Kế hoạch bài dạy Toán 9 (Đại số) - Chương III: Căn bậc hai và căn bậc ba - Bài 7: Căn bậc hai và căn thức bậc hai

Nội dung text: Kế hoạch bài dạy Toán 9 (Đại số) - Chương III: Căn bậc hai và căn bậc ba - Bài 7: Căn bậc hai và căn thức bậc hai

1. CHƯƠNG III. CĂN BẬC HAI VÀ CĂN BẬC BA Bài 7. CĂN BẬC HAI VÀ CĂN THỨC BẬC HAI Thời gian thực hiện: 2 tiết I. MỤC TIÊU 1. Về kiến thức, kĩ năng - Nhận biết căn bậc hai của số thực không âm. Tính được giá trị (đúng hoặc gần đúng) căn bậc hai của một số thực không âm bằng máy tính cầm tay. - Nhận biết căn thức bậc hai của một biểu thức đại số, điều kiện xác định của căn thức bậc hai; tính được giá trị căn thức bậc hai tại những giá trị đã cho của biến. - Sử dụng được hằng đẳng thức căn bậc hai của một bình phương để đơn giản căn thức bậc hai. 2. Về năng lực - Rèn luyện các năng lực toán học, nói riêng là năng lực tư duy và lập luận toán học, năng lực sử dụng công cụ, phương tiện học toán. - Bồi dưỡng hứng thú học tập, ý thức làm việc nhóm, ý thức tìm tòi, khám phá và sáng tạo cho HS. 3. Về phẩm chất Góp phần giúp HS rèn luyện và phát triển các phẩm chất tốt đẹp (yêu nước, nhân ái, chăm chỉ, trung thực, trách nhiệm): + Tích cực phát biểu, xây dựng bài và tham gia các hoạt động nhóm; + Có ý thức tích cực tìm tòi, sáng tạo trong học tập; phát huy điểm mạnh, khắc phục các điểm yếu của bản thân. II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU - Giáo viên: + Giáo án, bảng phụ, máy chiếu (nếu có), phiếu học tập, - Học sinh: + SGK, vở ghi, dụng cụ học tập. + Máy tính cầm tay. III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC Bài học này dạy trong 02 tiết: + Tiết 1. Mục 1. Căn bậc hai. + Tiết 2. Mục 2. Căn thức bậc hai.
2. Tiết 1. CĂN BẬC HAI Nội dung, phương thức tổ chức Dự kiến sản phẩm, đánh giá kết Mục tiêu cần đạt hoạt động học tập của học sinh quả hoạt động HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG Mục tiêu: Gợi động cơ, tạo tình huống xuất hiện trong thực tế để HS tiếp cận với khái niệm căn thức bậc hai. Nội dung: HS đọc tình huống mở đầu, từ đó làm nảy sinh nhu cầu tìm hiểu về căn thức bậc hai. Sản phẩm: Câu trả lời của HS. Tổ chức hoạt động: HS làm việc cá nhân, dưới sự hướng dẫn của GV. Tình huống mở đầu (3 phút). + Mục đích của phần - GV chiếu lên màn hình hoặc bảng này là đưa ra một bài toán trong Vật lí liên phụ tình huống mở đầu trong SGK. - HS đọc và suy nghĩ về tình huống. quan đến căn bậc hai. Lưu ý: Chưa yêu cầu HS giải bài toán. + Góp phần phát triển năng lực giao tiếp toán - Đặt vấn đề: học. GV có thể gợi vấn đề như sau: Để tính xem sau bao nhiêu giây thì vật sẽ chạm đất, ta sẽ cùng tìm hiểu bài học ngày hôm nay về căn bậc hai. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC Mục tiêu: HS nhận biết khái niệm căn bậc hai. Nội dung: HS thực hiện các HĐ1, HĐ2, từ đó vận dụng kiến thức để thực hiện Ví dụ 1,2. Sản phẩm: Lời giải của HS. Tổ chức thực hiện: HS hoạt động cá nhân dưới sự hướng dẫn của GV. 1. Căn bậc hai + Thông qua HĐ1, HS Tìm hiểu khái niệm căn bậc hai (5 hiểu bản chất khái niệm phút) căn bậc hai của một số a thông qua 2 thuộc tính: –- GV nêu yêu cầu HĐ1, gọi một HS trả lời. là số thực (dương, âm - HS thực hiện yêu cầu của HĐ1. hoặc bằng 0) và có bình Nếu HS chỉ nhận ra x = 7 thì GV gợi phương đúng bằng a. ý: còn số nào khác có bình phương Tổng quát hóa tới định cũng bằng 49? nghĩa. Số -7 có thỏa mãn hay không? + Góp phần phát triển - GV đặt tiếp câu hỏi: Tìm 49 , mục năng lực giao tiếp toán - HS ghi nội dung cần ghi nhớ. đích là giúp HS nhớ lại định nghĩa học, năng lực tư duy và căn bậc hai số học đã học ở lớp 7. Từ lập luận toán học. đó dẫn tới kết luận: có hai số thực
3. Nội dung, phương thức tổ chức Dự kiến sản phẩm, đánh giá kết Mục tiêu cần đạt hoạt động học tập của học sinh quả hoạt động thỏa mãn x2 49 , đó là 49 và 49 . Chú ý. GV cần tránh hàn lâm, không đi sâu vào vấn đề chỉ có 2 số thực thỏa mãn. - GV viết bảng hoặc trình chiếu nội dung trong Khung kiến thức. Nhận xét (2 phút) + Mục đích của phần GV nêu các nhận xét (không chứng này là nêu nhận xét về minh) về sự tồn tại số căn bậc hai của sự tồn tại căn bậc hai của một số thực. - HS lắng nghe và ghi bài. một số thực. + Góp phần phát triển năng lực giao tiếp toán học. Ví dụ 1 (5 phút) + Mục đích của phần - GV sử dụng bảng phụ hoặc trình - HS thực hiện theo hướng dẫn của này là hướng dẫn cách chiếu nội dung Ví dụ 1 trong SGK. GV. trình bày lời giải bài toán GV yêu cầu HS thực hiện cá nhân Ví tìm căn bậc hai của một số dụ 1 trong 3 phút, sau đó GV mời HS thực (quy về tìm căn bậc trả lời Ví dụ 1. hai số học – phép khai căn). + Góp phần phát triển năng lực tư duy và lập luận toán học. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP Mục tiêu: Củng cố kĩ năng tìm căn bậc hai của một số thực. Nội dung: HS thực hiện các yêu cầu trong Luyện tập 1. Sản phẩm: Lời giải của HS cho bài luyện tập. Tổ chức thực hiện: HS hoạt động cá nhân, dưới sự hướng dẫn của GV. Luyện tập 1 (5 phút) + Mục đích của hoạt - GV sử dụng bảng phụ hoặc trình - HS thực hiện theo hướng dẫn của động này là củng cố kĩ chiếu nội dung Luyện tập 1 trong GV. năng tìm căn bậc hai của SGK. GV yêu cầu HS thực hiện cá một số thực. HD. Ta có 121 11 nên 121 có nhân Luyện tập 1 trong 3 phút, sau + Góp phần phát triển hai căn bậc hai là 11 và – 11. đó GV mời HS trả lời. năng lực tư duy và lập luận toán học.
4. Nội dung, phương thức tổ chức Dự kiến sản phẩm, đánh giá kết Mục tiêu cần đạt hoạt động học tập của học sinh quả hoạt động HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC Mục tiêu: HS biết cách sử dụng máy tính bỏ túi để tính căn bậc hai. Nội dung: HS thực hiện phần Đọc hiểu – Nghe hiểu và các ví dụ. Sản phẩm: Lời giải của HS. Tổ chức thực hiện: HS hoạt động cá nhân dưới sự hướng dẫn của GV. Tính căn bậc hai của một số bằng + Mục đích của hoạt máy tính cầm tay (5 phút) - HS thực hiện theo GV hướng dẫn. động này là đưa ra cách - GV cho HS tự đọc phần Đọc hiểu tính căn bậc hai số học – Nghe hiểu, sau đó GV hướng dẫn của một số thực dương HS sử dụng máy tính cầm tay để bằng máy tính cầm tay, tính căn bậc hai của một số số thực. từ đó giải quyết bài toán - HS thực hành cùng với sự hướng tìm các căn bậc hai của dẫn của GV. một số thực. + Góp phần phát triển năng lực tư duy và lập luận toán học, năng lực giao tiếp toán học. Ví dụ 2 (5 phút) + Mục đích của hoạt - GV hướng dẫn HS thực hành bấm - HS thực hành dưới sự hướng dẫn động này là luyện tập máy tính cầm tay để tính căn bậc hai của GV. tính căn bậc hai số học của một số thực. của một số thực dương - GV sử dụng bảng phụ hoặc trình bằng máy tính cầm tay, chiếu nội dung Ví dụ 2 trong SGK. từ đó giải quyết bài toán GV yêu cầu HS thực hiện cá nhân Ví tìm các căn bậc hai của dụ 2 trong 3 phút, sau đó GV mời HS một số thực. trả lời Ví dụ 2. + Góp phần phát triển năng lực sử dụng công cụ phương tiện học toán. Luyện tập 2 (3 phút) + Mục đích của hoạt - GV sử dụng bảng phụ hoặc trình - HS thực hành dưới sự hướng dẫn động này là luyện tập chiếu nội dung Luyện tập 2 trong của GV. tính căn bậc hai số học SGK. GV yêu cầu HS thực hiện cá của một số thực dương 7 nhân Luyện tập 2 trong 2 phút, sau HD. 0,7977240352 . Vậy bằng máy tính cầm tay, 11 đó GV mời HS trả lời Luyện tập 2. từ đó giải quyết bài toán 7 căn bậc hai của tìm các căn bậc hai của 11 một số thực. (làm tròn đến chữ số thập phân thứ hai) là 0,80 và 0,80.
5. Nội dung, phương thức tổ chức Dự kiến sản phẩm, đánh giá kết Mục tiêu cần đạt hoạt động học tập của học sinh quả hoạt động + Góp phần phát triển năng lực sử dụng công cụ phương tiện học toán. Tính chất của căn bậc hai (5 phút) + Mục đích của phần - GV yêu cầu HS làm việc cá nhân - HS thực hành dưới sự hướng dẫn này giúp HS khám phá thực hiện HĐ2. Sau đó, GV mời hai của GV. tính chất khai căn bậc HS trả lời và nhận xét đưa ra Khung hai của một bình HD. a) a2 9 3; |3| 3. kiến thức. phương. 2 + Góp phần phát triển b) 3 9 3; | 3| 3. năng lực tư duy và lập luận toán học. Ví dụ 3 (5 phút) + Mục đích của phần - GV sử dụng bảng phụ hoặc trình - HS thực hành dưới sự hướng dẫn này là giúp HS vận dụng chiếu nội dung Ví dụ 3 trong SGK. của GV. tính chất khai căn bậc GV yêu cầu HS thực hiện cá nhân Ví hai của một bình dụ 3 trong 3 phút, sau đó GV mời HS phương để đơn giản các trả lời Ví dụ 3. biểu thức chứa căn bậc hai. + Góp phần phát triển năng lực tư duy và lập luận toán học. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP Mục tiêu: Củng cố kĩ năng tìm căn bậc hai của một số thực. Nội dung: HS thực hiện các yêu cầu trong Luyện tập 3. Sản phẩm: Lời giải của HS cho bài luyện tập. Tổ chức thực hiện: HS hoạt động cá nhân, dưới sự hướng dẫn của GV. Luyện tập 3 (5 phút) + Củng cố kĩ năng vận - GV sử dụng bảng phụ hoặc trình - HS thảo luận theo nhóm và làm dụng tính căn bậc hai sử chiếu nội dung Luyện tập 3 trong việc dưới sự hướng dẫn của GV. dụng tính chất khai căn bậc hai của một bình SGK. GV yêu cầu HS thực hiện cá HD. nhân Luyện tập 3 trong 3 phút, sau phương. 2 đó GV mời HS trả lời Luyện tập 3. a) 62 6 6; 5 | 5| 5; + Góp phần phát triển năng lực tư duy và lập 2 5 5 1 5 | 5 1| luận toán học. 5 5 1 1. b)
6. Nội dung, phương thức tổ chức Dự kiến sản phẩm, đánh giá kết Mục tiêu cần đạt hoạt động học tập của học sinh quả hoạt động – Sử dụng máy tính cầm tay: 10 3,16227766 3. – Cách khác: 10 9 3 do đó 10 3. TỔNG KẾT VÀ HƯỚNG DẪN CÔNG VIỆC Ở NHÀ GV tổng kết lại nội dung bài học và dặn dò công việc ở nhà cho HS (2 phút) - GV tổng kết lại các kiến thức trọng tâm của bài học: Căn bậc hai. - Giao cho HS làm các bài tập sau trong SGK: Bài 3.1 và Bài 3.4. Tiết 2. CĂN THỨC BẬC HAI Nội dung, phương thức tổ chức Dự kiến sản phẩm, đánh giá kết Mục tiêu cần đạt hoạt động học tập của học sinh quả hoạt động HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC Mục tiêu: HS hiểu được khái niệm căn thức bậc hai. Nội dung: HS thực hiện các yêu cầu của HĐ3, HĐ4 và Ví dụ 4, từ đó biết được khái niệm điều kiện xác định của căn thức. Sản phẩm: Câu trả lời của HS. Tổ chức thực hiện: HS hoạt động cá nhân và nhóm, dưới sự hướng dẫn của GV. 2. Căn thức bậc hai + Thông qua HĐ3, HS Căn thức bậc hai (8 phút) - HS thực hiện yêu cầu của HĐ3 và nhận biết khái niệm căn thức bậc hai. - GV yêu cầu HS thực hiện HĐ3, sau HĐ4. đó mời một HS trả lời. - HS hoạt động theo nhóm và trình + Thông qua HĐ4, HS - GV cho HS thảo luận HĐ4 theo bày vào vở ghi. vận dụng hiểu biết về nhóm gồm hai bạn cùng bàn. Sau đó, HD. cách tính giá trị của một biểu thức đại số để dẫn GV mời một nhóm trả lời, các HS + HĐ3. BC 9 x2 . khác lắng nghe và nhận xét, góp ý tới nhận biết về giá trị (nếu có). Giáo viên nhận xét, chốt lại + HĐ4. a) Tại x = 5, căn thức có giá của một căn thức và điều kiện xác định của căn kết quả HĐ4 và đưa ra Khung kiến trị là 25 1 9 3. thức. thức cho HS. b) Tại x = 0, biểu thức lấy căn là 2 + Góp phần phát triển 0 – 1 = –1, không có căn bậc hai của năng lực giao tiếp toán một số âm. Vì vậy, tại x = 0 không học. tính được giá trị của căn thức. Ví dụ 4 (5 phút) + Mục đích của phần - GV sử dụng bảng phụ hoặc trình này là minh họa cách chiếu nội dung Ví dụ 4 trong SGK. viết điều kiện xác định
7. Nội dung, phương thức tổ chức Dự kiến sản phẩm, đánh giá kết Mục tiêu cần đạt hoạt động học tập của học sinh quả hoạt động GV yêu cầu HS thực hiện cá nhân Ví - HS thực hiện theo hướng dẫn của của căn thức và cách dụ 4 trong 3 phút, sau đó GV mời HS GV. tính giá trị của căn thức trả lời Ví dụ 4. tại những giá trị đã cho của biến. + Góp phần phát triển năng lực tư duy và lập luận toán học. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP Mục tiêu: Củng cố kĩ năng tìm điều kiện xác định của căn tức, rút gọn biểu thức chứa căn. Nội dung: HS thực hiện các yêu cầu trong Vdụ 5 và Luyện tập 4, 5. Sản phẩm: Lời giải của HS. Tổ chức thực hiện: HS hoạt động cá nhân, dưới sự hướng dẫn của GV. Luyện tập 4 (5 phút) + Mục đích của phần - GV yêu cầu HS làm việc cá nhân - HS làm việc dưới sự hướng dẫn này là củng cố cho HS trong 3 phút và mời hai HS lên bảng của GV. tìm điều kiện xác định của căn thức. làm hai ý a, b. Các bạn khác quan sát HD. và nhận xét, góp ý (nếu có). GV nhận + Góp phần phát triển 5 a) x . xét, chốt lại kết quả. 2 năng lực tư duy và lập luận toán học. b) Giá trị là 1. Hằng đẳng thức A2 A + Mục đích của phần - HS đọc thông tin và ghi nội dung này là cho HS nhận biết (5 phút) cần ghi nhớ. một hằng đẳng thức của - GV yêu cầu HS tự đọc thông tin từ căn thức bậc hai. phần Đọc hiểu – Nghe hiểu và Khung + Góp phần phát triển kiến thức, sau đó GV yêu cầu HS năng lực tư duy và lập nhắc lại biểu thức. luận toán học. Ví dụ 5 (5 phút) + Mục đích của phần - GV yêu cầu HS làm việc cá nhân này là HS biết áp dụng hằng đẳng thức trong 3 phút và mời hai HS lên bảng - HS thực hiện theo hướng dẫn của làm hai ý a, b. Các bạn khác quan sát GV. A2 A để rút gọn và nhận xét, góp ý (nếu có). GV nhận biểu thức. xét, chốt lại kết quả. + Góp phần phát triển Lưu ý: GV cần nhấn mạnh việc kết năng lực tư duy và lập hợp điều kiện của x để xét dấu biểu luận toán học. thức trong giá trị tuyệt đối.
8. Nội dung, phương thức tổ chức Dự kiến sản phẩm, đánh giá kết Mục tiêu cần đạt hoạt động học tập của học sinh quả hoạt động Luyện tập 5 (5 phút) - HS làm việc dưới sự hướng dẫn + Mục đích của phần - GV yêu cầu HS làm việc cá nhân của GV. này là HS biết áp dụng hằng đẳng thức trong 3 phút và mời hai HS lên bảng HD. a) Với x 0 thì x3 0 nên làm hai ý a, b. Các bạn khác quan sát A2 A để rút gọn 2 và nhận xét, góp ý (nếu có). GV nhận 6 3 3 3 x x | x | x , biểu thức. xét, chốt lại kết quả. 6 4 + Góp phần phát triển Đáp số: x x x . năng lực tư duy và lập b) Với x 0 có | 2x 1| 1 2x nên luận toán học. 4x2 4x 1 2x 1 2 1 2x. Do đó x 4x2 4x 1 1 x. Tại x 2,5 (x 0) , giá trị cần tính là 1 2,5 3,5. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG Mục tiêu: Ứng dụng căn bậc hai và căn thức bậc hai vào giải quyết tình huống mở đầu. Nội dung: HS thực hiện các yêu cầu trong tình huống mở đầu. Sản phẩm: Lời giải của HS cho bài toán ở tình huống mở đầu. Tổ chức thực hiện: HS hoạt động nhóm, dưới sự hướng dẫn của GV. Vận dụng (10 phút) + Mục đích của phần - GV yêu cầu HS thảo luận nhóm đôi - HS thảo luận theo nhóm và làm này là HS biết ứng dụng trong 8 phút thực hiện ý a và b. Sau việc dưới sự hướng dẫn của GV. căn bậc hai và căn thức bậc hai vào giải quyết đó yêu cầu đại diện một nhóm lên HD. bảng trình bày. tình huống mở đầu S - GV yêu cầu các nhóm khác nhận a) S 4,9t2 nên t . + Góp phần phát triển 4,9 xét bài làm trên bảng và phân tích, năng lực tư duy và lập nhận xét đưa ra kết luận. b) S 122,5 nên luận toán học. 122,5 1225 35 S 4,9 49 7 = 5 (giây). TỔNG KẾT VÀ HƯỚNG DẪN CÔNG VIỆC Ở NHÀ GV tổng kết lại nội dung bài học và dặn dò công việc ở nhà cho HS (2 phút) - GV tổng kết lại các kiến thức trọng tâm của bài học: Căn bậc hai và căn thức bậc hai. - Giao cho HS làm các bài tập sau trong SGK: Bài 3.3; 3.5 và 3.6.
9. PHỤ LỤC. PHIẾU HỌC TẬP SỐ 1 Câu 1. Điền vào chỗ trống ( .) những từ/cụm từ thích hợp để hoàn thiện nội dung sau cho đúng: a) Căn bậc hai của số thức không âm a là số thực x sao cho . b) Để tính căn bậc hai của một số a 0 , ta chỉ cần tính c) Với mọi số thực a ta luôn có a2 .............. ĐS: a) x2 a ; b) a ; c) | a | . Câu 2. Cách viết nào dưới đây không có nghĩa? A. 2 . B. ( 2)2 . C. 22 . D. ( 2)0 . Câu 3. Căn bậc hai của 25 là A. 5 . B. 625. C. 5 và 5 . D. 625 và 625 . Câu 4. Số x không âm thỏa mãn x 5 là A. 0 x 5 . B. x 5 . C. x 5 . D. x 5 . 2 Câu 5. Kết quả của phép tính 5 ( 3)2 bằng A. 2 . B. 8 . C. 22 . D. 28 . Câu 6. Điều dấu ( , , ) thích hợp vào ô vuông sau: A. 6 35 . B. 7 50 .C. 80 9 . D. 121 11. TRẢ LỜI/HƯỚNG DẪN/GIẢI MỘT SỐ BÀI TẬP TRONG SGK 3.1. a) 4,95 và – 4,95. b) 0,95 và – 0,95. S 3.2. S R2 suy ra R . Đường kính ô đất là S 2 d 2R 2 2 1,5916173769. 3,14 Làm tròn kết quả đến chữ số thập phân thứ hai (để độ chính xác là 0,005) ta được 1,60 (m). 3.3. x 10 0 hay x 10 . Giá trị cần tính 1 10 9 3. 3.4. a) 5,1; b) 4,9; c) – 0,001. 3.5. a) 5 2; b) 4x 1; c) 2 x. 3.6. A = 1 2 2 2 2 1 2.