của Cả bài Khuyến khích học sinh tự đọc Xtê-phan Xvai-gơ Thông điệp nhân Ngày Thế giới phòng Cả bài Khuyến khích học sinh tự đọc chống AIDS, 1 – 12 - 2003 của Cô-phi An-nan Luật thơ (tiếp theo) Cả bài Khuyến khích học sinh tự đọc Đọc thêm: Cả 03 bài Khuyến khích học sinh tự đọc - Dọn về làng của Nông Quốc Chấn - Tiếng hát con tàu của Chế Lan Viên - Đò Lèn của Nguyễn Duy Đàn ghi ta của Lor-ca của Thanh Thảo Cả bài Khuyến khích học sinh tự đọc Đọc thêm: Cả 02 bài Khuyến khích học sinh tự đọc - Bác ơi! của Tố Hữu - Tự do (trích) của Pôn Ê-luy-a Đọc thêm: Những ngày đầu của nước Việt Cả bài Khuyến khích học sinh tự đọc Nam mới (trích Những năm tháng không thể nào quên) của Võ Nguyên Giáp Đọc thêm: Bắt sấu rừng U Minh Hạ của Cả bài Khuyến khích học sinh tự đọc Sơn Nam Đọc thêm: Mùa lá rụng trong vườn Cả bài Khuyến khích học sinh tự đọc (trích) của Ma Văn Kháng 9
10. Đọc thêm: Một người Hà Nội của Cả bài Khuyến khích học sinh tự đọc Nguyễn Khải Thuốc của Lỗ Tấn Cả bài Khuyến khích học sinh tự đọc Ông già và biển cả (trích) của Hê- minh- uê Cả bài Khuyến khích học sinh tự đọc Quá trình văn học và phong cách văn học Cả bài Khuyến khích học sinh tự đọc 2 Tiếng Việt Giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt Luyện tập Khuyến khích học sinh tự đọc Giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt (tiếp theo) Luyện tập Khuyến khích học sinh tự đọc - Giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt Cả 02 bài Tích hợp thành một bài: tập trung vào phần I bài Giữ gìn sự trong sáng của tiếng - Giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt (tiếp theo) Việt, phần II bài Giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt - tiếp theo. Nhân vật giao tiếp Cả bài Khuyến khích học sinh tự đọc Thực hành một số phép tu từ ngữ âm. Cả bài Khuyến khích học sinh tự đọc Thực hành một số phép tu từ cú pháp. Cả bài Khuyến khích học sinh tự đọc Thực hành về hàm ý Cả bài Khuyến khích học sinh tự đọc 3 Làm văn Văn bản tổng kết Cả bài Khuyến khích học sinh tự đọc Nghị luận về một ý kiến bàn về văn học Cả bài Khuyến khích học sinh tự đọc Phát biểu tự do Cả bài Khuyến khích học sinh tự đọc 10
11. 4 Chủ đề - Người lái đò Sông Đà (trích) của Cả 04 bài Tích hợp thành một chủ đề tích hợp Nguyễn Tuân - Ai đã đặt tên cho dòng sông? (trích) của Hoàng Phủ Ngọc Tường - Luyện tập vận dụng kết hợp các phương thức biểu đạt trong bài văn nghị luận - Luyện tập vận dụng kết hợp các thao tác lập luận 5 Chủ đề - Rừng xà nu của Nguyễn Trung Thành Cả 03 bài Tích hợp thành một chủ đề tích hợp - Những đứa con trong gia đình của Nguyễn Thi - Nghị luận về một tác phẩm, một đoạn trích văn xuôi 11