SKKN Một số biện pháp giúp học sinh Lớp 5 học tốt môn Âm nhạc - Nguyễn Thị Ly Na

Nội dung text: SKKN Một số biện pháp giúp học sinh Lớp 5 học tốt môn Âm nhạc - Nguyễn Thị Ly Na

1. UBND QUẬN THANH XUÂN TRƯỜNG TIỂU HỌC KHƯƠNG ĐÌNH  SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM MỘT SỐ BIỆN PHÁP GIÚP HỌC SINH LỚP 5 HỌC TỐT MÔN ÂM NHẠC Môn : Âm nhạc Cấp học : Tiểu học Tên tác giả : Nguyễn Thị Ly Na Đơn vị công tác : Trường TH Khương Đình Chức vụ : Giáo viên Năm học: 2018 - 2019
2. MỤC LỤC NỘI DUNG TRANG I. ĐẶT VẤN ĐỀ 2 1. Lý do chọn đề tài 2 2. Mục đích nghiên cứu 3 3. Đối tượng nghiên cứu 3 4. Đối tượng khảo sát 3 5. Phương pháp nghiên cứu 3 6. Phạm vi nghiên cứu đề tài 3 II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ 4 1. Cơ sở lý luận 4 2. Cơ sở thực tiễn 4 3. Một số biện pháp giúp học sinh lớp 5 học tốt môn Âm 5 nhạc 4. Kết quả thực hiện có so sánh đối chứng 15 III. KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ 17 1. Kết luận 17 2. Khuyến nghị 18 IV. TÀI LIỆU THAM KHẢO 19 1/25
3. I. ĐẶT VẤN ĐỀ 1. Lí do chọn đề tài Giáo dục trẻ em là một nhiệm vụ vô cùng quan trọng mà cả xã hội đang quan tâm bởi: “Trẻ em hôm nay là thế giới ngày mai”, như Bác Hồ kính yêu đã nói: “Hiền tài đâu phải tự nhiên có. Phần lớn do giáo dục mà nên” Trong giai đoạn hiện nay ,đất nước ta đang bước vào thời kì công nghiệp hóa ,hiện đại hóa đất nước.Mục đích giáo dục hiện nay của chúng ta là đào tạo những con người phát triển toàn diện, không chỉ giáo dục có đạo đức tốt, có trình độ hiểu biết, nắm chắc các kiến thức khoa học và xã hội, có sức khoẻ, biết lao động, sẵn sàng lao động mà còn phải giáo dục cho họ biết nhìn nhận, phân biệt, biết thưởng thức cái đẹp và biết làm đẹp cho cuộc sống nói chung, cuộc sống của mình nói riêng. Một trong những con đường giáo dục thẩm mỹ nhanh và hiệu quả nhất là giáo dục thông qua các môn học nghệ thuật. Trong đó Âm nhạc có vị trí rất quan trọng. Trong những năm gần đây, nắm bắt tình hình thực tế những đòi hỏi sự phát triển của xã hội, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã điều chỉnh nội dung giáo dục nghệ thuật trong nhà trường và coi đây là môn học bắt buộc. Âm nhạc là phương tiện hiệu quả nhất trong giáo dục thẩm mỹ. Trong nhà trường phổ thông, đặc biệt là ở bậc Tiểu học, Âm nhạc tuy không đào tạo các em thành những ca sỹ, nhạc sỹ, nhưng thông qua môn học này đã hình thành cho các em những kiến thức ban đầu, đặc biệt là trang bị cho các em có một thế giới tinh thần thoải mái hơn, giúp các em phát triển hài hoà, toàn diện hơn, từ đó giúp các em học tốt các môn học khác. Qua thực tế giảng dạy,tôi nhận thấy học sinh Tiểu học rất hiếu động ,nhanh nhớ mau quên .Bên cạnh hoạt động học là chủ đạo thì nhu cầu chơi ,giao tiếp với bạn bè vẫn cần được thỏa mãn .Vì vậy muốn cung cấp cho các em kiến thức một cách có hiệu quả thì người giáo viên phải có nghệ thuật trong giảng dạy,để các em vừa học, vừa chơi mà vẫn tiếp thu bài một cách chủ động thoải mái ,việc sáng tạo, tổ chức và đưa ra những giải pháp hữu hiệu trong giờ học Âm nhạc đạt hiệu quả cao là việc làm cần thiết và là mối trăn trở của nhiều giáo viên .Để các em thấy tiết học Âm nhạc không nhàm chán ,giúp các em có hứng thú trong học tập ,tôi mạnh dạn chọn đề tài:“Một số biện pháp giúp học sinh lớp 5 học tốt môn Âm nhạc” 2. Mục đích nghiên cứu 2/25
4. Dựa trên thực trạng dạy và học môn Âm nhạc ở lớp 5,tôi nghiên cứu đề tài này nhằm mục đích gây hứng thú học tập môn Âm nhạc cho học sinh. Qua một số biện pháp giúp học sinh lớp 5 học tốt môn Âm nhạc không những giúp các em lĩnh hội được kiến thức mà còn giúp các em củng cố và khắc sâu những kiến thức đó .Đồng thời góp phần đổi mới phương pháp dạy học môn Âm nhạc ở Tiểu học theo hướng phát huy tính tích cực ,chủ động ,sáng tạo của học sinh, hình thành và rèn luyện kỹ năng vận dụng kiến thức vào thực tiễn. 3.Đối tượng nghiên cứu - Các phương pháp dạy- học môn Âm nhạc ở trường Tiểu học. 4. Đối tượng khảo sát -Học sinh khối 5 tại trường nơi tôi công tác. 5.Phương pháp nghiên cứu. -Phương pháp quan sát sư phạm -Phương pháp trải nghiệm thực tế -Phương pháp phân tích tổng hợp -Phương pháp thực hành - Khảo sát trình độ học sinh 6.Phạm vi nghiên cứu đề tài -Tôi đã nghiên cứu đề tài này từ tháng 9 năm 2018 đến tháng 3 năm 2019. 3/25
5. II. Giải quyết vấn đề 1. Cơ sở lí luận Âm nhạc là một trong những phương tiện hiệu quả nhất để thực hiện nhiệm vụ giáo dục.Chính vì vậy trong chương trình giáo dục thế hệ trẻ, giáo dục âm nhạc được coi là một trong những nội dung quan trọng của lứa tuổi học sinh. Hoạt động âm nhạc có những nét đặc trưng riêng, các em được học nhạc, được tham gia vào các hoạt động phong phú hơn như: nghe nhạc, đọc nhạc, chép nhạc, trò chơi âm nhạc vì vậy hiệu quả giáo dục phụ thuộc vào năng lực tổ chức và hoạt động của thầy. Nhiệm vụ dạy nhạc trong nhà trường là nhằm đưa âm nhạc đến với trẻ thơ, là điều kiện ban đầu trẻ cảm thụ âm nhạc, hiểu biết nghệ thuật, đó chính là những mắt xích đầu tiên, quan trọng nhất để khơi dạy ở trẻ những cảm xúc với âm nhạc và còn giữ mãi trong tâm hồn trẻ suốt cuộc đời. Qua Âm nhạc sẽ hình thành cho các em tính thẩm mỹ âm nhạc được kết cấu chặt chẽ của âm nhạc.Bài hát có bố cục hoàn chỉnh ,kết cấu vuông vắn ,giai điệu hấp dẫn ,mượt mà ,vui tươi ,nhí nhảnh,điều đó sẽ gợi cho khả năng cảm thụ và thể hiện nghệ thuật âm nhạc ,tình cảm đạo đứcvà niềm tin vào cuộc sống. Thông qua phần tập đọc nhạc rèn luyện cho học sinh tính kiên nhẫn, thói quen chuẩn xác trong công việc. Giúp các em hình thành tình yêu thiên nhiên, đất nước, con người. Qua đó các em nhận thức đúng đắn lý tưởng nhân sinh cách mạng và rộng rãi hơn nữa là con đường khoa học mà các em đang vươn tới, giúp các em tin vào cuộc sống hiện tại và tương lại của mình. Mỗi bài tập đọc nhạc giúp ta giáo dục các em về mặt gì?Theo chủ đề gì?đó là điều người giáo viên cần phải làm. 2. Cơ sở thực tiễn Qua thực tế giảng dạy môn Âm nhạc ở lớp 5, chất lượng học sinh hoàn thành tốt môn Âm nhạc còn chưa cao. Trong giờ học còn một số em chưa chú ý nghe giảng, một số em không có năng khiếu âm nhạc nên hát chưa chính xác giai điệu, lời ca của bài hát. Học sinh còn lúng túng khi hát kết hợp gõ đệm theo nhịp, phách, tiết tấu lời ca. Các em còn dụt dè khi hát vận động theo nhạc. Tập đọc nhạc trước lớp các em còn thiếu tự tin dẫn đến đọc nhạc chưa chính xác về cao độ, tiết tấu, đọc sai tên nốt nhạc. Bên cạnh đó còn một số em chưa mạnh dạng, tự tin khi biểu diễn trước tập thể. Nguyên nhân dẫn đến thực trạng trên là do ở độ tuổi này các em còn hiếu động nên chưa tập chung, chú ý khi giáo viên hướng dẫn. khả năng ghi nhớ của các em chưa tốt, có khi tiết học này nhớ, tiết sau đã quên. Vì vậy việc cảm nhận về cao độ, tiết tấu đối với học sinh Tiểu học còn nhiều hạn chế. 4/25
6. nhận ra được âm thanh cao, thấp tương ứng với vị trí các nốt nhạc trên khuông trong phạm vi 1 quãng 8. Sau đó, các em được tiếp cận với thang 5 âm: Đô - Rê - Mi – Son – La và tiến tới thang 7 âm: Đô - Rê - Mi – Pha – Son La – Si. Với phần này các em sử dụng kĩ năng hiểu là chủ yếu, kĩ năng này giúp các em biết ghi các kí hiệu trong âm nhạc và hiểu được các kí hiệu đó. Các em rất dễ nhầm lẫn giữa các kí hiệu âm nhạc có khái niệm cấu tạo gần giống nhau, vậy giáo viên cần hướng dẫn cách ghi tỉ mỉ từng nốt nhạc và vị trí các nốt trên khuông Các hình nốt: hình nốt móc đơn, hình nốt đen, hình nốt đen có chấm dôi, hình nốt trắng. Khâu cuối cùng là gợi ý cho các em nhớ lại tất cả vị trí các nốt nhạc liên quan đến bài nhạc. Để dễ nhớ vị trí nốt nhạc trên khuông giáo viên tổ chức cho học sinh tham gia trò chơi: “Gắn nốt nhạc trên khuông” Ví dụ:Tôi chọn 2 nhóm mỗi nhóm 7 học sinh.Mỗi nhóm được rút thăm một đè bài và yêu cầu các nhóm nối tiếp nhau gắn nốt nhạc có trong thăm lên khuông nhạc. Nhóm nào gắn nhanh đúng thì được thưởng một nốt nhạc sinh. Ban giám khảo là đại diện một số học sinh của lớp. Ví dụ:Trò chơi “ Lời chào nốt nhạc’ Khi bước vào lớp tôi chào học sinh:Rê, Pha, La, Đô Học sinh sẽ chào lại: Đồ, Mi, Sol ,Si Thông qua các trò chơi thì việc nhớ tên nốt nhạc với học sinh trở nên dễ dàng hơn, dễ khắc sâu vào trí nhớ của các em hơn. Đó cũng chính là sự thành công trong việc thực hiện phương châm: “Học mà chơi, chơi mà học” Với phần tập đọc nhạc thì giáo viên cần phải phối hợp các phân môn sao cho hợp lý, đề ra phương pháp giảng dạy thích hợp với mỗi phân môn nên sử dụng các kĩ năng như đọc hiểu, ghi hiểu, nghe hiểu.Như vậy giờ học nhạc sẽ đạt hiệu quả cao. Việc giúp học sinh tập đọc một bài tập đọc nhạc muốn thu được kết quả cũng phải được thực hiện đúng các bước theo trình tự nhất định: 7.Phương pháp luyện thang âm Đây cũng là phương pháp khởi động giọng trước khi vào phần tập đọc nhạc, giúp học sinh nắm chắc được cao độ, cảm thụ được tai nghe nhạc. Độ cao của giáo viên phải đánh trên đàn để vừa phải phù hợp giọng với học sinh. Mẫu luyện thang âm gồm có 2 loại: - Đọc các thang âm chính: Đồ rê mi sol la đô - Đọc âm ổn định: Đồ mi sol đô 12/25
7. Hoặc luyện các giọng có liên quan đến bài tập đọc nhạc ở lớp 5 chỉ có chừng 8 bài tập đọc nhạc ngắn đơn giản, hầu hết các bài tập đọc nhạc đều soạn theo trích đoạn của những bài hát có lời ca. Luyện thang âm trước khi tập đọc nhạc là yếu tố quyết định toàn bộ bài dạy, bài học để học sinh chuyển từ học hát sang đọc nhạc đỡ bị bỡ ngỡ, đây là giai đoạn quan trọng để bài dạy được phong phú và giờ học âm nhạc đạt hiệu quả cao. Dưới đây là 2 mẫu luyện thang âm (khởi động giọng) mà giáo viên và học sinh thực hiện trước khi đọc nhạc. - Đọc thang âm chính: - Đọc âm ổn định: Trên cơ sở luyện thang âm trước khi đọc nhạc sẽ tạo cho học sinh thói quen đọc nhạc ở nhà và ở lớp tạo tiền đề cho việc đọc nhạc ghép lời ca. Khi học sinh đọc tốt, nắm bắt chắc giai điệu thì các em có thể ghép lời ca và hát được chuẩn xác. Từ việc đọc thang âm sẽ tiến hành việc tập đọc nhạc được thuận lợi và phát huy được khả năng học nhạc của các em, kể cả các em học kém cũng dựa vào phương pháp này để tập đọc nhạc thành thạo. 8. Phương pháp tổ chức trò chơi qua hình tiết tấu Trong tiết tấu bao gồm 2 hoặc 3 phân môn là: học hát, tập đọc nhạc hoặc ôn hát. Do vậy không nên cho học sinh đọc nhạc lâu quá sẽ làm cho các em chán nản, tiếp thu kiến thức khó hiểu, bài học đạt kết quả thấp. Qua tình hình thực tế dự giờ và nghiên cứu phần tập đọc nhạc tôi sáng kiến ra phương pháp tổ chức trò chơi trong phần tập đọc nhạc nhằm mục đích “học mà chơi, chơi mà học” giúp học sinh thay đổi không khí học, yêu thích được chơi trò chơi nhưng đó chính là phương pháp học đạt hiệu quả nhất. Trò chơi được tiến hành sau khi tập đọc xong hình tiết tấu, muốn cho học sinh không nhàm chán và lại nhớ lại được giai điệu của hình tiết tấu thì giáo viên chuẩn bị bảng phụ chép sẵn tên của trò chơi là: “Bắt trước tiếng động vật qua hình tiết tấu” Ví dụ: Bài TĐN số 6:Luyện tập tiết tấu: Đọc hình tiết tấu sau bằng tiếng động vật 13/25
8. Vỗ tay: x x x x x x x x Tiếng ếch: ếch ộp ộp ộp ếch ếch ộp ộp Tiếng mèo: Meo meo meo meo meo meo meo meo Giáo viên làm mẫu cho học sinh nghe có vỗ tay theo sau đó chia lớp một dãy đóng vai ếch, một dãy đóng vai mèo. Cứ tiến hành như vậy cho đến khi học sinh làm thành thạo trong hình tiết tấu thì sẽ cho đọc lại tiếng trống. Vậy phương pháp tổ chức trò chơi nhưng chính lại là học, thực hiện trò chơi qua hình tiết tấu không chỉ áp dụng ở lớp 5 mà có thể áp dụng được tất cả các khối lớp có hình tiết tấu, làm được như vậy giờ học vừa sôi nổi lại đạt kết quả cao. Song không nên lạm dụng trò chơi quá mà không để ý đến nội dung bài học. Bố trí tổ chức trò chơi trong thời gian vừa phải, không nên làm cho học sinh chơi nhiều sẽ bị nhàm chán, bài học sẽ kém hiệu quả, ở trò chơi này giáo viên tránh cho học sinh bắt trước những tiếng động vật không hay hoặc không có ích sẽ ảnh hưởng đến tính giáo dục học sinh qua bài dạy. 9. Xây dựng phương pháp dạy kể chuyện Âm nhạc. Kể chuyện Âm nhạc tưởng chừng như hết sức đơn giản. Trọng thực tế, để truyền đạt một giờ kể chuyện Âm nhạc có kết quả đòi hỏi giáo viên phải vận dụng rất nhiều phương pháp, kỹ năng giảng dạy. Không những vậy mà giờ kể chuyện Âm nhạc còn đòi hỏi phải có một công tác chuẩn bị thật chu đáo, đó là đọc, tìm hiểu thật kỹ nội dung chuyện cần kể để từ đó có thể đặt ra được những câu hỏi cho các em trả lời nhằm khai thác chủ đề của chuyện. Kể chuyện, không giống như đọc truyện, chỉ cần đủ chữ và thêm một chút thể hiện nhấn nhá giọng là được. Kể chuyện âm nhạc ngoài việc nhớ và kể đúng nội dung của chuyện, còn đòi hỏi phải có một chất giọng truyền cảm, hấp dẫn và phải biết thêm thắt những từ ngữ vào giọng kể cho câu chuyện thêm sinh động, thu hút và để học sinh dễ nhớ. Đôi khi trong câu chuyện, để thêm sinh động, người kể còn phải hát thay các nhân vật trong chuyện Việc chuẩn bị những bức tranh theo nội dung của chuyện cho học sinh tìm hiểu nội dung sẽ giúp học sinh nhanh nhớ được cốt chuyện và tạo cho câu chuyện thêm phong phú cũng như thu hút sự chú ý của các em hơn. Ví dụ: Tiết 15: Kể chuyện âm nhạc: Nghệ sĩ Cao Văn Lầu Sau khi giới thiệu khái quát về nội dung chuyện, giáo viên cho học sinh xem bức tranh và kể theo nội dung của chuyện và xem ảnh của nghệ sĩ Cao Văn Lầu. Trong khi kể, giáo viên có thể đặt câu hỏi cho các em trả lời để cùng khai thác và khắc sâu nội dung :Các em cho cô biết nghệ sĩ Cao Văn Lầu sinh ra trong một gia đình có hoàn cảnh như thế nào? Bản Dạ cổ hoài lang ra đời đến 14/25
9. nay đã được khoảng bao nhiêu năm?học sinh suy nghĩ để trả lời sẽ khắc sâu được nội dung câu chuyện.Tiếp theo giáo viên tổ chức cho các nhóm thi kể chuyện,có thể cho mỗi em kể lại một đoạn trên cở sở quan sát tranh xem nhóm nào kể chuyện hay nhất với hình thức kể chuyện theo trí nhớ, càng nhiều em tham gia vào kể và nhắc lại các tình tiết của chuyện càng tốt. Sau khi cho các em kể lại chuyện, giáo viên khái quát lại toàn bộ nội dung chuyện, qua câu chuyện gợi nên lòng tự hào với nền âm nhạc dân tộc, giúp các em yêu mến và bảo vệ các làn điệu dân ca Việt Nam , từ đó giáo viên gợi ý các em liên hệ với cuộc sống, học tập của bản thân và động viên các em cố gắng hơn nữa.Trước khi kết thúc câu chuyện âm nhạc, giáo viên trình bày bản” Dạ cổ hoài lang” cho học sinh nghe sẽ thu hút sự chú ý của học sinh vào bài học một cách hiệu quả nhất. Thực hành là nội dung xuyên suốt quá trình dạy và học bộ môn, thông qua thực hành để dạy lý thuyết, trên cơ sở sử dụng thời gian trên lớp một cách tối ưu để tạo điều kiện cho tất cả học sinh được nhìn, được nghe và được luyện tập trong từng tiết dạy phải tạo được sự hứng thú tập bộ môn của học sinh. Muốn vậy các kiến thức kĩ năng và thực hành âm nhạc trong mỗi bài học phải được biên soạn có hệ thống, sao cho dung lượng kiến thức và kĩ năng thực hành của mỗi bài học phải mang tính vừa sức. Phương pháp giảng dạy các phân môn phải được cải tiến sáng tạo, áp dụng linh hoạt cho phù hợp với thời lượng tiết học, điều kiện dạy và học đặc biệt phù hợp với trình độ và khả năng học tập của từng lớp học và từng học sinh. Sau đây tôi xin trình bàymột tiết dạy hát ở khối 5 trong đó có áp dụng các biện pháp giúp học sinh học tốt bài học này. Tiết 27: Ôn tập bài hát:Em vẫn nhớ trường xưa TẬP ĐỌC NHẠC Số 8 I.Mục tiêu: - Hs ôn tập để hát đúng, thể hiện được sắc thái tình cảm bài hát. Trình bày bài hát kết hợp gõ đệm và vận động theo nhạc. - Hs đọc đúng giai điệu và ghép lời bài TĐN số 8 – Mây chiều, trình bày bài TĐN kết hợp gõ đệm 2 âm sắc. - Tập đọc nhạc diễn cảm, thể hiện tính chất mềm mại của giai điệu. II.Chuẩn bị: - Nhạc cụ, cát sét, đĩa nhạc bài hát. - Bản nhạc và lời bài hát. - Tập đàn, giai điệu và đệm bài TĐN số 8. 15/25
10. - Bản phụ TĐN số8. III.Tiến trình dạy và học: 1. Ổn định tổ chức. 2. Kiểm tra bài cũ: - GV chỉ định 2 học sinh lên bảng trình bày hát:Em vẫn nhớ trường xưa.  GV nhận xét, đánh giá. 3. Phần hoạt động: Hoạt động của GV Hoạt động của HS * Giới thiệu bài: Ôn tập bài hát: Em vẫn nhớ trường xưa HS thựchiện Tập đọc nhạc: Số 8 –Mây chiều. a. Nội dung 1: Ôn tập bài hát:Em vẫn nhớ trường xưa. - GV đặt câu hỏi cho hs nhắc lại tên bài hát, tác giả. - Nghe lại bài hát. - GV chỉ định hs trình bày, sửa những chỗ hát chưa đúng. (Yêu cầu hs hát đúng giai điệu, rõ lời, diễn cảm) - GV hướng dẫn hs hát kết hợp gõ đệm 2 âm sắc. - Hát lĩnh xướng và hoà giọng. + Lời 1: HS lĩnh xướng: Trường làng em vui êm đềm. Hoà giọng: tiếp theo đến hết. (Tương tự với lời 2) - GV hướng dẫn hs trình bày bài hát kết hợp vận động theo nhạc: -Hs thực hiện - Chân nhún nhịp nhàng bên trái, bên phải theo nhịp cho đến hết bài.Câu 1 và câu 3 vỗ tay theo nhịp bên trái, phảicùng bên với chân.Câu 2 đưa tay lên hình chữ V nghiêng sang trái , phải. Câu 4 hai tay đan thành vòng tròn trên đầu,nghiêng sang trái , phải. - Sau khi tập song giáo viên cho HS hát kết hợp vận động vài lần để HS nhớ và thực hiện.Tổ chức biểu diễn trước lớp: song ca, tam ca, tốp ca. 16/25
11.  GV nhận xét, đánh giá. b. Nội dung 2: Tập đọc nhạc TĐN số 8:Mây chiều. - Giới thiệu bài TĐN số 8 Bài TĐN số 8 –Mây chiều do các tác giả SGK biên soan - Xác định tên nốt trong bài TĐN. . Cả lớp nói tên nốt nhạc trong bài TĐN ? Em nào có thể nói tên các nốt có trong bài TĐN - Tập tiết tấu: ? Trong bài sử dụng những hình nốt nào? + Gv gõ tiết tấu, yêu cầu hs lắng tai nghe và thực hiện lại 2 lần. - Đọc cao độ: Hs đọc cao độ 4 nốt nhạc theo thứ tự từ thấp đến cao theo đàn gv (và ngược lại). Hs đọc cao độ theo cặp âm Đồ Rê – Rê Mi – Mi Son – Son La. - Tập đọc từng câu: Bài TĐN số8 gồm 2 câu. ? Hãy so sánh câu 1 và câu 2: . Gv đàn câu 1 khoảng 2-3 lần rồi bắt nhịp. . Hs đọc nhạc Câu1 hoà giọng với đàn. .GV Chỉ định 1-2 hs đọc lại (gv sửa những chỗ chưa đạt) . Tập câu 2: Tương tự câu 1. . Cả lớp đọc câu 2. - đọc nhạc cả bài: . Gv đàn giai điệu cả bài. Hs đọc nhạc hoà với tiếng đàn (vừa đọc vừa gõ phách). 17/25
12. . Hs đọc nhạc (không cùng đàn). Gv nghe và sửa những chỗ sai cho hs. . Chỉ định 1-2 hs khá đọc đọc mẫu - Ghép lời bài TĐN . Gv đàn giai điệu lại lần 1: Cả lớp nhẩm theo. Lần 2: Ghép lời hoà với đàn (gõ đệm theo phách). . Gv chia lớp thành 2 nửa: dãy 1đọc nhạc đồng thời dãy 2 hát lời và ngược lại. . Chỉ định 1-2 em hỏi lời bài TĐN. - Đọc nhạc + hát lời và gõ đệm. . Gv hướng dẫn cả lớp đọc nhạc + hát lời và gõ đệm theo phách. => GV nhận xét và đánh giá. 4. Củng cố, dặn dò. - Tổ chức cả lớp đọc nhạc, hát lời và gõ đệm theo phách với tiết tấu của đàn. - Học thuộc bài hát, và đọc diễn cảm bài TĐN số 8. - Làm bài tập trong sách BT. 18/25
13. Giờ học âm nhạc tại lớp 5A6 4.Kết quả thực hiện có so sánh đối chứng Sau thời gian dài giảng dạy tại trường Tiểu học, tôi đã áp dụng thực hiện giảng dạy môn Âm nhạc với các phương pháp theo các bước trên và thấy các em rất say mê hứng thú học tập. Do đó kết quả đã được nâng lên rõ rệt. 19/25
14. Trên cơ sở từ thực tiễn giảng dạy Âm nhạc trong trường Tiểu học nói chungvà cho học sinh lớp 5 nói riêng. Xuất phát từ thực trạng khả năng nhận thức tiếp thu những kiến thức đặc thù của bộ môn, tôi đã lựa chọn và đưa vào thực tế những phương pháp giảng dạy của mình trên cơ sở bám sát chương trình hướng dẫn của Bộ Giáo dục - Đào tạo tôi đã thu được những kết quả đáng kể. Các em học sinh khối 5 đã biết hát chính xác giai điệu, lời ca bài hát ;biết hát kết hợp gõ đệm và tự tin vận động theo nhạc.Các em nhận biết được vị trí của nốt nhạc trên khuông nhạc; đọc nhạc và ghép lời chính xác,thích thú khi vào giờ học kể chuyện âm nhạc. Qua quan sát thực tế nhận thấy các em yêu thích bộ môn hơn, hào hứng học tập hơn. Đặc biệt là kết quả học tập cũng như chất lượng của công tác phong trào văn hoá văn nghệ đã nâng lên rõ rệt.Năm học 2018 - 2019 vừa qua trường tôi đã đạt nhiều giải cao trong các phong trào văn hóa, văn nghệ của Quận tổ chức. Sau đây là bảng theo dõi chất lượng môn Âm nhạc qua các lần nhận xét , đánh giá trong năm học (2018 - 2019)của học sinh khối 5 Trước khi thực hiện Sau khi thực hiện đề tài đề tài (Tháng 09/ 2018) (Tháng 03/ 2019) Thời gian Tổng số học sinh được đánh giá N Nhận xét 344 em SL % SL % Biết hát đúng giai điệu, lời ca, biết hát kết hợp gõ đệm và vận động theo nhạc, biết 42 17,2% 85 35 % đọc nhạc và ghép lời chính xác, tự tin khi biểu diễn Biết hát đúng giai điệu lời ca; biết đọc nhạc và ghép lời 170 70 % 148 61 % bài tập đọc nhạc. Hát chưa chính xác giai điệu, lời ca; đọc nhạc và 31 12,8% 10 4 % ghép lời chưa đúng. Qua so sánh kết quả khảo sát và theo dõi quá trình học tập của khối 5 mà tôi trực tiếp dạy thực nghiệm, tôi thấy khối 5 được dạy theo phương pháp đổi mới kết quả đạt được thường xuyên cao và tiến độ rất nhanh vì các em được hoạt động một cách tích cực, chủ động sáng tạo được tiếp xúc với kiến thức một cách 20/25
15. khoa học, sinh động, dễ hiểu, thường xuyên được rèn luyện kĩ năng học tập. Hầu hết học sinh khối 5 rất có hứng thú học môn Âm nhạc, trong giờ học hát các em đã vận dụng tốt kiến thức của thầy, biến cái không có thành kiến thức thực sự của mình, đa số các em hát và biểu diễn tốt, tự tin vào khả năng, kể cả các em không có năng khiếu cũng thích học môn Âm nhạc vì các em đã được sử dụng kĩ năng nghe hiểu, đọc hiểu và ghi hiểu. Như vậy kết quả khảo sát là rất khả quan và tiến triển tốt. 21/25
16. III. Kết luận, khuyến nghị 1. Kết luận Qua quá trình khảo sát, nghiên cứu đề tài tôi thấy tình cảm của các em học sinh Tiểu học rất phong phú. Muốn giáo dục đạt hiệu quả tốt là người giáo viên phải thể hiện tình cảm đúng mực và tốt nhất với các em, luôn gần gũi ,quan tâm các em như con em mình. Người giáo viên phải thực sự là tấm gương sáng cho học sinh noi theo và có tâm huyết với nghề. Sau khi áp dụng đa dạng đổi mới phương pháp và phương pháp giảng dạy thực nghiệm với khối 5 tôi thấy sự thay đổi rõ rệt về không khí học tập, giờ học âm nhạc đối với các em thật vui vẻ, thoải mái, không căng thẳng. Những em trước kia còn rụt rè thì nay đã tự tin hơn nhiều, những em đã có năng khiếu thì mạnh dạn, tự chủ và phát huy hết khả năng của mình, giờ học Âm nhạc trở thành giờ hoạt động văn nghệ do các em tự làm chủ, tự sáng tạo các động tác biểu diễn phù hợp với bài hát, các em hát rất tốt,đọc nhạc và ghép lời chính xác, yêu thích học nhạc. Qua kết quả đã đạt được giúp giáo viên rất lớn trong giờ dạy, giáo viên có niềm hứng thú hơn, dạy nhàn hơn và thêm yêu nghề khi học sinh của mình yêu thích giờ học, sự kết hợp nhịp nhàng giữa cô và trò đã tạo một bầu không khí thực sự “Học mà vui, vui mà học”. Vậy làm thế nào để học sinh lớp 5 học tốt môn nhạc? Điều đó còn phụ thuộc phần lớn vào phương pháp, kĩ năng truyền đạt kiến thức của thầy, đòi hỏi mỗi người giáo viên cần nghiên cứu kĩ bài dạyÂm, chuẩn bị đầy đủ đồ dùng dạy học, biết tổng hợp các phương pháp dạyhọc mới.Trong giờ dạy cần sử dụng linh hoạt các phương pháp phát huy khả năng sáng tạo của học sinh, thực sự biết đổi mới các phương pháp dạy học, đa dạng các loại hình hoạt độngtiết dạy hát như tổ chức trò chơi, tập đọc tiết tấu , đọc nhạc lời giảng của giáo viên cần cô đọng, ngắn gọn, súc tíchđể thu hút sự chú ý của học sinh Nắm chắc yêu cầu của từng loại bài đề ra phương pháp giảng dạy phù hợp để giờ dạy đạt hiệu quả cao. Biết kết hợp với phân môn sao cho hợp lý (thường là một tiết bao gồm 2 hoặc 3 phân môn: tập hát, đọc nhạc và ghi chép nhạc). Rèn luyện kĩ năng đọc hiểu, ghi hiểu và nghe hiểu giúp học sinh bạo dạn và tự tin hơn. 2. Khuyến nghị Các cấp lãnh đạo tiếp tục chỉ đạo và tổ chức công tác phong trào văn hoá văn nghệ nhiều hơn nữa, tạo cơ hội để các em có thêm điều kiện giao lưu, học hỏi thể hiện mình trong lĩnh vực nghệ thuật. 22/25
17. Tiếp tục tổ chức các chuyên đề Âm nhạc để giáo viên được giao lưu, trao đổi chuyên môn để nâng cao hiệu quả dạy và học. Trên đây là một số kinh nghiệm của tôi thu được trong quá trình dạy học,tôi rất mong quý cấp lãnh đạo và quý đồng nghiệp có ý kiến đóng góp để những năm sau tôi thực hiện tốt hơn. Tôi xin chân thành cảm ơn! Tôi xin cam đoan đây là SKKN do tôi viết. Hà Nội, ngày 10 tháng 4 năm 2019 Nguyễn Thị Ly Na 23/25
18. TÀI LIỆU THAM KHẢO - Phương pháp dạy học Âm nhạc Tiểu học - Bộ sưu tập các bài giảng hay dành cho môn Âm nhạc của PGS TS Trần Xuân Nhĩ - Tài liệu Chuẩn kiến thức kĩ năng môn Âm nhạc Tiểu học - Sách giáo khoa Âm nhạc lớp 4, 5. - Sách thiết kế bài giảng lớp 4, 5. - Các tuyển tập ca khúc thiếu niên. - Phương pháp dạy TĐN. NXB Giáo dục - 50 bài hát hay nhất thế kỉ. NXB Thanh Niên 24/25