Tài liệu Hướng dẫn bồi dưỡng giáo viên phổ thông cốt cán - Mô đun 2: Sử dụng phương pháp dạy học và giáo dục phát triển phẩm chất, năng lực học sinh THCS môn Ngữ văn

Nội dung text: Tài liệu Hướng dẫn bồi dưỡng giáo viên phổ thông cốt cán - Mô đun 2: Sử dụng phương pháp dạy học và giáo dục phát triển phẩm chất, năng lực học sinh THCS môn Ngữ văn

1. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM CHƯƠNG TRÌNH ETEP THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH TÀI LIỆU HƯỚNG DẪN BỒI DƯỠNG GIÁO VIÊN PHỔ THÔNG CỐT CÁN (Bồi dưỡng trực tiếp) MÔ ĐUN 2 SỬ DỤNG PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC VÀ GIÁO DỤC PHÁT TRIỂN PHẨM CHẤT, NĂNG LỰC HỌC SINH TRUNG HỌC CƠ SỞ MÔN NGỮ VĂN Thành phố Hồ Chí Minh - năm 2020
2. BQ GIAO Dl}C VA DAO T~O TRUONG DAI HOC SV PRAM CHUONG TRiNH ETEP THANH PH6 H6 cHi MINH TAl LI:E:U HlfONG DAN BOI DUONG GIAo vrEN PH6 THONG coT cAN (B6i duong tn,rc tiSp) MODUN 2 SU Dl}NG PHUONG PHAP D~ Y HQC VA GIAO Dl}C PHAT TRIEN PIIAM CHAT, NANG Ll/C HQC SINH TRUNG HQC CO SO MONNGUVAN Dai. dien . Ban bien soan. Chu bien PGS. TS. Drrong Thj HAng Hi~u Thanh phB HA Chi Minh - nam 2020
3. MỤC LỤC KÝ HIỆU VIẾT TẮT 1 CHÚ GIẢI THUẬT NGỮ 2 NỘI DUNG CHI TIẾT MÔ ĐUN 3 1. GIỚI THIỆU TỔNG QUAN VỀ MÔ ĐUN 3 2. YÊU CẦU CẦN ĐẠT CỦA MÔ ĐUN 4 3. NỘI DUNG CHÍNH 4 4. TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG BỒI DƯỠNG 4 4.1. Kế hoạch hoạt động bồi dưỡng qua mạng (5 ngày) 4 4.2. Kế hoạch hoạt động bồi dưỡng trực tiếp (3 ngày) 14 4.3. Kế hoạch hoạt động bồi dưỡng qua mạng (7 ngày) 32 5. TÀI LIỆU ĐỌC 34 NỘI DUNG 1. NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG VỀ DẠY HỌC VÀ GIÁO DỤC PHÁT TRIỂN PHẨM CHẤT, NĂNG LỰC 34 1.1. Khái quát về dạy học và giáo dục phát triển phẩm chất, năng lực 34 1.1.1. Phẩm chất và năng lực trong Chương trình giáo dục phổ thông 2018 34 1.1.1.1. Phẩm chất trong Chương trình giáo dục phổ thông 2018 34 1.1.1.2. Năng lực trong Chương trình giáo dục phổ thông 2018 34 1.1.2. Các yếu tố ảnh hưởng đến sự hình thành và phát triển phẩm chất, năng lực 35 1.1.3. Dạy học và giáo dục phát triển phẩm chất, năng lực 35 1.1.3.1. So sánh dạy học tiếp cận nội dung và dạy học phát triển phẩm chất, năng lực 35 1.1.3.2. Các nguyên tắc dạy học và giáo dục phát triển phẩm chất, năng lực 37 1.1.3.3. Yêu cầu đối với giáo viên trong việc tổ chức hoạt động dạy học và giáo dục phát triển phẩm chất, năng lực 40
4. 1.2. Xu hướng hiện đại về phương pháp dạy học và giáo dục phát triển phẩm chất, năng lực 42 1.2.1. Phương pháp dạy học và giáo dục 42 1.2.2. Xu hướng hiện đại về phương pháp, kĩ thuật dạy học phát triển phẩm chất, năng lực 43 1.2.3. Một số phương pháp, kĩ thuật dạy học phát triển phẩm chất, năng lực theo xu hướng hiện đại 44 1.2.3.1. Dạy học hợp tác 44 1.2.3.2. Dạy học khám phá 46 1.2.3.3. Dạy học giải quyết vấn đề 48 1.2.3.4. Dạy học dựa trên dự án 50 1.2.3.5. Kĩ thuật dạy học 52 CÂU HỎI, BÀI TẬP 52 NỘI DUNG 2. CÁC PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC PHÁT TRIỂN PHẨM CHẤT, NĂNG LỰC HỌC SINH TRUNG HỌC CƠ SỞ TRONG MÔN NGỮ VĂN 54 2.1. Môn Ngữ văn trong Chương trình giáo dục phổ thông 2018 54 2.1.1. Đặc điểm của môn Ngữ văn 54 2.1.2. Mục tiêu, yêu cầu cần đạt của môn Ngữ văn 55 2.1.2.1. Mục tiêu của môn Ngữ văn 55 2.1.2.2. Yêu cầu cần đạt của môn Ngữ văn 55 2.1.3. Định hướng về phương pháp và kĩ thuật dạy học phát triển phẩm chất và năng lực cho học sinh trong môn Ngữ văn 57 2.1.3.1. Định hướng chung 57 2.1.3.2. Định hướng về phương pháp dạy đọc 58 2.1.3.3. Định hướng về phương pháp dạy viết 62 2.1.3.4. Định hướng về phương pháp dạy nói và nghe 62 2.1.4. Quan hệ giữa yêu cầu cần đạt với nội dung dạy học, phương pháp và kĩ thuật dạy học trong môn Ngữ văn 64
5. 2.2. Một số phương pháp kĩ thuật dạy học phát triển phẩm chất, năng lực học sinh trong môn Ngữ văn 68 2.2.1. Dạy học dựa trên dự án 68 2.2.1.1. Định hướng sử dụng 68 2.2.1.2. Ví dụ minh hoạ 69 2.2.2. Dạy học hợp tác 71 2.2.2.1. Định hướng sử dụng 71 2.2.2.2. Ví dụ minh hoạ 73 2.2.3. Dạy học giải quyết vấn đề 74 2.2.3.1. Định hướng sử dụng 74 2.2.3.2. Ví dụ minh họa 75 2.2.4. Phương pháp đàm thoại gợi mở 77 2.2.4.1. Khái niệm 77 2.2.4.2. Cách tiến hành 78 2.2.4.3. Định hướng sử dụng 78 2.2.4.4. Điều kiện sử dụng 80 2.2.4.5. Ví dụ minh hoạ 80 2.2.5. Phương pháp đóng vai 82 2.2.5.1. Khái niệm 82 2.2.5.2. Cách tiến hành 82 2.2.5.3. Định hướng sử dụng 83 2.2.5.4. Điều kiện sử dụng 83 2.2.5.5. Ví dụ minh hoạ 84 2.2.6. Phương pháp dạy viết dựa trên tiến trình 85 2.2.6.1. Khái niệm 85 2.2.6.2. Cách tiến hành 85 2.2.6.3. Định hướng sử dụng 86 2.2.6.4. Điều kiện sử dụng 86 2.2.6.5. Ví dụ minh hoạ 86 2.2.7. Phương pháp dạy học theo mẫu 88
6. 2.2.7.1. Khái niệm 88 2.2.7.2. Cách tiến hành 89 2.2.7.3. Định hướng sử dụng 89 2.2.7.4. Điều kiện sử dụng 90 2.2.7.5. Ví dụ minh hoạ 90 2.2.8. Kĩ thuật khăn trải bàn 94 2.2.8.1. Cách tiến hành 95 2.2.8.2. Ưu điểm và hạn chế 95 2.2.8.3. Ví dụ minh hoạ 96 2.2.9. Kĩ thuật sơ đồ tư duy 97 2.2.9.1. Cách tiến hành 97 2.2.9.2. Ưu điểm và hạn chế 98 2.2.9.3. Ví dụ minh họa 98 2.2.10. Kĩ thuật phòng tranh 99 2.2.10.1. Cách tiến hành 100 2.2.10.2. Ưu điểm và hạn chế 100 2.2.10.3. Ví dụ minh họa 100 2.2.11. Kĩ thuật KWL 101 2.2.11.1. Cách tiến hành 102 2.2.11.2. Ưu điểm và hạn chế 102 2.2.11.3. Ví dụ minh hoạ 103 2.2.12. Kĩ thuật bảng bốn ô vuông 104 2.2.12.1. Cách tiến hành 104 2.2.12.2. Ưu điểm và hạn chế 105 2.2.12.3. Ví dụ minh họa 105 CÂU HỎI, BÀI TẬP 106 NỘI DUNG 3. LỰA CHỌN, SỬ DỤNG PHƯƠNG PHÁP VÀ KĨ THUẬT DẠY HỌC TRONG MÔN NGỮ VĂN 107 3.1. Chiến lược dạy học/ giáo dục bài học 107
7. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM CHƯƠNG TRÌNH ETEP THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH TÀI LIỆU HƯỚNG DẪN BỒI DƯỠNG GIÁO VIÊN PHỔ THÔNG CỐT CÁN (Bồi dưỡng trực tiếp) MÔ ĐUN 2 SỬ DỤNG PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC VÀ GIÁO DỤC PHÁT TRIỂN PHẨM CHẤT, NĂNG LỰC HỌC SINH TRUNG HỌC CƠ SỞ MÔN NGỮ VĂN Thành phố Hồ Chí Minh - năm 2020