Kế hoạch bài dạy Sinh học 9 - Chương I: Các thí nghiệm của Menden - Bài 1: Menden và di truyền học

Nội dung text: Kế hoạch bài dạy Sinh học 9 - Chương I: Các thí nghiệm của Menden - Bài 1: Menden và di truyền học

1. Phần 1: DI TRUYềN Và BIếN Dị CHƯƠNG I- CáC THí NGHIệM CủA MANĐEN Bài số 1: MENĐEN Và DI TRUYềN HọC Mụn học: Sinh học; lớp 9 Thời gian thực hiện: 01 tiết I. Mục tiờu: 1. Về kiến thức: - Nờu được nhiệm vụ, nội dung và vai trũ của Di truyền học. - Giới thiệu Menđen là người đặt nền múng cho Di truyền học. - Nờu được phương phỏp nghiờn cứu di truyền của Menđen. 2. Về năng lực Phỏt triển cỏc năng lực chung và năng lực chuyờn biệt Năng lực chung Năng lực chuyên biệt - Năng lực phỏt hiện vấn đề - Năng lực kiến thức sinh học - Năng lực hợp tỏc 3. Về phẩm chất - Giỳp học sinh rốn luyện bản thõn phỏt triển cỏc phẩm chất tốt đẹp: yờu nước, chăm chỉ,. II. Thiết bị dạy học và vật liệu 1. Giỏo viờn: - Giỏo ỏn, SGK, tranh ảnh. 2. Học sinh - Vở ghi, SGK. III. Tiến trỡnh dạy học: 1. Hoạt động 1: Mở đầu a. Mục tiờu: HS biết được cỏc nội dung cơ bản của bài học cần đạt được, tạo tõm thế cho học sinh đi vào tỡm hiểu bài mới. b. Nội dung: Giỏo viờn giới thiệu thụng tin liờn quan đến bài học. c. Sản phẩm: Học sinh lắng nghe định hướng nội dung học tập. d. Tổ chức thực hiện: Giỏo viờn tổ chức, học sinh thực hiện, lắng nghe phỏt triển năng lực quan sỏt, năng lực giao tiếp. Hoạt động của GV Hoạt động của HS B1: Chuyển giao nhiệm vụ B2: Thực hiện nhiệm vụ GV giới thiệu Di truyền học là ngành trẻ HS hoạt động cỏ nhõn trong sinh học nhưng chiếm vị trí quan trọng. GV chiếu một số hình của các nhà khoa học B3: Bỏo cỏo kết quả về di truyền học yêu cầu HS nhận diện người HS trả lời đặt nền móng cho di truyền học. HS nhận xột B4: Đỏnh giỏ kết quả thực hiện HS nghe GV: Men Đen - người khai sinh Di truyền học.
2. 2. Hoạt động 2: Hỡnh thành kiến thức: a. Mục tiờu: Nờu được Di truyền học, Menđen là người đặt nền múng cho Di truyền học, phương phỏp nghiờn cứu di truyền của Menđen. b. Nội dung: HS căn cứ trờn cỏc kiến thức đó biết, làm việc với sỏch giỏo khoa, hoạt động cỏ nhõn, nhúm hoàn thành yờu cầu học tập. c. Sản phẩm: Trỡnh bày được kiến thức theo yờu cầu của GV. d. Tổ chức thực hiện: Hoạt động của GV Hoạt động của HS Nội dung cần đạt B1: Chuyển giao nhiệm vụ B2: Thực hiện nhiệm vụ 1. Di truyền học GV cho HS đọc khái niệm Cá nhân HS đọc SGK. - Di truyền là hiện tượng di truyền và biến dị mục I 1 HS dọc to khái niệm truyền đạt lại các tính trạng SGK. biến dị và di truyền. của tổ tiên cho các thế hệ -Thế nào là di truyền và con cháu. biến dị ? B3: Báo cáo kết quả - Biến dị là hiện tượng con B4: Đánh giá kết quả thực HS lắng nghe và tiếp thu sinh ra khác với bố mẹ và hiện kiến thức. khác nhau ở nhiều chi tiết. GV giải thích rõ: biến dị HS liên hệ bản thân và - Di truyền học nghiên cứu và di truyền là 2 hiện xác định xem mình về cơ sở vật chất, cơ chế, tượng trái ngược nhau giống và khác bố mẹ ở tính quy luật của hiện tượng nhưng tiến hành song điểm nào: hình dạng tai, di truyền và biến dị. song và gắn liền với quá mắt, mũi, tóc, màu da... - Di truyền học có vai trò trình sinh sản. và trình bày trước lớp. quan trọng trong chọn GV cho HS làm bài tập HS dựa vào SGK mục I giống, trong y học và đặc SGK mục I. để trả lời. biệt là công nghệ sinh học GV cho HS tiếp tục tìm hiện đại. hiểu mục I để trả lời: 2. Menđen - người đặt nền móng B1: Chuyển giao nhiệm vụ B2: Thực hiện nhiệm vụ cho di truyền học GV cho HS đọc tiểu sử 1 HS đọc to, cả lớp theo - Menđen (1822-1884)- Menđen SGK. dõi. người đặt nền móng cho di GV yêu cầu HS quan sát HS quan sát và phân tích truyền học. kĩ hình 1.2 và nêu nhận H 1.2, nêu được sự tương - Đối tượng nghiên cứu sự di xét về đặc điểm của từng phản của từng cặp tính truyền cảu Menđen là cây cặp tính trạng đem lai? trạng. đậu Hà Lan. GV treo hình 1.2 phóng to - Menđen dùng phương để phân tích. pháp phân tích thế hệ lai và GV yêu cầu HS nghiên HS đọc kĩ thông tin toán thống kê để tìm ra các cứu thông tin SGK và nêu SGK, trình bày được nội quy luật di truyền. phương pháp nghiên cứu dung cơ bản của phương của Menđen? pháp phân tích các thế GV: trước Menđen, nhiều hệ lai. nhà khoa học đã thực hiện HS lắng nghe GV giới các phép lai trên đậu Hà thiệu. B3: Báo cáo kết quả
3. Lan nhưng không thành HS suy nghĩ và trả lời. công. Menđen có ưu 1 vài HS phát biểu, bổ điểm: chọn đối tượng sung. thuần chủng, có vòng đời ngắn, lai 1-2 cặp tính trạng tương phản, thí nghiệm lặp đi lặp lại nhiều lần, dùng toán thống kê để xử lý kết quả. B4: Đánh giá kết quả thực hiện GV giải thích vì sao menđen chọn đậu Hà Lan HS nghe hiểu làm đối tượng để nghiên cứu? B1: Chuyển giao nhiệm vụ GV hướng dẫn HS nghiên B2: Thực hiện nhiệm vụ 3. Một số thuật ngữ và kí hiệu cứu một số thuật ngữ. HS thu nhận thông tin, cơ bản của DTH GV yêu cầu HS lấy thêm ghi nhớ kiến thức. 1. Một số thuật ngữ: VD minh hoạ cho từng B3: Báo cáo kết quả + Tính trạng + thuật ngữ. HS lấy VD cụ thể để Cặp tính trạng tương phản - Khái niệm giống thuần minh hoạ. + Nhân tố di truyền + chủng: GV giới thiệu Giống (dòng) thuần chủng. cách làm của Menđen để có giống thuần chủng về tính trạng nào đó. B4: Đánh giá kết quả thực 2. Một số kí hiệu hiện P: Cặp bố mẹ xuất phát GV giới thiệu một số kí x: Kí hiệu phép lai hiệu. HS ghi nhớ kiến thức, G: Giao tử GV nêu cách viết công chuyển thông tin vào vở. F: Thế hệ con (F1: con thứ 1 thức lai: mẹ thường viết của P; F2 con của F2 tự thụ bên trái dấu x, bố thường phấn hoặc giao viết bên phải. P: mẹ x bố. 3. Hoạt động 3: Luyện tập: a. Mục tiờu: Củng cố, luyện tập kiến thức vừa học. b. Nội dung: Dạy học trờn lớp, hoạt động cỏ nhõn. c. Sản phẩm: Bài làm của học sinh, kĩ năng giải quyết nhiệm vụ học tập. d. Tổ chức thực hiện: B1: Chuyển giao nhiệm vụ GV yêu nhắc lại kiến thức học trong bài GV: Đưa ra các bài tập để củng cố bài
4. Câu 1: Đối tượng của Di truyền học là: a.Bản chất và quy luật của hiện tượng di truyền và biến dị. b.Cây đậu Hà lan có hoa lưỡng tính. c.Tất cả các thực vật và vi sinh vật. d.Cả a, b đúng. Câu 2: Phương pháp nghiên cứu độc đáo của Menđen là: a.Phương pháp phân tích các thế hệ lai. b.Dùng toán thống kê để phân tích các số liệu thu được. c.Thí nghiệm nhiều trên cây đậu Hà lan. d. Cả a và b đúng. Câu 3: Một số thuật ngữ cơ bản được sử dụng trong di truyền học là gì? a.Tính trạng b. Cặp tính trạng tương phản c.Dòng thuần chủng d.Cả a, b, c Câu 4: ý nghĩa thực tiễn của Di truyền học là: a.Cung cấp cơ sở lí thuyết cho khoa học chọn giống b.Có vai trò quan trọng đối với y học, công nghệ sinh học c.Cung cấp các kiến thức cơ bản cho các phân môn Sinh học khác (Thực vật học, Động vật học) d.Cả a và b Câu 5: Dùng từ: Hình thái, sinh lí, trái ngược nhau, tính trạng, tương phản, đồng nhất, nhân tố điền vào chỗ trống: +Tính trạng là những đặc điểm cụ thể về......., cấu tạo........của một cơ thể. +Cặp tính trạng.......là hai trạng thái khác nhau thuộc cùng một loại tính trạng có biểu hiện....... +Gen là .......di truyền xác định hay kiểm tra một hoặc một số.......của sinh vật +Dòng hay giống thuần chủng là giống có đặc tính DT......các thế hệ sau giống các thế hệ trước B2: Thực hiện nhiệm vụ HS quan sỏt HS hoạt động cỏ nhõn B3: Bỏo cỏo kết quả HS: trả lời HS: Nhận xét B4: Đỏnh giỏ kết quả thực hiện GV: Nhận xét cho điểm động viên học sinh 4. Hoạt động 4: Vận dụng: a. Mục tiờu: Vận dụng cỏc kiến thức vừa học quyết cỏc vấn đề học tập và thực tiễn. b. Nội dung: Hoạt động nhúm, hoạt động cỏ nhõn. c. Sản phẩm: HS vận dụng cỏc kiến thức vào giải quyết cỏc nhiệm vụ đặt ra. d. Tổ chức thực hiện: GV yêu cầu học sinh: - Học bài và trả lời câu hỏi SGK. - Kẻ bảng 2 vào vở bài tập. - Đọc trước bài