Kế hoạch bài dạy Khoa học tự nhiên 6 - Bài 13: Từ tế bào đến cơ thể - Năm học 2024-2025 - Đỗ Thúy Quỳnh

Nội dung text: Kế hoạch bài dạy Khoa học tự nhiên 6 - Bài 13: Từ tế bào đến cơ thể - Năm học 2024-2025 - Đỗ Thúy Quỳnh

1. KHBD môn KHTN 6 - Năm học 2024-2025- Đỗ Thúy Quynh - THCS Mỹ Đức Ngày soạn 6D5 6D6 24/11/2024 Ngày Tiết Điều chỉnh Ngày Tiết Điều chỉnh Dạy 4 /12/2024 1;3 6 /12/2024 3;4 10/12/2024 4;5 11/12/2024 4; 5 11/12/2024 1;3 13/12/2024 3;4 17/12/2024 1 18/12/2024 4 BÀI 13. TỪ TẾ BÀO ĐẾN CƠ THỂ Môn: KHTN - Lớp 6D5; 6 Thời gian thực hiện: 7 tiết (Tiết: 50-56). I. MỤC TIÊU: 1. Kiến thức: Sau khi học xong bài này HS: - Nhận biết được cơ thể đơn bào và cơ thể đa bào và lấy được các ví dụ minh hoạ. - Nếu được quan hệ giữa tế bào, mô, cơ quan, hệ cơ quan và cơ thể. - Nêu được các khái niệm mô, cơ quan, hệ cơ quan, cơ thể và lấy được các ví dụ minh hoạ. - Nhận biết và vẽ được hình sinh vật đơn bào, mô tả được các cơ quan cấu tạo cây xanh và cơ thể người. 2. Năng lực - Năng lực chung: Năng lực tự chủ và tự học, năng lực giao tiếp và hợp tác, năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo. - Năng lực KHTN: Hình thành, phát triển biểu hiện của các năng lực: + Nhận biết và nêu được tên các sự vật, hiện tượng, khái niệm, quy luật, quá trình tự nhiên. + Trình bày được đặc điểm của các sự vật, hiện tượng và vai trò của sự vật, hiện tượng... + So sánh, phân loại, lựa chọn được các sự vật, hiện tượng, quá trình tự nhiên theo các tiêu chí khác nhau. 3. Phẩm chất: Hình thành và phát triển phẩm chất chăm chỉ, trách nhiệm. II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU 1 - GV: hình ảnh liên quan đến bài học, giáo án, máy chiếu. 2 - HS : Đồ dùng học tập liên quan đến bài học. III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS DỰ KIẾN SẢN PHẨM A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG (MỞ ĐẦU) a) Mục tiêu: Kiểm tra sự hiểu biết của HS về các cấp độ tổ chức của cơ thể b) Nội dung: GV đưa ra câu hỏi, HS suy nghĩ, trả lời c) Sản phẩm: Câu trả lời của HS. d) Tổ chức thực hiện: - GV yêu cầu HS quan sát hình 13.1 SGK và chỉ ra: Đâu là sinh vật cấu tạo từ một tế bào, đâu là sinh vật cấu tạo từ nhiều tế bào? Cách phân biệt là gì?
2. KHBD môn KHTN 6 - Năm học 2024-2025- Đỗ Thúy Quynh - THCS Mỹ Đức - HS thảo luận theo cặp đôi, trình bày kết quả. - GV nhận xét, đặt vấn đề: Nhiều sinh vật như người và cây xanh được cấu tạo từ hàng triệu cho đến hàng tỉ tế bào nhưng có những sinh vật chỉ gồm một tế bào. Chúng có đặc điểm gì khác nhau, chúng ta hãy cùng tìm hiểu trong bài học hôm nay. B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC Hoạt động 1: Tìm hiểu sinh vật đơn bào và sinh vật đa bào a) Mục tiêu: Nhận biết được sinh vật đơn bào, sinh vật đa bào và lấy ví dụ minh hoạ. b) Nội dung: GV hướng dẫn, đưa ra câu hỏi, yêu cầu HS trả lời câu hỏi. c) Sản phẩm: Câu trả lời của HS. d) Tổ chức thực hiện: Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ I. Sinh vật đơn bào và sinh vật đa bào Nhiệm vụ 1 1. Sinh vật đơn bào - GV treo tranh các sinh vật đơn bào và - Sinh vật đơn bào chỉ gồm một tế bào. đa bào. - Sinh vật đơn bào thực hiện các hoạt động - GV đặt vấn đề: Các sinh vật đơn bào sống trong khuôn khổ một tế bào như: lấy chỉ gồm một tế bào, chúng sẽ thực hiện và tiêu hóa thức ăn, hô hấp, vận động, sinh các hoạt động sống như thế nào? trưởng, sinh sản Nhiệm vụ 2 2. Sinh vật đa bào - GV giới thiệu: Khác với sinh vật đơn - Sinh vật đa bào có nhiều loại tế bào với bào, sinh vật đa bào có tổ chức cấu tạo hình dạng, cấu tạo khác nhau với các chức phức tạp. Cơ thể chúng có nhiều loại tế năng khác nhau. bào với hình dạng, cấu tạo khác nhau và *Phân biệt sinh vật đơn bào và sinh vật đa thực hiện chức năng khác nhau như bào quang hợp, hô hấp, vận động,... qua đó Tiêu chí Sinh vật Sinh vật đảm bảo sự tồn tại, sinh trưởng, phát đơn bào đa bào triển và sinh sản của cơ thể. Số lượng tế Một tế bào Nhiều tế Cơ thể người có khoảng 30 – 40 nghìn tỉ bào bào tế bào và khoảng 200 loại tế bào khác Số loại tế bào Một loại Nhiều loại nhau. Cấu tạo từ tế Tế bào Tế bào - GV đặt câu hỏi, kích thích trí tò mò của bào nhân sơ nhân sơ và nhân thực HS: Nếu một tế bào trong cơ thể bị chết, đến tế bào tế bào điều gì sẽ xảy ra đối với sinh vật đơn bào nhân thực. nhân thực và sinh vật đa bào?
3. KHBD môn KHTN 6 - Năm học 2024-2025- Đỗ Thúy Quynh - THCS Mỹ Đức - GV yêu cầu HS đọc thông tin trong SGK, thảo luận và hoàn thành bảng phân biệt sinh vật đơn bảo và sinh vật đa bào. Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ - HS lắng nghe GV giới thiệu, giải thích, rồi suy nghĩ tìm ra câu trả lời theo yêu cầu của GV. Bước 3: Báo cáo, thảo luận - GV gọi đại diện HS đứng dậy trình bày kết quả thảo luận của các nhiệm vụ. - GV gọi HS nhận xét câu trả lời của bạn. Bước 4: Kết luận, nhận định - GV nhận xét, đánh giá, chốt kiến thức cốt lõi của hoạt động. Hoạt động 2: Tổ chức cơ thể đa bào a) Mục tiêu: - Nếu được mối quan hệ giữa tế bào, mô, cơ quan, hệ cơ quan và cơ thể. - Nêu được các khái niệm mô, cơ quan, hệ cơ quan, cơ thể và lấy được các ví dụ minh hoạ. b) Nội dung: GV hướng dẫn, giảng giải, yêu cầu HS trả lời câu hỏi c) Sản phẩm: Câu trả lời của HS. d) Tổ chức thực hiện: Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ II. Tổ chức cơ thế đa bào - GV chia lớp thành các nhóm cho HS thảo *Nhận xét: luận, hoàn thành nội dung yêu cầu. GV yêu + Mô thần kinh: tế bào có dạng kéo dài cầu HS quan sát và nhận xét hình dạng, kích (nơron). thước, chức năng của các tế bào trong từng + Mô cơ ở ruột non: tế bào dạng thuôn loại mô. dài, xếp so le. + Mô giậu ở lá: tế bào hình chữ nhật, xếp cạnh nhau, kích thước lớn. * Tổ chức cơ thể đa bào: Mô -> cơ quan -> Hệ cơ quan -> Cơ thể. + Mô bao gồm các tế bào có hình dạng, cấu tạo và chức năng giống nhau. - GV đặt câu hỏi: Mô là gì? + Cơ quan là tập hợp nhiều mô cùng - Tiếp đó, GV cho HS đọc thông tin sgk và thực hiện những chức năng nhất định, ở dẫn dắt HS tới các khái niệm: vị trí nhất định trong cơ thể. + Cơ quan là gì? + Hệ cơ quan là tập hợp của nhiều cơ + Hệ cơ quan là gì? quan hoạt động cùng nhau và cùng thực + Cơ thể là gì? hiện một chức năng nhất định. Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ + Cơ thể sinh vật bao gồm một số hệ cơ - HS lắng nghe GV giới thiệu, giải thích, vận quan hoạt động phối hợp với nhau, đảm dụng kiến thức sgk để đưa ra các khái niệm. bảo sự tồn tại, sinh trưởng, phát triển và Bước 3: Báo cáo, thảo luận sinh sản của cơ thể. - GV gọi từng HS đứng dậy trình bày 1 khái niệm.
4. KHBD môn KHTN 6 - Năm học 2024-2025- Đỗ Thúy Quynh - THCS Mỹ Đức Bước 4: Kết luận, nhận định - GV nhận xét, đánh giá, chốt kiến thức cốt lõi của hoạt động. Hoạt động 3: Thực hành tìm hiểu về tổ chức cơ thể của sinh vật đơn bào và sinh vật đa bào a) Mục tiêu: - Quan sát được hình dạng, cấu tạo và vẽ được hình dạng nấm men. - Quan sát, liệt kê được các cơ quan và hệ cơ quan ở thực vật và cơ thể người. b) Nội dung: GV hướng dẫn HS làm thí nghiệm, cho HS quan sát, nhận biết và trả lời câu hỏi. c) Sản phẩm: Qúa trình HS thực hiện. d) Tổ chức thực hiện: Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ III. Thực hành tìm hiểu về tổ Nhiệm vụ 1 chức cơ thể - GV hướng dẫn HS thực hiện các bước: 1. Tìm hiểu về hình dạng, cấu tạo + Dùng ống nhỏ giọt lấy một giọt dịch nấm men của sinh vật đơn bào. và nhỏ lên lam kính. - HS thực hiện lần lượt các bước, + Dùng kim mũi mác dàn mỏng dịch và để yên quan sát mẫu vật thông qua kính cho nước bay hơi hết. hiển vi quang học. + Nhỏ một giọt xanh methylene lên vết đã khô và 2. Tìm hiểu về tổ chức cơ thể thực để yên trong 5 phút. vật và cơ thể người + Đặt nghiêng lam kính trên đĩa đồng hồ và - HS quan sát tranh ảnh, nhận dạng dùng ống nhỏ giọt nhỏ từ từ nước cất vào đầu và xác định vị trí một số cơ quan, lam kính sao cho nước chảy qua vết nhuộm xanh cấu tạo của cây xanh và của cơ thể methylene. Nhỏ nước cho đến khi nước rửa người. không còn màu xanh. + Đặt và cố định tiêu bản trên bàn kính. + Nhẹ nhàng đậy lamen lên vết nhuộm. + Quan sát tiêu bản dưới kính hiển vi. + Quan sát tiêu bản ở vật kính 10x rồi chuyển sang vật kính 40x. Nhiệm vụ2 - GV hướng dẫn HS quan sát tranh, mô hình người, mẫu cây và yêu cầu HS lập bảng liệt kê một số cơ quan và hệ cơ quan ở cơ thể người và cây xanh mà em quan sát được. Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ - HS vừa lắng nghe, vừa quan sát và thực hiện theo sự hướng dẫn của GV để thực hiện thí nghiệm. Bước 3: Báo cáo, thảo luận - Gọi một số HS khác đứng dậy báo cáo kết quả quan sát. Bước 4: Kết luận, nhận định - GV nhận xét, đánh giá, chốt kiến thức bài học. C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP
5. KHBD môn KHTN 6 - Năm học 2024-2025- Đỗ Thúy Quynh - THCS Mỹ Đức a) Mục tiêu: Vận dụng kiến thức phân loại thế giới sống, làm một số bài tập b) Nội dung: GV giao bài tập, HS hoàn thành c) Sản phẩm: Câu trả lời của HS. d) Tổ chức thực hiện: - GV yêu cầu giở sách sgk trang 80, thực hiện phần luyện tập (bảng 13.2). - HS thảo luận, suy nghĩ, đưa ra câu trả lời: Bảng 13.2 Cấu trúc Hình 1 Hình 2 Hình 3 Hình 4 Tên cấp độ tổ chức Cơ quan Tế bào Hệ cơ quan Cơ thể Tên cấp độ tổ chức liền Hệ cơ quan Mô Cơ thể Quần thể kề cao hơn. - GV nhận xét, chốt lại kiến thức, tuyên dương HS hoàn thành đúng bảng 13.2. D. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG a) Mục tiêu: Vận dụng kiến thức các cấp độ tổ chức của cơ thể. b) Nội dung: GV giao bài tập, HS hoàn thành c) Sản phẩm: Câu trả lời của HS. d) Tổ chức thực hiện: - GV yêu cầu mở sách sgk trang 80, thực hiện phần vận dụng (bảng 13.3). - HS thảo luận, suy nghĩ, đưa ra câu trả lời: Bảng 13.3 Tên cấp độ tổ chức Ví dụ ở động vật Ví dụ ở thực vật Tế bào Tế bào cơ tim Tế bào mô giậu Mô Mô cơ tim Mô giậu Cơ quan Tim Lá Hệ cơ quan Hệ tuần hoàn Hệ chồi - GV nhận xét, bổ sung, chuẩn kiến thức bài học.