Kế hoạch bài dạy Ngữ văn 6 - Bài: Đọc hiểu văn bản "Nguyên Hồng - Nhà văn của những người cùng khổ" - Năm học 2022-2023 - Đỗ Thị Hồng Vân

Nội dung text: Kế hoạch bài dạy Ngữ văn 6 - Bài: Đọc hiểu văn bản "Nguyên Hồng - Nhà văn của những người cùng khổ" - Năm học 2022-2023 - Đỗ Thị Hồng Vân

1. KẾ HOẠCH BÀI DẠY NGỮ VĂN 6 – NĂM HỌC 2022 – 2023 --------------------------------------------------------------------------------------------------------- Ngày soạn Ngày /11/2022 15/11/2022 Dạy Tiết (TKB) 3,5,4 Lớp 6D1 Tiết 45, 46, 47 ĐỌC HIỂU VĂN BẢN: NGUYÊN HỒNG – NHÀ VĂN CỦA NHỮNG NGƯỜI CÙNG KHỔ (NguyễnĐăng Manh) I. MỤC TIÊU 1. Về kiến thức: -Giúp HS bước đầu nhận biết được về thể văn nghị luận. - Một vài thông tin về nhà phê bình Nguyễn Đăng Mạnh. - Đặc điểm của văn bản nghị luận ( Nghị luận văn học) thể hiện qua nội dung, hình thức của văn bản. - Tuổi thơ cơ cực với nhiều cay đắng, tủi hờn của nhà văn Nguyên Hồng. 2. Về năng lực: * Năng lực ngôn ngữ: - Biết vận dụng kiến thức đã học để hiểu văn bản; biết đọc văn bản theo kiểu, loại; hiểu được nội dung nghệ thuật của văn bản. - Nhận biết và bước đầu biết phân tích, đánh giá nội dung và nghệ thuật của văn bản; * Năng lực văn học: - Năng lực hợp tác, năng lực giải quyết vấn đề, năng lực ngôn ngữ - Nhận biết được các đặc điểm của văn bản nghị luận văn học qua các văn bản đọc hiểu trong SGK. - Phân tích, so sánh được những điểm khác biệt cơ bản giữa văn bản nghị luận với một số kiểu văn bản đã học như thơ, truyện. 3. Về phẩm chất: - Nhân ái:Biết quan tâm, chia sẻ, yêu thương mọi người đặc biệt là những người bạn có hoàn cảnh khó khăn hơn mình. - Chăm học, chăm làm:Rèn luyện, tu dưỡng đạo đức. -Trách nhiệm:Chân thành, thẳng thắn với bạn bè, thành thật với thầy cô ,cha mẹ II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU 1. Thiết bị: Máy chiếu, máy tính. 2. Học liệu: Tư liệu về nhà văn Nguyên Hồng và nhà phê bình Nguyễn Đăng Mạnh. Phiếu học tập số 1 Nội dung chính phần 1 Nội dung chính phần 2 Nội dung chính phần 3 Phiếu học tập số 2: Nhận xét về đặc điểm văn bản Nguyên Hồng – nhà văn của những người cùng khổ dựa trên các tiêu chí sau: Hình thức Nội dung Mục đích của tác giả III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC 1.HOẠT ĐỘNG 1.MỞ ĐẦU a. Mục tiêu: - Tạo tâm thế hứng thú cho HS. - Kích thích HS tìm hiểu về nội dung bài học. b. Nội dung: HS chú ý và xác định được nội dung bài học. c. Sản phẩm hoạt động: - Học sinh chia sẻ cảm nhận của mình về con người của nhà văn Nguyên Hồng. - Sự chú ý của HS vào bài. d.Tổ chức thực hiện. -------------------------------------------------------------------------------------------------------- Giáo viên: Đỗ Thị Hồng Vân - Trường THCS Mỹ Đức – An Lão .
2. KẾ HOẠCH BÀI DẠY NGỮ VĂN 6 – NĂM HỌC 2022 – 2023 --------------------------------------------------------------------------------------------------------- -Thời gian: 7 phút - Phương pháp: Vấn đáp,thuyết trình. -Kĩ thuật: Thuyết trình, gợi mở, vấn đáp. CÁCH THỨC TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG Bước 1.Chuyển giao nhiệm vụ học tập ?Qua văn bản Trong lòng mẹ các em thấy Nguyên Hồng là người như thế nào? Em có ấn tượng gì sâu đậm nhất về con người Nguyên Hồng? Bước 2 :Thực hiện nhiệm vụ học tập : -Học sinh suy nghĩ cá nhân, chia sẻ suy nghĩ, cảm nhận của mình của mình. Bước 3 : Báo cáo sản phẩm học tập: -Hs trình bày. Bước 4 : Kết luận - Học sinh nhận xét, bổ sung, đánh giá - Giáo viên nhận xét, đánh giá. Để hiểu rõ hơn con người Nguyên Hồng chúng ta cùng đọc hiểu văn bản Nguyên Hồng- nhà văn của những người cùng khổ. 2.HOẠT ĐỘNG 2. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI a. Mục tiêu: - Học sinh nắm được những nét cơ bản về thể loại văn nghị luận. - Giúp HS nêu được những nét chính về nhà văn NguyễnĐăng Mạnh và tác phẩm “Nguyên Hồng – nhà văn của những người cùng khổ”. - Biết được những nét chưng của văn bản: thể loại, phương thức biểu đạt, cách đọc, bố cục văn bản. - Gv hướng dẫn HS đọc và tìm hiểu cụ thể nội dung, nghệ thuật của văn bản. + HS nắm được nội dung và nghệ thuật của từng phần trong văn bản. - Nắm được thành công về nghệ thuật, nêu nội dung, ý nghĩa bài học của văn bản. b. Nội dung hoạt động: - Vận dụng kĩ năng đọc thu thập thông tin, trình bàythể loại, phương thức biểu đạt, cách đọc, bố cục văn bản. -Tìm hiểu nội dung và nghệ thuật của văn bản. - HS trả lời, hoạt động cá nhân, hoạt động nhóm. c. Sản phẩm: - Câu trả lời của HS về thể loại, phương thức biểu đạt, bố cục và nội dung, nghệ thuật của văn bản. d. Tổ chức thực hiện hoạt động: - Phương pháp: Đọc, vấn đáp, thuyết trình, thảo luận nhóm, phân tích, bình giảng, nêu vấn đề - Kỹ thuật: Động não. - Thời gian: 90 phút CÁCH THỨC TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ: I.ĐỌC-TÌM HIỂU CHUNG - Hướng dẫn cách đọc và yêu cầu HS đọc. 1.Đọc - Chia nhóm lớp, giao nhiệm vụ. 2.Tìm hiểu chung Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ học tập: a. Tác giả -HS luyện đọc. Bước 3: Báo cáo sản phẩm học tập: -HS đọc theo đoạn mà GV yêu cầu. - HS nhận xét. Bước 4 : Kết luận - GV nhận xét , đánh giá, sửa lỗi sai cho HS. - GV chuyển mục tiếp: tìm hiểu chung về tác giả, tác phẩm. -------------------------------------------------------------------------------------------------------- Giáo viên: Đỗ Thị Hồng Vân - Trường THCS Mỹ Đức – An Lão .
3. KẾ HOẠCH BÀI DẠY NGỮ VĂN 6 – NĂM HỌC 2022 – 2023 --------------------------------------------------------------------------------------------------------- Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ: - Nguyễn Đăng Mạnh ( 1930-2018) ? Nêu những hiểu biết của em về tác giả Nguyễn Đăng - Quê: Hà Nội Mạnh và tác phẩm( Thể loại,PTBĐ,bố cục) - Là nhà nghiên cứu phê bình văn học nổi tiếng của Việt Nam. b.Tác phẩm Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ học tập: - Thể loại:Văn bản nghị luận. -HS hoạt động cá nhân. (- Văn bản nghị luận viết ra nhằm thuyết phục người đọc,người nghe về quan điểm, Bước 3: Báo cáo sản phẩm học tập tư tưởng của người viết. + HS trình bày. - Nghị luận văn học là văn bản nghị luận + HS nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn. bàn về các vấn đề văn học - Các yếu tố: ý kiến, lí lẽ, bằng chứng có Bước 4 : Kết luận mối quan hệ mật thiết với nhau.) - GV nhận xét và chuẩn kiến thức. -PTBĐ: Nghị luận. - GV chiếu cho HS kiến thức trên màn hình. - Bố cục - GV chuyển mục tiếp theo: Tìm hiểu văn bản. +P1: Nguyên Hồng rất dễ xúc động, rất dễ khóc. + P2: Tuổi thơ Nguyên Hồng thiếu tình yêu thương + P3: Phong cách riêng của nhà văn Nguyên Hồng II. ĐOC, HIỂU VĂN BẢN Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ: 1. Nguyên Hồng “rất dễ xúc động, rất - Yêu cầu Hs hoạt động theo cặp đôi cùng bàn dễ khóc”. - Tác giả nêu những bằng chứng nào để khẳng định - Bằng chứng: Nguyên Hồng rất dễ xúc động, rất dễ khóc. + Khóc khi nhớ đến bạn bè, đồng chí Bước 2:Thực hiện nhiệm vụ: + Khóc khi nghĩ đến đời sống khổ cực của - HS hoạt động cá nhân. nhân dân - HS thảo luận nhóm. + Khóc khi nói đến công ơn Tổ Quốc Bước 3: Báo cáo, thảo luận: + Khóc khi kể lại khổ đau, oan trái của - HS đại diệntrình bày sản phẩm thảo luận những nhân vật do mình tạo ra. - HS nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn. => Dẫn chứng được liệt kê cụ thể, tỉ mỉ, Bước 4: Đánh giá, kết luận toàn diện - GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức: - Ý kiến tác giả: + Ai biết được Nguyên Hồng đã khóc bao nhiêu lần + Mỗi dòng chữ ông viết ra là một dòng nước mắt _ so sánh =>Ý kiến , lí lẽ, dẫn chứng thuyết phục =>Đặc điểm của văn bản nghị luận Bước 1: chuyển giao nhiệm vụ 2. Nguyên Hồng là người thiếu tình Gv đặt câu hỏi, HS thảo luận cặp đôi: thương từ nhỏ - Yêu cầu Hs đọc lại phần 2 - Nguyên Hồng thiếu tình thương từ nhỏ - Nêu những bằng chứng mà tác giả đưa ra để chứng nên luôn khao khát tình thương và dễ minh Nguyên Hồng là một người thiếu tình thương từ thông cảm với người bất hạnh nhỏ. * Bằng chứng - Những bằng chứng đó do tác giả tự tưởng tượng ra - Mồ côi cha khi 12 tuổi hay có nguồn gốc từ đâu? - Mẹ lấy chồng khác, thường đi làm ăn xa ? Theo em tác giả đưa ra những câu trong hồi kí của - “Giá ai cho tôi một xu nhỉ? Chỉ một xu Nguyên Hồng là bằng chứng cho ý kiến nào? thôi!...” ( Những ngày thơ ấu) - Nhận xét về tính thuyết phục của các bằng chứng đó. => Bằng chứng lấy từ thực tế cuộc đời nhà Bước 2: HS trao đổi thảo luận, thực hiện nhiệm vụ văn Nguyên Hồng, từ tập hồi kí Những - HS hoạt động cá nhân, thảo luận cặp đôi và trả lời ngày thơ ấu từng câu hỏi => Các bằng chứng, lí lẽ rất rõ ràng, -------------------------------------------------------------------------------------------------------- Giáo viên: Đỗ Thị Hồng Vân - Trường THCS Mỹ Đức – An Lão .
4. KẾ HOẠCH BÀI DẠY NGỮ VĂN 6 – NĂM HỌC 2022 – 2023 --------------------------------------------------------------------------------------------------------- Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận thuyết phục người nghe, người đọc - HS trình bày sản phẩm thảo luận - GV gọi hs nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn. Bước 4: Đánh giá, kết luận - GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ 3. Phong cách riêng của nhà văn - GV đặt câu hỏi, học sinh thảo luận nhóm bàn và Nguyên Hồng trả lời: - Nguyên Hồng vất vả từ nhỏ - Yêu cầu Hs đọc lại phần 3 - Bằng chứng: - Những bằng chứng đó do tác giả tự tưởng tượng ra + “ Ngay từ tuổi cắp sách đến hay có nguồn gốc từ đâu? trường con cá, lá rau” ? Theo em tác giả đưa ra những câu trong hồi kí của + Năm 16 tuổi đến thành phố Hải Phòng Nguyên Hồng là bằng chứng cho ý kiến nào? sinh sống - Nhận xét về tính thuyết phục của các bằng chứng đó. => Chất dân nghèo, chất lao động thấm - Cảm nhận của em về tình cảm của người viết dành cho sâu vào văn chương và cung cách sinh nhà văn Nguyên Hồng? hoạt thường ngày: Bước 2: HS trao đổi thảo luận, thực hiện nhiệm vụ - HS hoạt động cá nhân, thảo luận thống nhất trong bàn +Giản dị trong thói quen ăn mặc, đi đứng, và trả lời từng câu hỏi. nói năng, thái độ giao tiếp Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận + Lời nói của bà Nguyên Hồng. Chất dân - HS đại diện trình bày sản phẩm thảo luận. nghèo thấm sâu vào văn chương nghệ - GV gọi hs nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn. thuật của Nguyên Hồng Bước 4: Đánh giá, kết luận => Thái độ tôn trọng, ngưỡng mộ, ngợi ca - GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức và chuyển: tài năng và phẩm chất tốt đẹp của nhà văn Tổng kết. Nguyên Hồng. Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập: III. Tổng kết. GV giao nhiệm vụ cho HS thống qua hệ thống câu 1. Nghệ thuật hỏi: - Các bằng chứng đa dạng, cụ thể, sinh ? Nêu những biện pháp nghệ thuật được sử dụng trong động, phong phú, thuyết phục văn bản? - Hệ thống lí lẽ, ý kiến nêu ra vừa có tình ? Nội dung chínhcủa văn bản? vừa có lí bộc lộ cảm xúc, thái độ trân trọng Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ học tập của người viết. - Học sinh làm việc cá nhân, suy nghĩ, trả lời. 2. Nội dung: Bước 3: Báo cáo kết quả và thảo luận - Nguyên Hồng có tuổi thơ cay đắng , bất -Học sinh trình bày cá nhân. hạnh và đó là tiền đề tạo nên một nhà văn - HS nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn. Nguyên Hồng rất giàu cảm xúc và dạt dào Bước 4: Đánh giá, kết luận tình yêu thương. - Yêu cầu học sinh nhận xét câu trả lời. - Giáo viên sửa chữa, đánh giá, chốt kiến thức, chuyển sang: Luyện tập. 3. HOẠT ĐỘNG 3.LUYỆN TẬP a. Mục tiêu: Học sinh biết vận dụng kiến thức vừa học giải quyết bài tập cụ thể. b. Nội dung: GV hướng dẫn cho HS làm bài tập. c. Sản phẩm:Câu trả lời học sinh về bài tập luyện tập mà giáo viên đưa ra. d. Tổ chức thực hiện: - Phương pháp: Đọc, vấn đáp, nêu vấn đề, giải quyết vấnđề. - KT: Động não. - Thời gian: 20 phút CÁCH THỨC TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập IV.LUYỆN TẬP ? Viết một đoạn văn ( khoảng 10 dòng) thể hiện cảm Nguyên Hồng là nhà văn có tuổi thơ bất ngĩ của em về nhà văn Nguyên Hồng? hạnh. Bố mất sớm, mẹ phải đi làm nơi xa Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ học tập khiến cho nhà văn luôn khao khát có được -------------------------------------------------------------------------------------------------------- Giáo viên: Đỗ Thị Hồng Vân - Trường THCS Mỹ Đức – An Lão .
5. KẾ HOẠCH BÀI DẠY NGỮ VĂN 6 – NĂM HỌC 2022 – 2023 --------------------------------------------------------------------------------------------------------- - Học sinh làm việc cá nhân, suy nghĩ, trả lời. tình yêu thương. Điều đó thể hiện rất rõ Bước 3: Báo cáo kết quả và thảo luận trong tập hồi kí Những ngày thơ ấu của - Học sinh làm bài tập luyện tập. ông. Chính tuổi thơ cơ cực ấy đã khiến cho - Giáo viên: Quan sát, theo dõi quá trình học sinh thực Nguyên Hồng có một tâm hồn vô cùng hiện, gợi ý nếu cần. nhạy cảm và rất dễ cảm thông với những Bước 4: Đánh giá, kết luận kiếp người bất hạnh. Hoàn cảnh sống cơ -Học sinh nhận xét câu trả lời. cực vất vả ấy khiến Nguyên Hồng được -Giáo viên sửa chữa, đánh giá, chốt kiến thức. tiếp xúc với đủ hạng người trong xã hội từ đó càng khiến ông thấu hiểu hơn cuộc sống của họ. Vượt lên chính mình, vượt qua hoàn cảnh Nguyên Hồng đã trở thành nhà văn tiêu biểu của nền văn học Việt Nam. 4.HOẠT ĐỘNG 4. VẬN DỤNG a. Mục tiêu: -HS vận dụng những kiến thức đã học để giải quyết một số vấn đề trong cuộc sống. b. Nội dung:Giáo viên yêu cầu học sinh thảo luận theo tổ để thực hiện dự án, hoàn thành nhiệm vụ. c. Sản phẩm:Sản phẩm của HS. d. Tổ chức thực hiện: - Phương pháp: Đọc, vấn đáp, thuyết trình, phân tích, bình giảng, nêu vấn đề - Kỹ thuật: Động não. - Thời gian: 15 phút CÁCH THỨC TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập *GV giao bài tập vận dụng cho HS: 1.Các tình huống sử dụng văn bản nghị luận văn học 2. Em đã từng xây dựng đoạn văn hoặc văn bản thuộc kiểu bài nghị luận văn học hay chưa? Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ học tập - Học sinh suy nghĩ trả lời. Bước 3: Báo cáo kết quả và thảo luận - HS nộp sản phẩm cho GV. Bước 4: Đánh giá, kết luận -GV thu sản phẩm, nhận xét. -Giáo viên sửa chữa, đánh giá, chốt kiến thức. *Hướng dẫn học bài ở nhà: 1. Nắm được nội dung,ý nghĩa của văn bản. 2. Hoàn thành bài tập. 3. Đọc và trả lời câu hỏi tìm hiểu bài: Đọc hiểu văn bản: Vẻ đẹp của một bài ca dao. -------------------------------------------------------------------------------------------------------- Giáo viên: Đỗ Thị Hồng Vân - Trường THCS Mỹ Đức – An Lão .
6. KẾ HOẠCH BÀI DẠY NGỮ VĂN 6 – NĂM HỌC 2022 – 2023 --------------------------------------------------------------------------------------------------------- -------------------------------------------------------------------------------------------------------- Giáo viên: Đỗ Thị Hồng Vân - Trường THCS Mỹ Đức – An Lão .