Kế hoạch bài dạy Ngữ văn 6 - Bài: Thực hành Tiếng Việt "Trạng ngữ"

Nội dung text: Kế hoạch bài dạy Ngữ văn 6 - Bài: Thực hành Tiếng Việt "Trạng ngữ"

1. Ngày soạn Ngày / /2022 / /2022 / /2022 / /2022 Dạy Tiết (TKB) Lớp 6D2 6D3 6D4 TIẾT 119 THỰC HÀNH TIẾNG VIỆT ( Trạng ngữ ) I. MỤC TIÊU. 1. Về kiến thức: + Tri thức được đặc điểm và chức năng của trạng ngữ, vận dụng được những hiểu biết vể trạng ngữ vào đọc, viết, nói và nghe. 2. Về năng lực: - Xác định đượcđặc điểm và chức năng của trạng ngữ. -Vận dụng được những hiểu biết vể trạng ngữ vào đọc, viết, nói và nghe. - Rèn luyện được kĩ năng nói, viết, đặt câu có sử dụng trạng ngữ. 3. Về phẩm chất: - Chăm chỉ: HS có ý thức vận dụng bài học vào các tình huống, hoàn cảnh thực tế đời sống của bản thân. - Trách nhiệm:Làm chủ được bản thân trong quá trình học tập, có ý thức vận dụng kiến thức vào giao tiếp và tạo lập văn bản. II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU 1. Thiết bị: Máy tính,ti vi. 2. Học liệu: Sgk, kế hoạch bài dạy, sách tham khảo, phiếu học tập, .... III. TIẾN TRÌNH DẠY VÀ HỌC 1. HOẠT ĐỘNG 1.MỞ ĐẦU. a. Mục tiêu:Giúp học sinh huy động những hiểu biết về trạng ngữ, kết nối vào bài học, tạo tâm thế hào hứng cho học sinh và nhu cầu tìm hiểu. b. Nội dung:Giáo viên cho học sinh chơi trò chơi “Ai hiểu biết” và yêu cầu HS trả lời câu hỏi của GV. Câu hỏi này nhằm tạo không khí và dẫn dắt hs vào bài học. c. Sản phẩm: Câu trả lời của học sinh d. Tổ chức thực hiện: - Phương pháp: Vấn đáp,thuyết trình. - Kỹ thuật: Động não. - Thời gian: 5 phút
2. CÁCH THỨC TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập - GV giao nhiệm vụ cho HS thông qua trò chơi: “Ai hiểu biết” Luật chơi: -Nhóm (hai bạn) hãy thảo luận cặp đôi, một bạn hỏi, một bạn trả lời câu hỏi: Xác định cấu trúc ngữ pháp 2 câu sau: a, Lớp 6A1 học bài hai giờ. b, Hai giờ, lớp 6A1 học bài. -Thời gian chuẩn bị: 1 phút. -Thời gian trình bày: 1 phút. Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ học tập - Học sinh làm việc nhóm, suy nghĩ, trả lời. - Giáo viên: Quan sát, theo dõi quá trình học sinh thực hiện, gợi ý nếu cần Bước 3: Báo cáo, thảo luận - Học sinh chơi trò chơi “Ai hiểu biết”. Bước 4: Kết luận,nhận định. - Học sinh nhận xét, bổ sung, đánh giá - Giáo viên nhận xét, đánh giá GV nhận xét và giới thiệu bài học: 2. HOẠT ĐỘNG 2.HÌNH THÀNH KIẾN THỨC. a. Mục tiêu: - Trình bày được thế nào là trạng ngữ. - Sử dụng trạng ngữ trong khi nói và viết bài văn tả sinh hoạt, trong giao tiếp tiếng Việt. b. Nội dung:Giáo viên hướng dẫn học sinh vận dụng kiến thức để thực hiện nhiệm vụ học tập bằng sơ đồ tư duy. c. Sản phẩm:Sơ đồ tư duy của học sinh.
3. d. Tổ chức thực hiện: - Phương pháp: Vấn đáp,thuyết trình. - Kỹ thuật: Động não. - Thời gian: 10 phút CÁCH THỨC TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học I. Kiến thức cơ bản tập - Trạng ngữ là thành phần phụ trong câu - GV giao nhiệm vụ: Trình bày sản chỉ bối cảnh (thời gian, vị trí, nguyên phẩm tự học ở nhà. nhân, mục đích, phương tiện, tính chất,..) của sự việc nêu trong câu. Trạng Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ ngữ có thể được biểu hiện bằng từ, cụm HS: từ và thường trả lời cho các câu hỏi: Khi nào?, ở đâu?, Vì sao?, Để làm gì?, Bằng - Đọc phần kiến thức ngữ văn nhận biết gì?, Như thế nào?, trạng ngữ. - Trạng ngữ không phải là thành phân - Trình bày bản đồ tư duy (đã chuẩn bị ở bắt buộc trong câu. Nhưng trong giao nhà) tiếp, ở những câu cụ thể, việc lược bỏ Bước 3: Báo cáo, thảo luận trạng ngữ sẽ làm cho câu thiếu thông tin, thậm chí thiếu thông tin chính hoặc GV: không liên kết được với các câu khác. - Yêu cầu HS lên trình bày. - Hướng dẫn HS cách trình bày (nếu cần). HS: - Trình bày kết quả làm việc nhóm - Nhận xét và bổ sung cho nhóm bạn (nếu cần). Bước 4: Kết luận, nhận định
4. - Nhận xét thái độ học tập và kết quả làm việc nhóm của HS. - Gv sửa chữa, đánh giá, chốt kiến thức. 3. HOẠT ĐỘNG 3. LUYỆN TẬP. a. Mục tiêu: - HS thực hành làm bài tập để hiểu kiến thức về trạng ngữ. b. Nội dung:Học sinh làm tập SGK/75. c. Sản phẩm: Phần bài tập hs đã làm. d. Tổ chức thực hiện: - Phương pháp: Vấn đáp,thuyết trình,hoạt động nhóm. - Kỹ thuật: Động não. - Thời gian: 23 phút CÁCH THỨC TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập: II. Luyện tập. - GV phát phiếu bài tập, yc hs hoạt động cá 1.Bài tập 1 nhân làm bài tập vào phiếu bài tập trong 2 - Cụm từ ngày hôm nay ở câu a là phút, sau đó đổi bài và chấm chéo. chủ ngữ. Bài 1: Trong những câu dưới đây, cụm từ - Cụm từ ngày hôm nay ở câu b là ngày hôm nay ở câu nào là trạng ngữ? Vì sao? trạng ngữ vì cụm từ này ngăn a. Ngày hôm naylà ngày khai trường đầu tiên cách bằng dấu phẩy với các thành ở nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà. (Hồ Chí phần khác của câu. Minh) b.Ngày hôm nay, nhân buổi tựu trường của các em, tôi chỉ biết chúc các em một năm đầy vui vẻ và đầy kết quà tốt đẹp. (Hồ Chí Minh) Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ - Hs hoạt động cá nhân làm bài tập vào phiếu bài tập trong 2 phút, sau đó đổi bài và chấm chéo Bước 3:Báo cáo, thảo luận GV: - Yêu cầu HS lên trình bày. - Hướng dẫn HS cách trình bày (nếu cần). HS: - Trình bày kết quả làm việc cá nhân.
5. - Nhận xét và bổ sung cho bạn (nếu cần). Bước 4:Kết luận, nhận định - Nhận xét thái độ học tập và kết quả làm việc nhóm của HS. - Gv sửa chữa, đánh giá, chốt kiến thức. Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập: 2. Bài tập 2 - GV phát phiếu bài tập, yc hs hoạt động - Ba trạng ngữ chỉ thời gian trong nhóm đôi, làm bài tập vào phiếu bài tập truyện bức tranh của em gái tôi trong 2 phút, sau đó trình bày. (Tạ Duy Anh): một hôm, kể từ hôm đó, trước khi đi thi 2. Tìm 3 trạng ngữ chỉ thời gian trong truyện Bức tranh của em gái tôi (Tạ Duy Anh). Nêu - Tác dụng của trạng ngữ: "Kể từ tác dụng liên kết câu của một trong các trạng hôm đó" nhằm liên kết nội dung ngữ đó. với đoạn văn trước đó. Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ - Hs hoạt động nhóm đôi làm bài tập vào phiếu bài tập trong 2 phút, sau đó trình bày. Bước 3:Báo cáo, thảo luận GV: - Yêu cầu HS lên trình bày. - Hướng dẫn HS cách trình bày (nếu cần). HS: - Trình bày kết quả làm việc nhóm - Nhận xét và bổ sung cho nhóm bạn (nếu cần). Bước 4:Kết luận, nhận định (GV) - Nhận xét thái độ học tập và kết quả làm việc nhóm của HS. - Gv sửa chữa, đánh giá, chốt kiến thức. Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập: 3. Bài tập 3: - GV treo bảng trống lên bảng, yc hs chia 2 - Các trạng ngữ trong câu khi bị đội, chơi trò chơi “Ai hiểu biết hơn”, làm lược bỏ sẽ khiến nội dung câu bị
6. bài tập trong 2 phút, sau đó trình bày. thiếu, không rõ ràng về thời gian, địa điểm, nơi chốn, mục đích, 3. Thử lược bỏ các trạng ngữ (in đậm) trong phương tiện, nguyên nhân,... những câu dưới đây và cho biết nghĩa cùa câu bị ảnh hường như thế nào. Từ đó, hãy => Trạng ngữ là thành phần rút ra nhận xét về vai trò của trạng ngữ đối phụ của câu, bổ sung cho nòng cốt với nghĩa của câu. câu, tức là bổ nghĩa cho cả cụm chủ vị trung tâm biểu thị các ý a. Mùa đông, giữa ngày mùa, làng quê toàn nghĩa tình huống: thời gian, địa màu vàng (Tô Hoài) điểm, nguyên nhân, mục đích, kết b. Đó, mẹ tôi kéo tôi chen qua đám đông để qủa, phương tiện,... xem bức tranh của Kiều Phương đã được đóng khung lồng kính. Trong tranh, một chú bé đang ngồi nhìn ra ngoài cửa sổ, nơi bầu trời trong xanh. (Tạ Duy Anh) c.Con đường trải nhựa kẻ thẳng băng sóng soài không bóng cây. Đã bao nhiêu năm tháng, mỗi ngày hai buổi má đạp xe đi về trên con đường ấy. (Phong Thu) Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ - Hs chia 3 đội, chơi trò chơi “Ai nhanh hơn”, làm bài tập trong 2 phút Thể lệ: Gv để bảng trống, đội 1, 2 lên bảng tìm phiếu in sẵn từ ghép và dán vào bảng trống, đội 3 trọng tài, chấm điểm cho 2 đội. Câu a Câu b Câu c Trạng ngữ Tác dụng Kết luận Bước 3:Báo cáo, thảo luận GV: - Yêu cầu HS lên trình bày. - Hướng dẫn HS cách trình bày (nếu cần). HS: - Trình bày kết quả làm việc nhóm
7. - Nhận xét và bổ sung cho nhóm bạn (nếu cần). Bước 4:Kết luận, nhận định - Nhận xét thái độ học tập và kết quả làm việc nhóm của HS. - Gv sửa chữa, đánh giá, chốt kiến thức. Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập: 4. Bài tập 4: Gv yc hs hoạt động cá nhân trong 2 phút và Tác giả sử dụng các diễn đạt ở a1 trả lời câu hỏi sau: và b1 là do ở 2 câu này đã sử dụng trạng ngữ thay đặt đầu câu bổ sung 4. So sánh vị trí của trạng ngữ trong những ý nghĩa cho các thành phần còn lại cặp câu dưới đây và cho biết vì sao tác già của câu, tạo điểm nhấn khiến câu lựa chọn cách diên đạt ờ câu a và câu b1. 1 văn hay hơn. a1.Nghe chuyện, vua lấy làm mừng lắm. Nhưng để biết chính xác hơn nữa, vua cho thử lại. (Em bé thông minh) a2) Nghe chuyện, vua lấy làm mừng lắm. Nhưng vua cho thử lại để biết chính xác hơn nữn. b1) Đền Thượng nằm chót vót trên đỉnh núi Nghĩa Lĩnh. Trước đền, những khóm hải đường đâm bông rực đỏ, những cánh bướm nhiều màu sắc bay dập dờn như đang múa quạt xoè hoa. (Theo Đoàn Minh Tuấn) b2) Đền Thượng nằm chót vót trên đình núi Nghĩa Lĩnh. Những khóm hải đường đâm bông rực đỏ, những cánh bướm nhiều màu sac bay dập dờn như đang múa quạt xoè hoa trước đền. Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ - HS đọc bài tập trong SGK và xác định yêu cầu của đề bài. + Suy nghĩ cá nhân và viết ra giấy kết quả. - GV hướng dẫn HS bám sát yêu cầu của đề bài, hướng dẫn HS hoàn thành nhiệm vụ.
8. Bước 3:Báo cáo, thảo luận GV: - Yêu cầu HS lên trình bày. - Hướng dẫn HS cách trình bày (nếu cần). HS: - Trình bày kết quả. - Nhận xét và bổ sung cho nhóm bạn (nếu cần). Bước 4:Kết luận, nhận định - Nhận xét thái độ học tập và kết quả làm việc nhóm của HS. - Gv sửa chữa, đánh giá, chốt kiến thức. 4. HOẠT ĐỘNG 4. VÂN DỤNG. a. Mục tiêu: Vận dụng kiến thức đã học để giải quyết bài tập, củng cố kiến thức b. Nội dung: Sử dụng kiến thức đã học về trạng ngữ để viết đoạn văn theo chủ đề cho trước có chứa trạng ngữ. c. Sản phẩm học tập: Bài làm của học sinh của HS theo yêu cầu của GV. d. Tổ chức thực hiện: - Phương pháp: Vấn đáp,thuyết trình. - Kỹ thuật: Động não. - Thời gian: 5 phút CÁCH THỨC TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học 5. Bài tập 5: tập. Đoạn văn của HS cần đảm bảo các yêu cầu: Theo dõi SGK trang 76, hoàn thành cá - Đảm bảo hình thức đoạn văn. nhân bài tập 5: - Nội dung của đoạn văn: Yêu cầu: Chọn một trong hai đề sau: + Đề a: Kể lại một đoạn truyện đã học a) Viết đoạn văn kể lại một đoạn truyện hoặc đã đọc. đã học hoặc đã đọc, trong đó có sử dụng + Đề b: trình văn suy nghĩ của em về một số trạng ngữ chỉ thời gian có chức một tác phẩm đã học hoặc đã đọc. năng liên kết các câu trong đoạn. - Đoạn văn có một số trạng ngữ: trạng b) Viết đoạn văn trình văn suy nghĩ của ngữ chỉ thời gian (đề a); trạng ngữ chỉ vị em về một tác phẩm đã học đã đọc trong trí (đề b) để liên kết các câu trong đoạn; đó có sử dụng một số trạng ngữ chỉ vị trí gạch chân dưới các trạng ngữ. để liên kết các câu trong đoạn. Bước 2. Thực hiện nhiệm vụ học tập.
9. - Học sinh:suy nghĩ , viết đoạn văn - Giáo viên: quan sát, khuyến khích, hỗ trợ nếu cần. GV có thể gợi ý HS cụ thể: + Em sẽ kể lại đoạn truyện nào, trong tác phẩm nào? Hoặc em sẽ nêu suy nghĩ về tác phẩm nào? + Diễn biến của đoạn truyện đó trong tác phẩm? / Cảm nghĩ của em về tác phẩm (những ấn tượng về nội dung, nghệ thuật của tác phẩm). + Em sẽ sử dụng trạng ngữ cho những câu văn nào? Đó là trạng ngữ chỉ thời gian hay vị trí? Bước 3. Báo cáo, thảo luận. GV gọi 1 số HS đọc đoạn văn. Các HS khác nhận xét, bổ sung. Bước 4. Kết luận,nhận định. Giáo viên nhận xét, đánh giá và cho điểm HS. *Giao bµi,h­íng dÉn häc bµi lµm bµi ë nhµ vµ chuÈn bÞ bµi tiÕp theo( 2 phót) 1. Nắm được kiến thức cơ bản. 2. Hoàn thành bài tập. 3. Chuẩn bị bài: Thực hành đọc, hiểu “Chích bông ơi !” + Đọc và trả lời câu hỏi tìm hiểu bài SGK/79