Kế hoạch bài dạy Lịch sử 7 - Chương I: Tây Âu từ thế kỉ V đến nửa đầu thế kỉ XVI - Bài 1: Quá trình hình thành và phát triển của chế độ phong kiến ở Tây Âu - Năm học 2023-2024 - Trường THCS Tự Cường

Nội dung text: Kế hoạch bài dạy Lịch sử 7 - Chương I: Tây Âu từ thế kỉ V đến nửa đầu thế kỉ XVI - Bài 1: Quá trình hình thành và phát triển của chế độ phong kiến ở Tây Âu - Năm học 2023-2024 - Trường THCS Tự Cường

1. KHBD Lịch sử 7 Năm học 2023-2024 Chương 1: TÂY ÂU TỪ THẾ KỈ V ĐẾN NỬA ĐẦU TK XVI Bài 1: QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN CỦA CHẾ ĐỘ PHONG KIẾN Ở TÂY ÂU I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức: - Kể lại được những sự chủ yếu của quá trình hình thành xã hội phong kiến ở Tây Âu - Trình bày được đặc điểm của lãnh địa phong kiến và quan hệ xã hội của chế độ phong kiến Tây Âu - Mô tả được sự ra đời của Thiên Chúa giáo - Phân tích được vai trò của thành thị trung đại 2. Năng lực - Năng lực chuyên biệt + Tái hiện kiến thức lịch sử, xác định mối quan hệ giữa các sự kiện, hiện tượng lịch sử. + Rèn luyện kĩ năng so sánh lịch sử. + Biết xác định các quốc gia phong kiến châu trên bản đồ. + Biết đọc lược đồ các vương quốc của người Giec man, đối chiếu với bản đồ Châu Âu hiện đại để xác định được khu vực Tây Âu trung đại thuộc quốc gia nào ngày nay. 3. Phẩm chất: - Trân trọng những giá trị văn hóa thời trung đại, những cơ sở quan trọng cho sự hình thành một cộng đồng chung Châu Âu hiện tại (Những giá trị của văn hóa Thiên chúa giáo, thành thị, hội chợ ) II. THIẾT BỊ VÀ HỌC LIỆU 1.Thiết bị: Máy tính, máy chiếu học, giấy A1 hoặc bảng phụ để HS làm việc nhóm, phiếu học tập. + Bản đồ TG, lược đồ châu Âu thời phong kiến 2. Học liệu: KHBH, một số tư liệu có liên quan. III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC Hoạt động1. Khởi động/mở đầu a. Mục tiêu: Giúp khơi gợi tính tò mò của HS. Sau đó đưa học sinh vào tìm hiểu nội dung bài học, tạo tâm thế cho học sinh đi vào tìm hiểu bài mới. b. Nội dung: - Giáo viên cho HS xem hình ảnh các Hiệp sĩ và các công trình kiến trúc ở phương Tây và hỏi: Nhìn vào bức tranh em liên tưởng đến tầng lớp nào? - Học sinh dưới sự hướng dẫn của giáo viên sẽ trả lời câu hỏi theo yêu cầu của giáo viên c. Sản phẩm: Câu trả lời của học sinh d. Tổ chức thực hiện B1: Chuyển giao nhiệm vụ (GV) - Chiếu hình ảnh các Hiệp sĩ và một số công trình kiến trúc cổ ở Châu Âu và đặt câu hỏi: ? Nhìn vào bức tranh em liên tưởng đến tầng lớp nào? ? Đây là công trình kiến trúc nào? Ở đâu? ? Qua những hình ảnh vừa rồi, em nhớ đến châu lục nào trên thế giới và ở thời kì nào của lịch sử nhân loại? B2: Thực hiện nhiệm vụ GV: Hướng dẫn HS quan sát, phân tích hình ảnh và trả lời câu hỏi. 1 Trường THCS Tự Cường
2. KHBD Lịch sử 7 Năm học 2023-2024 HS: Quan sát, ghi câu trả lời ra phiếu học tập. B3: Báo cáo kết quả GV: - Gọi 1 vài học sinh lên trình bày sản phẩm. - Hướng dẫn HS báo cáo (nếu các em còn gặp khó khăn). HS: HS trả lời, HS còn lại theo dõi, nhận xét, bổ sung cho nhóm bạn (nếu cần). B4: Kết luận, nhận định (GV) - Nhận xét câu trả lời của HS và chuyển dẫn vào hoạt động hình thành kiến thức mới. Khi đế quốc Ro-ma suy yếu các dân tộc phía bắc ngày càng lớn mạnh trong đó người Giéc-man đã đánh xuống và làm chủ hình thành nên các vương quốc và sau này là Anh, Pháp... Họ thiết lập chế độ phong kiến và khi sản xuất phát triển ở đây hình thành nên các thành thị trung đại. Hoạt động 2. Hình thành kiến thức mới 1. Quá trình hình thành chế độ phong kiến ở châu Âu a. Mục tiêu: Giúp HS biết được quá trình hình thành xã hội phong kiến ở Tây Âu. b. Nội dung: Học sinh dưới sự hướng dẫn của giáo viên sẽ trả lời câu hỏi theo yêu cầu của giáo viên c. Sản phẩm: Câu trả lời đúng của HS d. Tổ chức thực hiện Hoạt động của thầy và trò Sản phẩm dự kiến Bước 1. Chuyển giao nhiệm vụ học tập 1. Quá trình hình thành xã hội phong kiến ở - HS đọc thông tin trong SGK/ Tr9 châu Âu. Hoạt động nhóm cặp đôi (Tg: 5 phút) - Thế kỉ thứ III, đế quốc La Mã lâm vào tình - Giao nhiệm vụ các cặp trạng khủng hoảng. Các cuộc đấu tranh cảu nô lệ ? Nêu những việc làm của người Giec-man dẫn đến tình trạng sản xuất sút kém, xã hội ngày sau khi lật đổ đế quốc La Mã. càng rối ren. ? Kể lại những sự kiện chủ yếu của quá - Nửa cuối thế kỉ V, các bộ tộc người Giéc - man trình hình thành xã hội phong kiến ở Tây từ phương Bắc tràn xuống xâm chiếm lãnh thổ, Âu. đưa đến sự diệt vong của đế quốc La Mã (476). - Thời gian: 5 phút - Thành lập nhiều vương quốc mới. Bước 2. Thực hiện nhiệm vụ học tập - Xã hội: chia làm 2 giai cấp: - HS đọc SGK và thực hiện nhiệm vụ. + Lãnh chúa phong kiến. - GV khuyến khích học sinh hợp tác với + Nông nô. nhau khi thực khi thực hiện nhiệm vụ học => Xã hội phong kiến từng bước hình thành ở tập. châu Âu Bước 3. Báo cáo kết quả thảo luận GV yêu cầu đại diện cặp lên trình bày, báo cáo sản phẩm. HS báo cáo sản phẩm (những HS còn lại theo dõi, nhận xét và bổ sung cho bạn Bước 4. Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập Nhận xét thái độ và sản phẩm học tập của HS. Chốt kiến thức. 2 Trường THCS Tự Cường
3. KHBD Lịch sử 7 Năm học 2023-2024 2. Lãnh địa phong kiến và quan hệ xã hội của chế độ phong kiến ở Tây Âu a. Mục tiêu: Trình bày được đặc điểm của lãnh địa phong kiến và quan hệ xã hội của chế độ phong kiến Tây Âu. b. Nội dung: GV sử dụng KT khăn phủ bàn để tổ chức cho HS khai thác đơn vị kiến thức. - HS suy nghĩ cá nhân, làm việc nhóm và hoàn thành nhiệm vụ. c. Sản phẩm: Phiếu học tập đã hoàn thành của HS. d. Tổ chức thực hiện Hoạt động của thầy và trò Sản phẩm dự kiến Bước 1. Chuyển giao nhiệm vụ học tập 2. Lãnh địa phong kiến và quan hệ xã - HS đọc thông tin trong SGK Tr.10,11 hội của chế độ phong kiến ở Tây Âu. HĐ nhóm 10p( Cá nhân 2p, nhóm 7p) - GV chia nhóm lớp 4 nhóm a. Lãnh địa phong kiến - Giao nhiệm vụ các nhóm: - Lãnh địa là những vùng đất đai rộng ? Nêu những hiểu biết của em về lãnh địa phong lớn bị các quý tộc biến thành những vùng kiến? đất riêng của họ, được cha truyền con ? Trình bày cuộc sống của lãnh chúa và nông nô nối. trong xã hội? Từ đó em có nhận xét gì về quan hệ - Thời gian hình thành: giữa thế kỉ IX. xã hội phong kiến Tây Âu? - Lãnh chúa xây dựng lãnh địa bằng đài kiên cố, dinh thự, nhà thờ với hào sâu Khái niệm và tường bao quanh. Xung quanh là đất Thời gian hình thành đai canh tác, đồng cỏ, ao hồ, rừng và khu Hoạt động kinh tế nhà ở của nông nô. - Mỗi lãnh chúa có một lãnh địa riêng, Quan hệ xã hội toàn quyền cai quản như một ông vua Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ nhỏ. 3 Trường THCS Tự Cường
4. KHBD Lịch sử 7 Năm học 2023-2024 HS đọc SGK, suy nghĩ cá nhân và thảo luận luận - Hoạt động kinh tế trong lãnh địa: nhóm. Chủ yếu là nông nghiệp mang tính tự GV hướng dẫn, hỗ trợ các em thảo luận nhóm cung tự cấp. Ngoài ra có nghề thủ công: Bước 3: Báo cáo, thảo luận dệt vải, rèn đúc công cụ, vũ khí GV: b. Quan hệ xã hội - Yêu cầu đại diện nhóm trình bày. - Lãnh chúa: là người sở hữu nhiều - Hướng dẫn HS trình bày, nhận xét (nếu cần). ruộng đất. Họ không phải lao động mà HS: vẫn sống một cuộc sống sung sướng, xa - Đại diện nhóm trình bày sản phẩm của nhóm. hoa. - HS các nhóm còn lại quan sát, theo dõi nhóm - Nông nô: là người thuê ruộng đất của bạn trình bày và bổ sung cho nhóm bạn (nếu cần). lãnh chúa để cấy cầy, trồng trọt và nộp tô Bước 4. Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ thuế rất nặng cho lãnh chúa. học tập => Đây là quan hệ giữa lãnh chúa với GV nhận xét, đánh giá kết quả của học sinh. nông nô (quan hệ gia cấp bóc lột và giai GV cho HS xem 1 đoạn video về lãnh địa phong cấp bị bóc lột) kiến để bổ trợ kiến thức cho HS Chính xác hóa các kiến thức đã hình thành cho học sinh. Nội dung 3. Sự ra đời của Thiên Chúa giáo a. Mục tiêu: Mô tả được sơ lược sự ra đời của Thiên Chúa giáo. b. Nội dung: - GV sử dụng KT chia sẻ nhóm đôi để tổ chức cho HS khai thác đơn vị kiến thức. - HS suy nghĩ cá nhân, làm việc nhóm và hoàn thiện nhiệm vụ. c. Sản phẩm: Phiếu học tập đã hoàn thành của HS d. Tổ chức hoạt động Hoạt động của thầy và trò Sản phẩm dự kiến Bước 1. Chuyển giao nhiệm vụ học tập 3. Sự ra đời của Thiên chúa giáo - HS đọc thông tin trong SGK Tr11 - GV yêu cầu HS hoạt động nhóm bàn và trả lời - Thời gian: Thế kỉ I các câu hỏi sau: - Địa điểm: Giu-đê (Vùng Giê-ru-sa- ? Thiên chúa giáo ra đời vào thời gian nào? lem) hiện nay thuộc Palestin (La Mã) ? Thiên chúa giáo ra đời ở đâu? - Người sáng lập : Chúa Giê-su 4 Trường THCS Tự Cường
5. KHBD Lịch sử 7 Năm học 2023-2024 ? Ai là người sáng lập ra thiên chúa giáo - Nguồn gốc: kế thừa giáo lí cơ bản và ? Thiên chúa giáo ra đời có tác dụng gì? tín điều của đạo Do Thái Thời gian - Quá trình: Địa điểm + Khi mới ra đời, Thiên Chúa giáo bị đế Người sáng lập quốc La Mã ngăn cản. Nguồn gốc + Thời trung đại, Thiên Chúa giáo trở thành tư tưởng thống trị của giai cấp Quá trình phong kiến. Ý nghĩa Thiên Chúa giáo trở thành thế lực rất Bước 2. Thực hiện nhiệm vụ học tập lớn về chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội HS đọc SGK, suy nghĩ cá nhân và thảo luận luận ở Tây Âu cặp để hoàn thành phiếu học tập. GV hướng dẫn, hỗ trợ các em thảo luận (nếu cần). Bước 3: Báo cáo, thảo luận GV: - Yêu cầu yêu cầu đại diện 1 vài cặp trình bày. - Hướng dẫn HS trình bày, nhận xét (nếu cần). HS: - Đại diện cặp trình bày sản phẩm. - HS các cặp còn lại quan sát, theo dõi bạn trình bày và bổ sung cho cặp bạn (nếu cần). Bước 4. Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập - Nhận xét về thái độ học tập & sản phẩm học tập của HS. - GV cho HS xem các đoạn video về Thập tự chinh, tòa thánh Vantican để bổ trợ kiến thức cho HS - Chuẩn xác hóa các kiến thức đã hình thành cho học sinh Nội dung 4. Sự xuất hiện và vai trò của thành thị trung đại. a. Mục tiêu: Biết được hoàn cảnh xuất hiện thành thị trung đại và các giai tầng trong thành thị. Hiểu được vai trò của thành thị trung đại đối với xã hội phong kiến Tây Âu. b. Nội dung: GV sử dụng KT khăn phủ bàn để tổ chức cho HS khai thác đơn vị kiến thức. - HS suy nghĩ cá nhân, làm việc nhóm và hoàn thiện nhiệm vụ. c.Sản phẩm: Phiếu học tập đã hoàn thành của HS d. Tổ chức hoạt động Hoạt động của thầy và trò Sản phẩm dự kiến Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ (GV) 4. Sự xuất hiện và vai trò của thành thị HĐ nhóm 7p( Cá nhân 2p, nhóm 5p) trung đại. - HS đọc thông tin trong SGK Tr.12 - Thời gian: Cuối thế kỉ XI - GV chia 4 nhóm thảo luận - Nguyên nhân: do sản xuất phát triển đã - Giao nhiệm vụ các nhóm: xuất hiện những tiền đề của nền kinh tế ? Thời gian, nguyên nhân, quá tình hình hàng hóa gắn liền với hoạt động sản xuất 5 Trường THCS Tự Cường
6. KHBD Lịch sử 7 Năm học 2023-2024 thành và ý nghĩa của thành thị Tây Âu thời của thợ thủ công và buôn bán của thương trung đại? nhân. Thời gian + Sản xuất phát triển thợ thủ công đem Nguyên nhân hàng hoá ra những nơi đông người để trao Quá trình đổi→ hình thành các thị trấn → thành thị Ý nghĩa ( thành phố). Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ - Quá trình hình thành: thợ thủ công và HS đọc SGK, suy nghĩ cá nhân và thảo luận thương nhân đến những nơi thuận lợi về luận nhóm hoàn thành phiếu học tập giao thông để mở xưởng và cửa hàng dẫn GV hướng dẫn, hỗ trợ các em thảo luận đến các thị trấn, thị tứ hình thành và phát nhóm (nếu cần). triển thành thành thị. Bước 3: Báo cáo, thảo luận + Đặc điểm: có phố xá, bến càng, rạp hát, GV: nhà thờ - Yêu cầu yêu cầu đại diện nhóm trình bày. + Kinh tế chủ đạo: thủ công nghiệp và - Hướng dẫn HS trình bày, nhận xét (nếu thương nghiệp cần). - Ý nghĩa: HS: + Về kinh tế: Các nghành nghề và hội - Đại diện nhóm trình bày sản phẩm của chợ, thống nhất thị trường, thành thị góp nhóm. phần phá vỡ nền kinh tế tư nhiên của - HS các nhóm còn lại quan sát, theo dõi lãnh địa, tạo điều kiện cho kinh tế hàng nhóm bạn trình bày và bổ sung cho nhóm hóa phát triển. bạn (nếu cần). + Về chính trị: Nhu cầu phát triển kinh tế Bước 4. Đánh giá kết quả thực hiện dẫn đến việc ra đời và phát triển đã góp nhiệm vụ học tập phần xóa bỏ chế độ phong kiến phân - Nhận xét, đánh giá kết quả của học sinh. quyền với biểu tượng là lãnh địa. - Chuẩn xác hóa các kiến thức đã hình thành + Về văn hóa: Mở mang tri thức, tạo điều cho học sinh. kiện cho các trường ĐH lớn ở Tây Âu hình thành Hoạt động 3. Luyện tập a. Mục tiêu: Nhằm củng cố, hệ thống hóa, hoàn thiện kiến thức mới mà HS đã được lĩnh hội ở hoạt động hình thành kiến thức về quá trình hình thành xã hội phong kiến ở Tây Âu. b. Nội dung: GV tổ chức cho HS tham gia trò chơi “Lật mảnh ghép”. c. Sản phẩm: Câu trả lời của HS d.Tổ chức thực hiện: Bài 1 Trò chơi Lật mảnh ghép. B1: Chuyển giao nhiệm vụ: Trò chơi Lật mảnh ghép. GV phổ biến luật chơi cho HS. Câu 1: Bộ tộc nào đưa đến sự diệt vong của đế quốc La-mã? A. Bộ tộc Lạc Việt B. Bộ tộc Tây Âu C. Bộ tộc người La-mã D. Bộ tộc người Giéc-man Câu 2: Lãnh địa phong kiến hình thành vào thế kỉ nào? A. Thế kỉ VII B. Thế kỉ VIII C. Thế kỉ IX D. Thế kỉ X Câu 3: Lãnh địa phong kiến thuộc quyền cai quản của ai? A. Nông nô B. Nhà vua 6 Trường THCS Tự Cường
7. KHBD Lịch sử 7 Năm học 2023-2024 C. Lãnh chúa D. Địa chủ Câu 4: Lãnh chúa ở Tây Âu sống cuộc sống như thế nào? A. Sống cực khổ B. Sống sung sướng, xa hoa C. Làm thuê cho nhà vua D. Sống bình dân Câu 5: Kinh tế chủ đạo của thành thị Tây Âu thời trung đại là gì? A. Nông nghiệp B. Thủ công nghiệp C. Thương nghiệp D. Thủ công nghiệp và thương nghiệp Câu 6: Kinh tế chủ đạo của lãnh địa phong kiến Tây Âu thời trung đại là gì? A. Nông nghiệp tự túc, tự cấp B. Thủ công nghiệp C. Thương nghiệp D. Thủ công nghiệp và thương nghiệp Bài 2: HĐ nhóm cặp đôi (phiếu bài tập) Khoanh tròn đáp án đúng: Câu 1: Năm 476, đế quốc la mã bị diệt vong đánh dấu? A. Chế độ phong kiến bắt đầu ở Tây Âu B. Chế độ phong kiến chấm dứt C. Chế độ dân chủ cổ đại chấm dứt. D. Thời kỳ đấu tranh của nô lệ trong chế độ chiếm hữu nô lệ bắt đầu ở tiêu Câu 2: Đơn vị chính trị và kinh tế cơ bản trong thời kỳ phong kiến ở Tây âu cho đến thế kỷ IX là A. Trang trại B. Phường hội C. Lãnh địa D. Thành thị Câu 3: Giai cấp giữ vai trò sản xuất chính trong lãnh địa phong kiến ở Tây Âu là: A. Quý tộc B. Nông nô C. Nô lệ D. Hiệp sĩ Câu 4: Quá trình xác lập quan hệ sản xuất phong kiến diễn ra mạnh mẽ nhất ở vương quốc nào ở Tây Âu? A. Tây Gốt B. Đông Gốt C. Ăng-lô Xắc-xông D. Phơ-răng Câu 5. Đặc điểm nổi bật về kinh tế của lãnh địa phong kiến Tây Âu là: A. Mỗi lãnh địa có luật pháp, chế độ thuế, khóa tiền tệ riêng B . Mỗi lãnh địa là một cơ sở kinh tế đóng kín, tự cung tự cấp C. Thường xuyên có sự trao đổi hang hóa với bên ngoài lãnh địa D. Mỗi lãnh địa đều có sự phân công lao động nông nghiệp và thủ công nghiệp Câu 6. Vì sao xuất hiện thành thị trung đại? A. Vì hàng thủ công sản xuất ngày càng nhiều B. Vì nông dân bỏ làng đi kiếm sống C. Vì quý tộc chiếm được những vùng đất rộng lớn D. Vì số lượng lãnh chúa ngày càng tăng Câu 7. Ai là người sáng lập ra Thiên Chúa giáo? A. Phật Thích Ca B. Chúa Giê-su C. Khổng Tử D. Mạnh Tử Câu 8. Thiên Chúa giáo ra đời vào ở vùng Giê-ru-da-lem nay thuộc quốc gia nào? A. Anh B. Pháp C. Pa-le-xtin D. Mỹ Câu 9. Thiên Chúa giáo ra đời vào khoảng thời gian nào? A. Thế kỉ II B. Cuối công nguyên C. Thế kỉ X D. Đầu công nguyên Câu 10: Bộ tộc nào đưa đến sự diệt vong của đế quốc La-mã? 7 Trường THCS Tự Cường
8. KHBD Lịch sử 7 Năm học 2023-2024 A. Bộ tộc Lạc Việt B. Bộ tộc Tây Âu C. Bộ tộc người La-mã D. Bộ tộc người Giéc-man Câu11: Lãnh địa phong kiến hình thành vào thế kỉ nào? A. Thế kỉ VII B. Thế kỉ VIII C. Thế kỉ IX D. Thế kỉ X Câu 13: Lãnh địa phong kiến thuộc quyền cai quản của ai? A. Nông nô B. Nhà vua C. Lãnh chúa D. Địa chủ Câu 14: Lãnh chúa ở Tây Âu sống cuộc sống như thế nào? A. Sống cực khổ B. Sống sung sướng, xa hoa C. Làm thuê cho nhà vua D. Sống bình dân Câu 15: Kinh tế chủ đạo của thành thị Tây Âu thời trung đại là gì? A. Nông nghiệp B. Thủ công nghiệp C. Thương nghiệp D. Thủ công nghiệp và thương nghiệp Câu 16: Kinh tế chủ đạo của lãnh địa phong kiến Tây Âu thời trung đại là gì? A. Nông nghiệp tự túc, tự cấp B. Thủ công nghiệp C. Thương nghiệp D. Thủ công nghiệp và thương nghiệp B2: Thực hiện nhiệm vụ - HS xác định yêu cầu của đề bài và suy nghĩ cá nhân để trả lời - GV hướng dẫn cho HS tìm hiểu đề và trả lời B3: Báo cáo, thảo luận - GV yêu cầu HS trình bày sản phẩm của mình. - HS trình bày, theo dõi, nhận xét, đánh giá và bổ sung cho bạn (nếu cần). B4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập GV nhận xét bài làm của HS Hoạt động 4.Vận dụng a. Mục tiêu: Củng cố và mở rộng kiến thức nội dung của bài học cho HS b. Nội dung: GV giao nhiệm vụ, HS thực hiện nhiệm vụ. c. Sản phẩm: Bài làm của HS d. Tổ chức thực hiện B1: Chuyển giao nhiệm vụ: (GV giao bài tập về nhà) Bài tập: Em có nhận xét gì về Lãnh địa phong kiến và thành thị Tây Âu thời trung đại? B2: Thực hiện nhiệm vụ - GV hướng dẫn các em tìm hiểu yêu cầu của đề. - HS đọc và xác định yêu cầu của bài tập. B3: Báo cáo kết quả: Đầu giờ tiết tiếp theo B4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập : Tiết sau Hướng dẫn về nhà: - Học bài cũ. - Hoàn thành các bài tập. - Chuẩn bị bài mới: Bài chủ đề: Các cuộc phát kiến địa lí và sự hình thành quan hệ sản xuất tư bản ở Tây Âu. 8 Trường THCS Tự Cường