Kế hoạch bài dạy Lịch sử 7 - Bài 3: Phong trào văn hóa Phục Hưng và cải cách tôn giáo - Năm học 2023-2024 - Trường THCS Tự Cường

Nội dung text: Kế hoạch bài dạy Lịch sử 7 - Bài 3: Phong trào văn hóa Phục Hưng và cải cách tôn giáo - Năm học 2023-2024 - Trường THCS Tự Cường

1. KHBD Lịch sử 7 Năm học 2023-2024 BÀI 3 PHONG TRÀO VĂN HÓA PHỤC HƯNG VÀ CẢI CÁCH TÔN GIÁO I. MỤC TIÊU 1. Về kiến thức Yêu cầu cần đạt: - Giới thiệu được sự biến đổi quan trọng về kinh tế - xã hội của Tây Âu từ thế kỉ XIII đến thế kỉ XVI. - Trình bày được những thành tựu tiêu biểu của phong trào Văn hóa Phục hưng. - Nhận biết được ý nghĩa và tác động của phong trào Văn hóa Phục hưng đối với xã hội Tây Âu - Nêu và giải thích được nguyên nhân của phong trào Cải cách tôn giáo. - Mô tả khái quát được nội dung cơ bản và tác động của các cuộc Cải cách tôn giáo đối với xã hội Tây Âu . 2. Về năng lực * Năng lực đặc thù: - Năng lực tìm hiểu lịch sử: Biết khai thác và sử dụng được nguồn tư liệu chữ viết và hình ảnh có trong bài học. Tái hiện kiến thức lịch sử, xác định mối quan hệ giữa các sự kiện, hiện tượng lịch sử. - Về năng lực nhận thức và tư duy lịch sử: Giới thiệu được sự biến đổi quan trọng về kinh tế - xã hội của Tây Âu từ thế kỉ XIII đến thế kỉ XVI. Trình bày được những thành tựu tiêu biểu của phong trào Văn hóa Phục hưng. Nêu và giải thích được nguyên nhân của phong trào Cải cách tôn giáo. - Năng lực vận dụng kiến thức, kỹ năng đã học: Nêu được tác động của phong trào Văn hóa Phục hưng đối ;khái quát được nội dung cơ bản và tác động của các cuộc Cải cách tôn giáo đối với xã hội Tây Âu . 3. Về phẩm chất - Yêu nước: Có thái độ khách quan trong nhìn nhận các sự kiện và nhân vật lịch sử. - Trách nhiệm: Có ý thức tôn trọng và học hỏi cái hay, cái đẹp trong những thành tựu tiêu biểu của phong trào Văn hóa Phục hưng và văn hóa của các dân tộc khác. Tôn trọng tự do tín ngưỡng của nhân loại. II. THIẾT BỊ VÀ HỌC LIỆU 1. Thiết bị: Máy tính, máy chiếu, phiếu học tập - Một số hình ảnh về phong trào Văn hóa Phục hưng và phong trào Cải cách tôn giáo. 2. Học liệu: KHBH, một số tư liệu có liên quan III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC Hoạt động 1: Khởi động a) Mục tiêu: - Giúp HS nắm được những nội dung cơ bản của bài học, tạo tâm thế đưa HS tìm hiểu bài học mới. 1 Trường THCS Tự Cường
2. KHBD Lịch sử 7 Năm học 2023-2024 - Tạo hứng thú, động cơ cho HS tìm hiểu, khám phá về phong trào Văn hóa Phục hưng và phong trào Cải cách tôn giáo. b) Nội dung: GV tổ chức hoạt động trao đổi, đàm thoại (GV sử dụng phương pháp KWL). c) Sản phẩm: HS hoàn thành bảng cột K và W vào bảng KWL (cột L sẽ thực hiện sau khi học xong bài học). K W L Em hãy liệt kê 1 điều mà Hãy nêu 1 điều mà em Hãy nêu những điều mà em em biết về phong trào Văn muốn biết trong bài về học được về phong trào Văn hóa Phục hưng và phong phong trào Văn hóa Phục hóa Phục hưng và phong trào trào Cải cách tôn giáo? hưng và phong trào Cải Cải cách tôn giáo. cách tôn giáo? d) Tổ chứcthực hiện: Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập - GV giao nhiệm vụ cho HS, cho HS hoàn thành cột K và cột W vào bảng KWL. - HS: Lắng nghe và tiếp cận nhiệm vụ. Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ học tập - GV: Gợi ý, hỗ trợ học sinh thực hiện nhiệm vụ. - HS: Hoạt động cá nhân hoàn thành cột K, W trong bảng KWL. - GV chú ý theo dõi, quan sát. Bước 3: Báo cáo kết quả - HS: Trình bày kết quả - GV: Lắng nghe, gọi HS nhận xét và bổ sung Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập GV: Chuẩn kiến thức và dẫn vào bài mới Hoạt động 2: Hình thành kiến thức mới Hoạt động 2.1. Tìm hiểu về Những biến đổi về kinh tế - xã hội Tây Âu từ thế kỉ XIII đến thế kỉ XVI a) Mục tiêu: Trình bày được những biến đổi quan trọng về kinh tế - xã hội Tây Âu từ thế kỉ XIII đến thế kỉ XVI b) Nội dung: GV hướng dẫn HS đọc kênh chữ, quan sát kênh hình trong bài để trả lời câu hỏi c) Sản phẩm: Câu trả lời của học sinh. d) Tổ chức thực hiện: Hoạt động của GV và HS Dự kiến sản phẩm Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập 1. Những biến đổi về kinh - GV: Yêu cầu HS đọc kênh chữ, quan sát H1 trong bài Hoạt tế - xã hội Tây Âu từ thế đông nhóm bàn (5 phút) kỉ XIII đến thế kỉ XVI Đọc thông tin sgk/tr 18-19 mục 1 em hãy thực hiện nhiệm - Về kinh tế: - Các công vụ học tập sau? trường thủ công, công ty Những biến đổi về kinh tế - xã hội Tây Âu từ thế kỉ thương mại, các đồn điền 2 Trường THCS Tự Cường
3. KHBD Lịch sử 7 Năm học 2023-2024 XIII đến thế kỉ XVI? ra đời và ngày càng được - HS: Lắng nghe và tiếp cận nhiệm vụ. mở rộng quy mô Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ học tập => Quan hệ sản xuất tư bản - GV: Gợi ý, hỗ trợ học sinh thực hiện nhiệm vụ. chủ nghĩa xuất hiện - HS: Đọc kênh chữ, suy nghĩ, trả lời. - Về xã hội: Giai cấp tư Bước 3: Báo cáo kết quả sản ra đời. Có thế lực về - GV: Gọi HS trình bầy kinh tế song lại chưa có địa - HS: Trình bày kết quả, hs khác nhận xét bổ sung vị xã hội tương xứng. Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập => họ không chấp nhận Gv: nhận xét, đánh giá kết quả của học sinh. Chuẩn kiến thức. những giáo lí lỗi thời, muốn xây dựng một nền văn hóa mới đề cao giá trị con người và quyền tự do cá nhân. => chủ trương xây dựng nền văn hóa mới. - Phát động quần chúng đấu tranh chống phong kiến với các nội dung tư tưởng: + Phê phán xã hội phong kiến và Giáo hội Ki-tô + Đề cao giá trị con người, khoa học tự nhiên, xây dựng thế giới quan duy vật => Mở đường cho sự phát triển của văn hoá châu Âu và nhân loại. Hoạt động 2.2. Tìm hiểu về phong trào Văn hóa Phục hưng a) Mục tiêu: Trình bày được những thành tựu tiêu biểu của phong trào Văn hóa Phục hưng. Nhận biết được ý nghĩa và tác động của phong trào Văn hóa Phục hưng đối với xã hội Tây Âu b) Nội dung: GV hướng dẫn HS đọc kênh chữ, quan sát hình 2 và 3 trong SGK thảo luận. c) Sản phẩm: Thuyết trình sản phẩm, câu trả lời của học sinh. d) Tổ chức thực hiện: Hoạt động của GV và HS Dự kiến sản phẩm Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập 2. Phong trào Văn hóa - GV yêu cầu HS đọc nội dung trong SGK Phục hưng - Hs thảo luận cặp đôi 7p thực hiện nhiệm vụ sau vào phiếu bài a. Khái niệm Văn hóa tập: Phục hưng. Câu hỏi Trả lời - “Phong trào văn hóa Phục 3 Trường THCS Tự Cường
4. KHBD Lịch sử 7 Năm học 2023-2024 Câu hỏi 1: Trình bày khái hưng” là phong trào văn niệm của phong trào phục hóa mới của giai cấp tư sản Hưng? Những thành tựu Tây Âu thời trung đại trên tiêu biểu của phong trào cơ sở khôi phục và phát Văn hóa Phục hưng? triển những tinh hoa văn Câu 2. Nối tên các tác phẩm và tác giả sao hoá cổ đại Hi Lạp, Rô-ma cho hợp lí: lên tầm cao mới. 1.M. Xéc-van-tét a. là một danh họa thiên - Phong trào Văn hoá Phục tài để lại nhiều kiệt tác hưng diễn ra đầu tiên ở I- cho nhân loại. ta-li-a (thế kỉ XVI) b. Những thành tựu tiêu 2. W. Sếch-pia b. Một nhà văn lớn của biểu Tây Ban Nha với tác - Phong trào văn hóa Phục phẩm Đôn-ki-hô-tê hưng đã mang lại một số thành tựu tiêu biểu trong 3. Lê-ô-nađơ c. là tác giả người Anh với nhiều lĩnh vực: Văn học, Vanh-xi nhiều vở kịch nổi tiếng hội họa, điêu khắc, kiến như Rô-mê-ô và Giu-li-ét trúc, khoa học - kĩ thuật... Nhiều thành tựu cho đến 4. Mi-ken-lăng- d. là một danh họa, một nay vẫn còn nguyên giá trị. giơ nhà điêu khắc, kiến trúc - Phong trào Văn hoá Phục sư nổi tiếng người Italy. hưng thời kì này phát triển đến đỉnh cao của văn học 5. Cô-péc-ních e. là nhà thiên văn học đầu với sư xuất hiện các tác giả tiên chứng minh trái đất tiêu biểu như: M. Xéc-van- quay quanh trục của nó và tét, W. Sếch-pia, Lê-ô-nađơ quay xung quanh mặt trời Vanh-xi, Mi-ken-lăng- Đọc thông tin sgk/tr 19-20 mục 2 em hãy thực hiện nhiệm giơ vụ c. Ý nghĩa và tác động học tập sau: của phong trào Văn hoá Lĩnh vực Tên nhà văn hóa Tác phẩm, công Phục hưng đối với xã hội trình tiêu biểu Tây Âu - Ý nghĩa Văn học + Lên án gay gắt Giáo hội Thiên Chúa giáo và đã phá trật tự phong kiến. Hội họa + Đề cao giá trị con người và tự do cá nhân, đề cao tinh thần dân tộc. 4 Trường THCS Tự Cường
5. KHBD Lịch sử 7 Năm học 2023-2024 Điêu + Có nhiều đóng góp quan khắc, trọng đối với kho tàng văn kiến trúc hoá nhân loại - Tác động Khoa học + Là cuộc đấu tranh công - kĩ thuật khai đầu tiên trên lĩnh vực văn hoá, tư tưởng của giai Tư liệu 1, 2 phản ánh quan điểm gì của các nhà Văn hóa cấp tư sản chống lại chế độ Phục hưng? phong kiến lỗi thời. Nội dung Kết nối với nghệ thuật trang 20 cho em bài học gì trong cuộc sống hôm nay? - HS: Lắng nghe và tiếp nhận nhiệm vụ. Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ học tập - HS: đọc SGK, thảo luận cặp đôi thực hiện yêu cầu - GV: Gợi ý, hỗ trợ học sinh thực hiện nhiệm vụ. Bước 3: Báo cáo kết quả và thảo luận - GV: Gọi HS trình bày - HS: Trình bày kết quả, hs khác nhận xét bổ sung (1 – b; 2 - c; 3 – a; 4 – d; 5 – e) Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập Gv: nhận xét, đánh giá kết quả của học sinh. Chuẩn kiến thức Gv cho HS xem 1 đoạn video ngắn về Phong trào Văn hóa phục hưng để mở rộng kiến thức cho HS. Hoạt động 2.3: Tìm hiểu về phong trào Cải cách tôn giáo a) Mục tiêu: Nêu và giải thích được nguyên nhân của phong trào Cải cách tôn giáo. Mô tả khái quát được nội dung cơ bản và tác động của các cuộc Cải cách tôn giáo đối với xã hội Tây Âu . b) Nội dung: - GV tổ chức cho HS thảo luận để tìm hiểu về phong trào Cải cách tôn giáo và tác động của các cuộc Cải cách tôn giáo đối với xã hội Tây Âu . - Học sinh nghiên cứu sách giáo khoa quan sát tranh ảnh, thảo luận nhóm trả lời các câu hỏi của giáo viên c) Sản phẩm: Thuyết trình sản phẩm, câu trả lời của học sinh. d) Tổ chức thực hiện: Hoạt động của GV và HS Dự kiến sản phẩm Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập 3. Phong trào Cải cách - GV: yêu cầu HS đọc thông tin trong SGK, quan sát tranh ảnh tôn giáo của mục 3 a, Nguyên nhân bùng nổ Hoạt động nhóm : 7p - Đầu thế kỉ XVI, Giáo hội 5 Trường THCS Tự Cường
6. KHBD Lịch sử 7 Năm học 2023-2024 + Nhóm 1,2: Nguyên nhân bùng nổ các cuộc cải cách tôn giáo? Thiên Chúa giáo ngày + Nhóm 3,4: Nội dung cơ bản của các cuộc cải cách tôn giáo? càng có xu hướng cản trở + Nhóm 5,6: Tác động của các cuộc tôn giáo đối với xã hội Tây sự phát triển của giai cấp tư Âu? sản. Giáo hội công khai đàn - HS: Tiếp nhận nhiệm vụ áp những tư tưởng tiến bộ Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ học tập - Nhiều giáo hoàng và - HS đọc SGK và thảo luận nhóm thực hiện yêu cầu. giám mục quá quan tâm - GV khuyến khích học sinh hợp tác với nhau khi thực khi thực đến quyền lực và đặt ra hiện nhiệm vụ học tập, theo dõi, hỗ trợ HS làm việc những lễ nghi tốn kém. Bước 3: Báo cáo kết quả và thảo luận - Đại diện nhóm 1,3,5 trình bày => Vì thế, giai cấp tư sản - HS các nhóm khác nhận xét và bổ sung đang lên muốn thay đổi và Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập “cải cách” lại tổ chức Giáo Gv nhận xét, đánh giá kết quả của nhóm trình bày. hội GV chuẩn xác hóa các kiến thức đã hình thành cho học sinh - Phong trào bùng nổ khắp các nước Tây Âu khởi đầu là Đức và Thuỵ Sĩ. b, Nội dung cơ bản - Công khai phê phán những hành vi sai trái của Giáo hội, chống lại việc Giáo hội tùy tiện giải thích Kinh thánh. Phủ nhận vai trò thống trị của giáo hội - Chỉ trích mạnh mẽ những giáo lí giả dối của Giáo hội - Đòi bãi bỏ những hủ tục, lễ nghi phiền toái - Ủng hộ việc làm giàu của giai cấp tư sản - Đòi quay về giáo lí Kitô nguyên thủy (hạn chế). c, Tác động Các thế lực bảo thủ đã đàn áp những người theo Tân giáo dẫn đến tình trạng bất ổn trong xã hội Tây Âu TK XVI - TK XVII 6 Trường THCS Tự Cường
7. KHBD Lịch sử 7 Năm học 2023-2024 - Đạo Ki tô bị phân hoá . - Châm ngòi cho các cuộc khởi nghĩa nông dân Hoạt động 3: Luyện tập a) Mục tiêu: Củng cố lại, hệ thống hóa kiến thức về phong trào Văn hóa Phục hưng và phong trào Cải cách tôn giáo. b) Nội dung: GV giao nhiệm vụ cho HS và chia lớp thành 2 nhóm, trả lời các câu hỏi ngắn trong trò chơi kéo co. Trong quá trình làm việc HS có thể trao đổi với bạn hoặc thầy, cô giáo c) Sản phẩm: hoàn thành các câu hỏi trong trò chơi và giành chiến thắng cho đội mình d) Tổ chức thực hiện: Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập Giáo viên mời HS tham gia trò chơi “Kéo co” và phổ biến luật chơi cho HS. Các em học sinh sẽ trả lời câu hỏi để giúp đội mình kéo thắng đội bạn. Mỗi câu trả lời đúng trong thời gian quy định sẽ giúp đội mình thắng 1 hiệp.Trường hợp cả hai đội không trả lời đúng sẽ coi như hòa. Hiệp đó không tính vào số hiệp thắng. Kết thúc trò chơi đội nào có số hiệp thắng nhiều hơn (tương đương với trả lời đúng nhiều câu hỏi hơn) sẽ là đội chiến thắng. Câu 1. Giai cấp tư sản đang lên ở châu Âu đã chống lại hệ tư tưởng của đạo nào? A. Phật giáo B. Ấn Độ giáo. C. Đạo Hồi D. Đạo Kitô Câu 2: Quê hương của Phong trào Văn hóa Phục hưng là: A. Đức B. Ý C. Thụy Sĩ D. Pháp Câu 3. Nội dung của phong trào Văn hóa Phục Hưng là: A. Đòi cải tạo xã hội phong kiến, phê phán Giáo hội B. Phê phán xã hội phong kiến, đề cao giá trị con người.. C. Phê phán Giáo hội, đề cao khoa học tự nhiên. D. Phê phán xã hội phong kiến và Giáo hội, đề cao con người và khoa học tự nhiên. Câu 4. Trong thời Phục hưng đã xuất hiện rất nhiều nhà văn hóa, khoa học thiên tài mà người ta gọi là: A. “Những người thông thái”. B. “Những người khổng lồ”. C. “Những người thiên tài”. D. “Những người thông minh”. Câu 5. Tác động lớn nhất của phong trào Văn hóa Phục hưng là: A. A. Là cuộc đấu tranh công khai đầu tiên trên lĩnh vực văn hóa, tư tưởng chống lại CĐPK của giai cấp tư sản. B. B. Tạo ra những từng lớp mới C. C. Tạo ra nhiều nhà văn nổi tiếng D. D. Giúp cho chế độ phong kiến thêm vững mạnh Câu 6: Giai cấp tư sản đang lên ở châu Âu đã chống lại hệ tư tưởng của đạo nào? A.A. Đạo Hồi B. Ấn Độ giáo. 7 Trường THCS Tự Cường
8. KHBD Lịch sử 7 Năm học 2023-2024 C. Đạo Kito D.Phật giáo Câu 7: Tôn giáo nào là chỗ dựa vững chắc của chế độ phong kiến Tây Âu? A. Nho giáo B. Phật giáo C . Thiên chúa giáo D. Hồi giáo Câu 8: Phong trào Cải cách tôn giáo đã dẫn đến sự phân chia Kitô giáo thành hai giáo phái nào? A. Nho giáo và Phật giáo B. Thiên Chúa giáo và Tin Lành C. Nho giáo và Hồi giáo D. Phật giáo và Tin Lành Câu 9: Tôn giáo mới nào được ra đời trong Phong trào cải cách tôn giáo? A. Nho giáo B. Hồi giáo C. Đạo Phật D. Đạo Tin lành Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ học tập - HS tham gia trò chơi và trả lời. Bước 3: Báo cáo kết quả - HS lần lượt trả lời các câu hỏi Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập - GV chuẩn kiến thức, nhận xét và khen thưởng cho các đội Hoạt động 4: Vận dụng a) Mục tiêu: - Hiểu được tác động của phong trào Văn hóa Phục hưng đối với xã hội Tây Âu b) Nội dung: Vận dụng kiến thức. c) Sản phẩm: Thuyết trình sản phẩm, câu trả lời, bài làm của học sinh. d) Tổ chức thực hiện: Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập - GV giao nhiệm vụ về nhà cho hs : Nhiệm vụ 1: Sưu tầm tư liệu từ Internet và sách, báo để giới thiệu về một công trình/tác phẩm/nhà văn hóa thời Phục hưng mà em ấn tượng nhất. Nhiệm vụ 2: Hãy lập và hoàn thành bảng theo mẫu dưới đây: Các nhà Văn hóa Phục Lĩnh vực Tác phẩm/Công trình tiêu hưng biểu M.Xéc-van-tét W.Sếch-xpia Lê-ô-na đơ Vanh-xi N.Cô-péc-nic G.Ga-li-lê Nhiệm vụ 2. Bài tập 2 (SGK-tr.22): Bảng hệ thống về Phong trào Cải cách tôn giáoBước 2: Thực hiện nhiệm vụ học tập Tiêu chí Phong trào cải cách tôn giáo 8 Trường THCS Tự Cường
9. KHBD Lịch sử 7 Năm học 2023-2024 Nguyên nhân - Thiên Chúa giáo là chỗ dựa vững chắc nhất của chế độ phong kiến, chi phối toàn bộ đời sống tinh thần của xã hội châu Âu. - Đến đầu thế kỉ XVI, Giáo hội Thiên Chúa giáo ngày càng có xu hướng cản trở sự phát triển văn hóa-khoa học và cản trợ sự phát triển của giai cấp tư sản. => Vì vậy, giai cấp tư sản đòi thay đổi và cải cách tổ chức, giáo lí của Giáo hội Thiên Chúa giáo. Nội dung + Kịch liệt phê phán những hành vi không chuẩn mực của Giáo hoàng. + Chỉ trích mạnh mẽ những giáo lí giả dối của Giáo hội. + Đòi bãi bỏ những hủ tục, lễ nghi phiền toái, đòi quay về với giáo lí Ki-tô nguyên thủy. + Ủng hộ việc làm giàu của giai cấp tư sản. Tác động + Khiến Thiên Chúa giáo bị phân hóa thành 2 giáo phái là: Cựu giáo và Tân giáo. + Làm bùng lên cuộc đấu tranh rộng lớn ở Đức. + Góp phần mở đầu cho nền văn hóa châu Âu phát triển cao hơn. Nhiệm vụ 3. Bài tập 3. Sưu tầm tư liệu từ Internet và sách, báo để giới thiệu (theo cách của em) về một công trình/tác phẩm/nhà văn hóa thời Phục hưng mà em ấn tượng nhất. - GV: Gợi ý học sinh thực hiện nhiệm vụ - HS: Thực hiện ở nhà. Bước 3: Báo cáo kết quả : Đầu giờ tiết học tiếp theo Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập *Hướng dẫn về nhà: - Học bài cũ. - Hoàn thành các bài tập. - Chuẩn bị bài mới. 9 Trường THCS Tự Cường