Kế hoach dạy học Ngữ văn Lớp 9 - Tuần 3 - Năm học 2021-2022 - Lê Thị Thủy

Nội dung text: Kế hoach dạy học Ngữ văn Lớp 9 - Tuần 3 - Năm học 2021-2022 - Lê Thị Thủy

1. Kế hoach dạy học Ngữ Văn 9 Năm học: 2021-2022 TUẦN 3: HƯỚNG DẪN HỌC SINH HỌC TIẾT 11,12 MÔN NGỮ VĂN 9 Tiết 11-12: Văn bản: TUYÊN BỐ THẾ GIỚI VỀ SỰ SỐNG CÒN, QUYỀN ĐƯỢC BẢO VỆ VÀ PHÁT TRIỂN CỦA TRẺ EM Nội dung bài học Yêu cầu học sinh và phần diễn giảng của giáo viên I. TÌM HIỂU CHUNG: Trẻ em là hạnh phúc của gia đình là 1. Hoàn cảnh ra đời và xuất xứ: Văn bản tương lai của đất nước, là lớp người xây được trích trong Tuyên bố của Hội nghị dựng và bảo vệ Tổ quốc, vì thế bảo vệ cấp cao thế giới về trẻ em họp ngày 30 quyền lợi, chăm lo đến sự phát triển của tháng 9 năm 1990 tại trụ sở Liên hợp quốc trẻ em là một trong những vấn đề quan tế ở Niu Oóc. trọng, cấp bách có ý nghĩa toàn cầu. - Văn bản được trình bày theo các mục, - Hs đọc văn bản và chia bố cục cho các phần văn bản. 2. Kiểu văn bản: Nhật dụng 3. Phương thức biểu đạt: Nghị luận chính trị xã hội 4. Bố cục: 4 phần II. ĐỌC VÀ TÌM HIỂU CHÚ THÍCH : III.TÌM HIỂU VĂN BẢN: 1. Nội dung: a. Lời kêu gọi bảo vệ và nhận thức về trẻ em: - Hãy đảm bảo cho tất cả trẻ em một tương lai tốt đẹp hơn: - Nhận thức về đặc điểm tâm sinh lí của trẻ em: Trong trắng, dễ bị tổn thương, còn phụ thuộc, hiểu biết, ham hoạt động, đầy ước vọng. => Cách nhìn tiến bộ, nhân ái, có tinh - Hs liên hệ: Thực tế ở địa phương em đã thần trách nhiệm với tương lai thế giới. có những hoạt động gì để bảo vệ trẻ em? - Suy nghĩ của em về điều kiện của đất b. Những thảm họa bất hạnh đối với trẻ nước ta hiện tại. em trên toàn thế giới là những thách thức đối với các chính phủ, các tổ chức Gv: Lê Thị Thủy Trường THCS Hòa An 1
2. Kế hoach dạy học Ngữ Văn 9 Năm học: 2021-2022 quốc tế và mỗi cá nhân + Bị trở thành nạn nhân của chiến tranh và bạo lực, của sự phân biệt chủng tộc, sự xâm lược chiếm đóng và thôn tính của người nước ngoài + Chịu đựng thảm hoạ đói nghèo, khủng hoảng kinh tế, tình trạng vô gia cư, dịch bbệnh mù chữ, môi trường xuống cấp. + Nhiều trẻ chết mỗi ngày do suy dinh dưỡng. b. Những thuận lợi lớn để cải thiện tình hình, bảo đảm quyền của trẻ em: Sự liên kết lại của các quốc gia cùng ý thức cao của cộng đồng quốc tế trên lĩnh vực này, đã có công ước về quyền trẻ em làm cơ sở để tạo ra một cơ hội mới c. Những đề xuất nhằm bảo đảm cho trẻ - Liên hệ thực tế về sự quan tâm của đảng em được đảm bảo, được chăm sóc và và nhà nước đối với việc bảo vệ và chăm phát triển: sóc trẻ em. - Tăng cường sức khỏe và chế độ dinh Bảo vệ quyền lợi cuat trẻ em là một trong dưỡng. những nhiệm vụ có ý nghĩa quan trọng - Quan tâm đến trẻ em tàn tật và khó hàng đầu của từng quốc gia và cộng đồng khăn. quốc tế, đây là vấn đề liên quan trực tiếp - Bảo đảm quyền bình đẳng nam nữ. đến tương lai của một đất nước, của toàn - Bảo đảm cho trẻ em được học hết bậc nhân loại giáo dục cơ sở. - Chú trọng kế hoạch hóa gia đình. - Bảo đảm tăng trưởng và phát triển kinh tế. - Nỗ lực hợp tác quốc tế. - Nâng cao nhận thức trẻ em về giá trị và nguồn gốc bản thân. => Những nhiệm vụ toàn diện, đề cập đến mọi vấn đề trong đời sống, có tính khả thi. 2. Hình thức: Gồm có 17 mục được chia làm 4 phần, cách trình bày rõ ràng; sử dụng phương pháp nêu số liệu, phân tích Gv: Lê Thị Thủy Trường THCS Hòa An 2
3. Kế hoach dạy học Ngữ Văn 9 Năm học: 2021-2022 khoa học 3. Ý nghĩa văn bản: Văn bản nêu lên nhận thức đúng đắn và hành động phải làm vì quyền sống, quyền được bảo vệ và phát triển của trẻ em IV. LUYỆN TẬP: 1.Nêu những nhận xét của cá nhân về sự Hs làm bài tập Luyện tập quan tâm chăm sóc của chính quyền địa phương và các tổ chức xã hội nơi em ở hiện nay đối với trẻ em tới trẻ em ở địa phương. 2.Sưu tầm tranh ảnh, bài viết về thực trạng cuộc sống của trẻ em trên đất nước Việt Nam và thế giới. Hướng dẫn tự học: * Bài vừa học: - Nắm nội dung, hình thức, ý nghĩa văn bản. - Hoàn thành bài tập Luyện tập. * Bài sắp học: Soạn bài Các phương châm hội thoại ( TT ): Soạn các câu hỏi trong phần I.II ( trang 36,37 ) Gv: Lê Thị Thủy Trường THCS Hòa An 3
4. Kế hoach dạy học Ngữ Văn 9 Năm học: 2021-2022 HƯỚNG DẪN HỌC SINH HỌC TIẾT 13 MÔN NGỮ VĂN 9 Tiết 13: CÁC PHƯƠNG CHÂM HỘI THOẠI (tt) Nội dung bài học Yêu cầu học sinh và phần diễn giảng của giáo viên I. Quan hệ giữa phương châm hội thoại với tình huống giao tiếp: a. Ví dụ: sgk. Chuyện “Chào hỏi” Trong tình huống này không tuân thủ phương châm lịch sự vì người được hỏi đang tập trung làm việc mà phải leo từ trên cây xuống chứng tỏ chàng ngốc quấy rối gây phiền hà cho người khác. b. Ghi nhớ: sgk/36. VD: II. Những trường hợp không tuân thủ phương châm hội thoại: a.Ví dụ: sgk. - Không tuân thủ phương châm về lượng vì người nói không biết đích xác vấn đề mình đang nói nên trả lời một cách chung chung. - Bác sĩ có thể không tuân thủ phương châm Tình huống tương tự: đó là một chiến sĩ không hội thoại về chất vì đã nói điều mà mình may sa vào tay giặc thì không thể vì tuân thủ không tin là đúng, nhưng vì đó là việc làm phương châm hội về chất mà khai hết tất cả nhân đạo và cần thiết để bệnh nhân có thể lạc những bí mật của quân ta ra được. quan hơn, có nghị lực hơn để sống khoảng thời gian còn lại của cuộc đời, như vậy không phải sự nói dối nào cũng đáng chê trách, lên án. b.Ghi nhớ: sgk/37. Câu hỏi 4 ở sgk: -Nếu xét về nghĩa tường minh thì vi phạm phương châm hội về lượng, nhưng xét theo nghĩa hàm ẩn thì câu này ta nên hiểu là : Tiền bạc chỉ là phương tiện để sống chứ không phải là mục đích cuối cùng, câu này răn dạy ta không nên chạy theo tiền bạc mà quên đi nhiều Gv: Lê Thị Thủy Trường THCS Hòa An 4
5. Kế hoach dạy học Ngữ Văn 9 Năm học: 2021-2022 thứ quan trọng khác và thiêng liêng hơn trong cuộc sống. có nhiều thứ khác còn quan trọng, quý giá hơn tiền bạc. Hs làm bài tập luyện tập III. LUYỆN TẬP 1.Phát hiện lời nói vi phạm phương châm hội thoại và phân tích. - Câu trả lời của ông bố không tuân thủ phương châm cách thức. -Vì đối với cậu bé 5 tuổi thì “tuyển tập Nam Cao” không thể nhận biết được, nhưng đối với người khác thì đây là câu nói có thông tin rất rõ ràng. 2. Giải thích lí do vi phạm phương châm hội thoại. - Các nhân vật này đã vi phạm phương châm lịch sự. - Việc không tuân thủ đó là không thích hợp với tình huống giao tiếp vì khách đến nhà phải chào hỏi chủ nhà rồi mới nói chuyện, các vị khách này thật là hồ đồ. Bài tập, yêu cầu hs làm ở nhà: Tìm các câu thành ngữ, tục ngữ nói về các phương châm hội thoại và giải thích ý nghĩa của chúng. Hướng dẫn tự học: 1- Bài vừa học: Có mấy phương châm hội thoại? Những nguyên nhân dẫn đến vi phạm phương châm hội thoại? Những trường hợp nào không tuân thủ phương châm hội thoại mà vẫn được chấp nhận? Bài “ Xưng hô trong hội thoại” các em tự học. 2.Bài sắp học: Đọc soạn bài “Chuyện người con gái Nam Xương” Trả lời các câu hỏi trong phần Đọc-hiểu vb. Đọc và tóm tắt văn bản Gv: Lê Thị Thủy Trường THCS Hòa An 5
6. Kế hoach dạy học Ngữ Văn 9 Năm học: 2021-2022 HƯỚNG DẪN HỌC SINH HỌC TIẾT 14,15,16 MÔN NGỮ VĂN 9 Tiết 14,15,16: Văn bản: CHUYỆN NGƯỜI CON GÁI NAM XƯƠNG (Trích Truyền kì mạn lục) Nguyễn Dữ Nội dung bài học Yêu cầu học sinh và phần diễn giảng của giáo viên I. Tác giả- tác phẩm: Hs đọc và tìm bố cục của truyện. 1.Tác giả -Nguyễn Dữ: Không rõ năm sinh, năm mất. - Đoán định ông sống vào nửa đầu thế kỉ XVI, là học trò giỏi của Nguyễn Bỉnh Khiêm. - Chán nản trước thời cuộc, - Diễn cảm , chú ý phân biệt Nguyễn Dữ làm quan có một năm rồi các đoạn tự sự và những lời đối thoại cáo quan về ở ẩn tại Thanh Hoá . * Chú thích ( SGK) 2.Tác phẩm c, Thể loại : Truyện truyền kì a, Hoàn cảnh ra đời và xuất xứ - Nhân vật chính:Vũ Nương * Truyền kì mạn lục. -Truyện được kể ở ngôi thứ 3 d, PTBĐ : Tự sự + *Truyền kì biểu cảm - 1 loại văn xuôi tự sự,có nguồn e, Bố cục. gốc từ Trung Quốc. + P1: Từ đầu... Cha mẹ đẻ mình: Những phẩm - Thường mô phỏng những cốt chất tốt đẹp của VN truyện dân gian hay dã sử vốn đã + P2: Tiếp... qua rồi: Nỗi oan khuấtcủa Vũ được lưu truyền trong nhân gian Nương. - In dấu sự sáng tạo của các tác + P3: Còn lại: Vũ Nương được giải oan. giả trong việc sắp xếp lại các tình tiết - Có những y.tố hoang đường kì *Đại ý : Đây là câu chuyện về số phận oan ảo song vẫn là những câu chuyện có nghiệt của một người phụ nữ có nhan sắc, có đức thực hạnh dưới chế độ phong kiến nhưng đã bị nghi *Truyền kì mạn lục ngờ, sỉ nhục đến độ phải kết liễu đời mình - Ghi chép tản mạn những .Tác phẩm cũng thể hiện mơ ước ngoài đời của chuyện kì lạ được lưu truyền nhân dân là người tốt bao giờ cũng được đền trả -Tác phẩm viết bằng chữ Hán xứng đáng, dù ở một thế giới huyền bí. -Nhân vật chính là người phụ nữ đức hạnh nhưng gặp nhiều bất hạnh , những người trí thức có tâm huyết bất mãn với thời cuộc. Gv: Lê Thị Thủy Trường THCS Hòa An 6
7. Kế hoach dạy học Ngữ Văn 9 Năm học: 2021-2022 -Tác phẩm gồm hai mươi truyện và được mệnh danh là thiên cổ kì bút. * Chuyện người con gái Nam Xương là truyện thứ 16/20 trong tác phẩm “Truyền kì mạn lục” có nguồn gốc từ truyện cổ tích “Vợ chàng Trương” b, Tìm hiểu chú thích Đọc, tóm tắt - Tóm tắt truyện cần đảm bảo được các ý sau: +Vũ Nương thùy mị, nết na được Trương Sinh lấy về làm vợ. + Trương Sinh đi lính , một mình Vũ Nương chăm sóc mẹ chồng, nuôi con thơ, thủy chung chờ chồng. +Trương Sinh đi lính trở về, nghe câu chuyện cái bóng của bé Đản rồi nghi oan cho vợ-> cái chết của Vũ Nương + Chàng Trương hiểu ra nỗi oan của vợ +Nhờ Linh Phi cứu giúp, Phan lang gặp lại Vũ Nương và Vũ Nương gửi chiếc hoa vàng,nhắn chồng giải oan. + Trương Sinh lập đàn giải oan, bóng nàng hiện về trên sông rồi biến mất. II.Tìm hiểu văn bản 1. Nội dung: 1.1.Vẻ đẹp nhân cách của Vũ Nương - Tên thật: Vũ Thị Thiết - Quê: Nam Xương - Tính tình: thùy mị, nết na, tư dung tốt đẹp. -> Cách giới thiệu vừa cụ thể, vừa khái quát. => Là người phụ nữ đẹp người, đẹp nết. (Tác giả đặt nhân vật vào những tình Gv: Lê Thị Thủy Trường THCS Hòa An 7
8. Kế hoach dạy học Ngữ Văn 9 Năm học: 2021-2022 huống khác nhau: trong cuộc sống vợ chồng thường ngày, khi tiễn chồng đi lính, khi xa chồng ) a. Trong cuộc sống vợ chồng: - Luôn giữ gìn khuôn phép - Không lúc nào để vợ chồng thất hòa -> Khéo léo và đúng mực.Vũ Nương luôn chăm lo cho hạnh phúc gia đình. b. Khi tiễn chồng đi lính: '' Chàng đi chuyến này... bay bổng '' + Giọng điệu thiết tha, đằm thắm + Các điển tích: -> Nàng không trông mong vinh hiển chỉ cầu cho chồng được bình an trở về. Cảm thông trước nỗi gian lan vất vả mà chồng phải chịu đựng. Nỗi khắc khoải nhớ nhung chồng ->Một ước nguyện bình thường và chính đáng =>Coi trọng và khao khát hạnh phúc gia đình. c. Khi xa chồng * Đối với chồng - '' Mỗi khi thấy bướm lượn đầy vườn... không thể nào ngăn được '' + Hình ảnh ước lệ, mượn cảnh thiên nhiên để diễn đạt sự trôi chảy của thời gian -> Khẳng định một nỗi nhớ chồng triền miên, tha thiết. - Giữ gìn một tiết, tô son điểm phấn từng đã nguôi, ngõ liễu tường hoa chưa hề bén gót => Người vợ thủy chung *Chăm sóc mẹ chồng - Mẹ ốm: hết lòng thuốc thang, khuyên lơn Gv: Lê Thị Thủy Trường THCS Hòa An 8
9. Kế hoach dạy học Ngữ Văn 9 Năm học: 2021-2022 - Mẹ mất: hết lời thương xót,lo ma chay tế lễ chu đáo - Xanh kia mẹ -> Người mẹ đã ghi nhận đánh giá cao công lao,tấm lòng của VN với gia đình nhà chồng =>Người con dâu có tấm lòng hiếu thảo * Thay chồng chăm sóc con thơ, yêu con *Nghệ thuật: -Các hình ảnh ước lệ - Các điển tích, câu văn biền ngẫu. *Vũ Nương là người vợ thuỷ chung, người mẹ hiền, người con dâu đảm đang hiếu thảo. ->Những vẻ đẹp điển hình, truyền Vũ Nương là người phụ nữ xinh đẹp , nết na, thống của người phụ nữ Việt Nam. hiền thục ,đảm đang tháo vát, hiếu thảo thuỷ * Tác giả: ca ngợi, trân trọng chung, hết lòng vun đắp hạnh phúc gia đình. Nàng mang đầy đủ vẻ đẹp công- dung- ngôn – hạnh của người phụ nữ Việt Nam. Với những vẻ đẹp ấy nàng xứng đáng được hưởng một cuộc sống gia đình hạnh phúc. Thế nhưng nàng lại không được hạnh phúc, các em theo dõi tiếp nội dung câu chuyện. TIẾT 15,16( TT) *Vũ Nương có nhiều phẩm chất đáng quý. TIẾT 15, 16 ( TT) Em hãy thử tưởng tượng cuộc sống của gia đình Vũ Nương khi Trương Sinh trở 1.2. Nỗi oan của Vũ Nương. về. *Bé Đản nói về chiếc bóng ->Chứa những yếu tố đáng ngờ- >đánh vào đầu óc đa nghi của Trương Sinh. *Trương Sinh: đinh ninh là vợ hư, mối nghi ngờ ngày càng sâu, la um Gv: Lê Thị Thủy Trường THCS Hòa An 9
10. Kế hoach dạy học Ngữ Văn 9 Năm học: 2021-2022 lên, mắng nhiếc, đánh đuổi Vũ Nương. =>Trương Sinh nông cạn ghen tuông mù quáng vũ phu, chuyên quyền độc đoán *Vũ Nương: - “Cách biệt...nghi oan cho thiếp” +Giọng điệu thiết tha +Sử dụng nhiều hình ảnh ước lệ ->VN giãi bày, khẳng định tấm lòng thuỷ chung và mong được cởi bỏ nỗi oan ->Nàng cố gắng để giữ gìn hạnh phúc gia đình. - ‘Nay trâm gãy bình rơi... vọng phu” + Nghệ thuật: + Giọng điệu thảm thiết, não nề + Dùng điển tích, điển cố, câu văn biền ngẫu, các lời thoại liên tiếp nhau. Hình ảnh ẩn dụ. ->Đau đớn, thất vọng vì hạnh phúc gia đình tan vỡ. Cái chết oan nghiệt của Vũ Nương là lời tố cáo xã hội phong kiến xem trọng quyền uy của kẻ - Tắm gội chay sạch, ra bên sông giàu và của người đàn ông trong gia đình , đồng Hoàng Giang thời bày tỏ niềm cảm thương với số phận oan - Ngửa mặt, than.. nghiệt của người phụ nữ. -> Lời than như một lời nguyền xin Người phụ nữ đức hạnh không được bênh vực, thần sông chứng giám nỗi oan khuất chở che mà còn bị đối xử bất công, vô lí chỉ vì và tiết sạch giá trong của nàng. lời nói ngây thơ của đứa trẻ và vì sự hồ đồ, vũ -> Xót xa, tuyệt vọng phu của người chồng ghen tuông mà phải kết liễu cuộc đời mình - Gieo mình xuống sông -> Đó là hành động quyết liệt để bảo toàn danh dự, chứng tỏ phẩm giá trong sạch. => Một cái chết oan uổng và thương tâm Gv: Lê Thị Thủy Trường THCS Hòa An 10