Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp giúp học tốt bài tập thể dục cho học sinh khối lớp 3 Trường tiểu học Trường Thành, Thành phố Tuyên Quang

Nội dung text: Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp giúp học tốt bài tập thể dục cho học sinh khối lớp 3 Trường tiểu học Trường Thành, Thành phố Tuyên Quang

1. MỤC LỤC STT NỘI DUNG TRANG 1 TRANG BÌA CHÍNH 2 TRANG BÌA PHỤ 3 MỤC LỤC 1 4 DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT 2 5 PHẦN MỞ ĐẦU 6 1. Lý do chọn đề tài 3 7 2. Mục đích nghiên cứu 4 8 3. Đối tượng nghiên cứu 5 9 4. Kế hoạch nghiên cứu 5 10 5. Phương pháp nghiên cứu 5 11 NỘI DUNG 12 1. Cơ sở lý luận của sáng kiến 6 13 2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến 7 14 3. Các sáng kiến đã được sử dụng để giải quyết vấn đề 7 4. Hiệu quả của sáng kiến đối với hoạt động giáo dục, với bản 15 thân, đồng nghiệp. 10 16 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 17 Kết luận 11 18 Kiến nghị 12 19 Tài liệu tham khảo 13
2. DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT STT Chữ viết tắt Chú thích 1 GV Giáo viên 2 HS Học sinh 3 TDTT Thể dục thể thao 4 SGV Sách giáo viên 5 GDTC Giáo dục thể chất 6 PDG&ĐT Phòng giáo dục và đào tạo 7 CSVC Cơ sở vật chất 8 SHCM Sinh hoạt chuyên môn
3. A. PHẦN MỞ ĐẦU: 1. Lý do chọn đề tài. Trong sự nghiệp giáo dục và đào tạo Đảng và Nhà nước ta luôn quan tâm và coi trọng mục tiêu phát triển con người toàn diện, phát triển con người Việt Nam xã hội chủ nghĩa có đủ phẩm chất, năng lực, phát triển cân đối đức, trí, thể, mỹ. Môn GDTC là một trong những bộ phận của nền giáo dục, góp phần làm thay đổi mọi mặt của giáo dục toàn diện có ảnh hưởng rất lớn tới các mặt giáo dục khác, có vị thế hết sức quan trọng trong việc chuẩn bị cho học sinh có đầy đủ khả năng, sức khỏe để tham gia vào cuộc sống sản xuất và bảo vệ tổ quốc. Môn GDTC bậc tiểu học có nhiệm vụ trang bị cho học sinh một số tri thức kỹ năng đơn giản cần thiết, nhằm rèn luyện tư thế cơ bản, làm giàu vốn kỹ năng vận động, để các em học tập sinh hoạt có hiệu quả. Trên cơ sở đó góp phần bảo vệ và tăng cường sức khỏe học sinh, phát triển các tố chất thể lực, tạo điều kiện cho cơ thể các em phát triển bình thường theo quy luật tâm lý, lứa tuổi, giới tính. Ngoài ra còn góp phần rèn luyện cho học sinh nếp sống lành mạnh, vui tươi, có ý thức tổ chức kỷ luật và một số phẩm chất đạo đức khác, tạo tiền đề cho quá trình hình thành nhân cách đúng cho các em. Cố thủ tướng Phạm Văn Đồng đã từng có lời tâm huyết đối với sự nghiệp giáo dục của chúng ta đó là: “GDTC là một mục tiêu không thể thiếu được trong quan điểm giáo dục của chúng ta, nó là cơ sở để tiếp thu tốt đức dục, trí dục và mỹ dục”. Bởi vậy, chúng ta cần nhận thức sâu sắc mục đích, nhiệm vụ và yêu cầu của môn GDTC ở trường tiểu học để có những bài tập khoa học, phù hợp với đặc điểm tâm sinh lý lứa tuổi học sinh, phù hợp với điều kiện thực tế của nhà trường và khả năng nhận thức của học sinh. Từ đó đưa GDTC cùng với các mặt giáo dục khác, hoàn thành tốt mục tiêu giáo dục thể chất trong nhà trường. Đặc thù của môn GDTC ở bậc tiểu học là biến những kiến thức đã học được, hiểu được thành kỹ năng hoạt động vận động, trên cơ sở đó phát triển thể lực và tăng cường sức khỏe cho các em, tạo cho các em có một nền tảng để tiếp thu những kỹ năng mới ở những bậc học tiếp theo.
4. Xu hướng đổi mới giáo dục hiện nay đang đặt ra cho giáo viên giáo dục thể chất ở trường tiểu học đòi hỏi phải làm sao để dạy tốt môn GDTC ở bậc tiểu học nói chung, môn GDTC lớp 3 nói riêng, cụ thể là bài tập thể dục của chương trình GDTC lớp 3. Đối với giáo viên GDTC hiện nay rèn luyện cho các em có đầy đủ sức khỏe là rất quan trọng tạo cho các em có được “Một tinh thần minh mẫn trong một cơ thể cường tráng”. Đặc biệt ở lứa tuổi học sinh tiểu học việc rèn luyện thể chất cho các em thông qua các bài tập thể dục là một việc làm hết sức quan trọng đối với giáo viên giảng dạy GDTC. Vì vậy tôi đã suy nghĩ, nghiên cứu và chọn đề tài: “Một số biện pháp giúp học tốt bài thể dục phát triển chung cho học sinh khối lớp 3” Trường tiểu học Trường Thành, thành phố Tuyên Quang. 2. Mục đích nghiên cứu: Nhằm giúp cho các em học sinh khối lớp 3 tại trường tiểu học Trường Thành nâng cao chất lượng giáo dục thể chất, tố chất thể lực góp phần phát triển con người theo hướng toàn diện. Trang bị cho các em một số hiểu biết về những kỹ năng cơ bản. Giáo dục cho các em có tính nề nếp trong tập luyện TDTT, có ý thức giữ gìn vệ sinh và nếp sống lành mạnh vui chơi giải trí có tính tổ chức và kỷ luật, góp phần giáo dục đạo đức lối sống hình thành nhân cách con người mới. Bài tập thể dục nhằm phát triển thể lực, tạo sự hứng thú cho học sinh tập luyện, hình thành những kỹ năng vận động, củng cố và nâng cao, có sự tác động trực tiếp tích cực đến việc rèn luyện sức khỏe và ý chí phẩm chất đạo đức cho người học hết sức to lớn. Tiếp tục duy trì và đẩy mạnh phong trào rèn luyện thân thể theo gương Bác Hồ vĩ đại thường xuyên luyện tập và thi đấu các môn thể thao, góp phần phát triển giáo dục thể chất, tăng cường sức khỏe, góp phần nâng cao sức đề kháng của cơ thể. Phát hiện và tuyển chọn những em có tài năng thể thao, bổ sung cho lực lượng vận động viên năng khiếu tham gia hội khỏe phù đổng được tổ chức hàng năm.
5. 3. Đối tượng nghiên cứu: + Đối tượng nghiên cứu: Học sinh khối lớp 3 + Phạm vị: Trường tiểu học Trường Thành, thành phố Tuyên Quang. 4. Kế hoạch nghiên cứu: Từ 10/9/2022– 26/4/2023. TT Thời gian Nội dung công việc Sản phẩm Từ 06/9 đến 1 - Chọn đề tài, viết đề cương nghiên cứu. - Bản đề cương chi tiết. 15/9/2022 - Đọc tài liệu lý thuyết về cơ sở lý luận. - Tập tài liệu lý thuyết. Từ 16/9 đến 2 - Khảo sát thực trạng, tổng hợp số liệu - Số liệu khảo sát đã 16/10/2022 thực tế. xử lý. - Trao đổi với đồng nghiệp đề xuất các - Tập hợp ý kiến đóng Từ 17/10 đến 3 biện pháp, các sáng kiến. góp của đồng nghiệp. 30/12/2022 - Áp dụng thử nghiệm - Hoạt động cụ thể. Từ 01/1/2023 - Hệ thống hóa tài liệu, viết báo cáo. 4 - Bản nháp báo cáo đến 27/3/2023 - Xin ý kiến của đồng nghiệp. Từ 28/3 đến - Hoàn thiện báo cáo, nộp Hội đồng - Bản báo cáo chính 5 26 /4/2023 Sáng kiến cấp trên. thức. 5. Phương pháp nghiên cứu: - Đọc sách, tài liệu tham khảo và các văn bản có liên quan giáo dục, nắm vững nội dung chương trình GDTC lớp 3, theo chuẩn kiến thức kỹ năng. - Phương pháp phân tích tổng hợp: (Kỹ năng phân tích, giảng giải kỹ thuật động tác ngắn gọn, dễ hiểu). - Phương pháp trực quan: (Giáo viên làm mẫu, tranh ảnh, mô hình ...) - Phương pháp tập luyện: (Là các phương tiện để đạt mục đích hình thành kỹ năng kỹ xảo vận động và phát triển tố chất vận động). - Phương pháp nghiên cứu sản phẩm: (Nghiên cứu sản phẩm học tập của học sinh thông qua bài tập thể dục). - Phương pháp thi đấu: (Tổ chức thi đua )
6. - Phương pháp quan sát: Đây là phương pháp thể hiện sự cảm nhận của của người thầy giáo đối với người học để đưa ra những biện pháp phù hợp. - Phương pháp điều tra: Thông qua phương pháp này giáo viên biết được khả năng tiếp thu bài của học sinh đến đâu tức là thực hiện được động tác như thế nào. - Phương pháp vấn đáp: Bằng phương pháp này người giáo viên biết được sự hứng thú của học sinh khi tập bài thể dục. II. PHẦN NỘI DUNG 1. Cơ sở lý luận của biện pháp: Giờ học GDTC của học sinh cũng như giờ học của những môn học khác, mục tiêu và nhiệm vụ trang bị kiến thức cho học sinh là vô cùng cần thiết. Nhưng với môn GDTC ở trường tiểu học, nó cũng có đặc thù riêng; mục tiêu kiến thức không phải là mục tiêu quan trọng nhất, mà mục tiêu sức khỏe học sinh mới là đích để chúng ta cần đến. So với những môn học khác, chỉ cần trang bị cho các em những kiến thức và kỹ năng, để các em biến cái đó thành những cái của bản thân, để sử dụng trong học tập và đời sống. Môn GDTC ở trường học là biến những kiến thức mà học sinh nắm được, hiểu được, thành kỹ năng hoạt động vận động trên cơ sở đó phát triển thể lực và tăng cường sức khỏe của các em, để các em mới thực hiện và hoàn thành tốt nhiệm vụ yêu cầu của các môn học khác. Bài tập thể dục lớp 3 nói riêng và các bài tập thể dục của các lớp nói chung trong trường tiểu học để đạt hiệu quả cao cần có sự lựa chọn phương pháp giảng dạy phù hợp đồng thời giáo viên cần phải: - Soạn giảng đủ đúng theo đúng chương trình, theo chuẩn kiến thức kĩ năng. - Nắm vững nội dung và phương pháp dạy học môn GDTC. - Đọc kỹ SGV và tài liệu tham khảo. Xác định mục đích yêu cầu và phương pháp giảng dạy. Xác định lượng kiến thức trong tiết học. - Nghiên cứu con đường chuyển tải kiến thức một cách hợp lý. - Giáo viên đưa ra nhiệm vụ học tập, chỉ ra cách giải quyết hoặc là phương pháp chung để giải quyết nhiệm vụ. - Giáo viên theo dõi học sinh làm việc, hướng dẫn kiểm tra đánh giá, điều chỉnh kịp thời nhằm nâng cao chất lượng học.
7. - Tiến hành bài dạy phân bố thời gian hợp lý, phần nào là “Trọng tâm” cần khắc sâu kiến thức, xác định được hình thức bài tập, luyện tập và ứng dụng. - Xây dựng cho học sinh có thói quen tự giác tích cực làm việc đồng thời biết nhận xét, đánh giá về bạn, về mình. - Phát huy tính tích cực của học sinh, “Khêu gợi” tiềm năng của học sinh, giúp học sinh làm việc với phương pháp khoa học phù hợp với tâm sinh lý của học sinh. Tạo ra môi trường, không khí lớp học sôi động. 2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng biện pháp: Do điều kiện sân bãi chưa có sân tập riêng, tập trên sân trường, dụng cụ thể dục còn ít, thiếu tranh ảnh, thiếu dụng cụ tập luyện, chưa có nhà thể chất nên mùa nắng thì oi bức thiếu bóng cây che mát, làm cho việc giảng dạy của giáo viên cũng như việc tập luyện của học sinh còn gặp nhiều khó khăn. Học sinh luyện tập thiếu nhiệt tình, tinh thần luyện tập của các em không cao, các em tập bài thể dục không lôi cuốn được các em vào bài tập một cách chủ động. Sân thể dục gần các lớp học khi các em luyện tập hoặc cho các em vui chơi các trò chơi thì có ảnh hưởng đến các lớp đang học. Vì vậy, giáo viên giảng dạy cũng như luyện tập của các em còn hạn chế. Khi chưa áp dụng sáng kiến: “Một số biện pháp giúp học tốt bài tập thể dục cho học sinh khối lớp 3” Trường tiểu học Trường Thành, thành phố Tuyên Quang. Trong giảng dạy tôi thu được kết quả năm học trước đó của HS lớp 3 như sau: Thời gian Tổng số Hoàn thành tốt Hoàn thành Chưa hoàn thành Đầu năm 80 HS 5 HS 75 HS HS 3. Các sáng kiến đã được sử dụng để giải quyết vấn đề: Để giúp các em học tốt môn GDTC nói chung và bài tập thể dục nói riêng, ngoài phương pháp giảng dạy giáo viên cần kết hợp các biện pháp khác nhau. Mỗi giờ dạy GDTC là mỗi bước đi bằng hành động cụ thể trong quá trình biến mục đích giáo dục thành kết quả thực tế. Vì vậy mỗi giờ dạy đều phải làm cho học sinh nắm được kiến thức, kỹ năng, mục đích của bài tập được bồi dưỡng về phẩm chất, ý chí thúc đẩy thể lực tăng tiến không ngừng. Sau đây là “Một số biện pháp giúp học tốt bài tập thể dục cho học sinh khối lớp 3” Trường tiểu học Trường Thành, thành phố Tuyên Quang.
8. 3.1 Về phía giáo viên: Vào đầu năm học giáo viên nên đề xuất với nhà trường phối hợp với phụ huynh học sinh, tổ chức cho y tế địa phương kiểm tra sức khoẻ cho học sinh để các em có một sức khoẻ tốt trong học tập. Thường xuyên liên lạc với phụ huynh học sinh về tình hình học tập con em và giờ giấc học tập, theo dõi tình trạng sức khỏe của học sinh để từ đó có hướng giải quyết phù hợp. Trước giờ dạy cần kiểm tra sân bãi, dụng cụ tập luyện và nắm chắc những diễn biến sức khoẻ hoạt động học tập, lao động, sinh hoạt, kết quả của bài trước những thay đổi tổ chức học tập, những vấn đề chung của lớp và những em cá biệt. Từ đó kịp thời điều chỉnh kế hoạch mức độ hình thức, phương pháp lên lớp. Khi hướng dẫn một nội dung trong tiết dạy giáo viên phải phối hợp tốt với cán sự lớp để giúp giáo viên điều khiển lớp tập, giáo viên đi quan sát sửa chữa, uốn nắn, gíúp đỡ những em tập chưa hoàn chỉnh đặc biệt cần chú trọng đến khâu bảo hiểm để phòng ngừa chấn thương cho các em. Giáo viên hướng dẫn động tác cần nói rõ tên động tác. Hướng dẫn học sinh xem tranh, phân tích kỹ thuật động tác đặt biệt là biên độ động tác nhằm nâng cao kỹ thuật động tác. Ví Dụ: Khi hướng dẫn động tác "Vươn thở". Giáo viên cho lớp quan sát tranh, phân tích kỹ thuật động tác nêu rõ tác dụng của động tác và giáo dục các em, rèn luyện thường xuyên, phát triển tốt sức khỏe, tập kết hợp hít sâu thở ra và chú ý tập trung theo sự hướng dẫn của giáo viên. GV làm mẫu động tác hướng dẫn thật kỹ: “Hô nhịp chậm kéo dài kết hợp hít sâu thở ra” nếu không hướng dẫn kỹ thì các em tập không hít sâu, thở ra không đúng nhịp và biến độ động tác không đạt hiệu quả cao. Nên cho 2 em học sinh tập 2 lần 8 nhịp, lớp nhận xét tuyên dương. Giáo viên hô nhịp chậm kéo dài cho lớp tập, quan sát sửa sai cho học sinh. Cán sự lớp hô nhịp lớp tập, giáo viên giúp đỡ sửa sai cho các em. Giáo viên chia nhóm tập theo từng khu vực, qui định thời gian, quan sát giúp đỡ học sinh sửa sai.Tổ chức thi đua tổ với nhau, giáo viên nhận xét tuyên dương.
9. Đại diện tổ thi đua, giáo viên cùng học sinh nhận xét tuyên dương. Một số lỗi học sinh thường sai: Tập trước nhịp, đưa tay dang ngang lên cao chưa thẳng chưa ngẩng đầu và hít vào. Vì vậy giáo viên cần cho học sinh xác định rõ hướng đưa tay lên cao, nhớ rõ ngẩng đầu và hít sâu thật kỹ. Khi hô nhịp, phân tích động tác hướng dẫn bài tập các em chưa hiểu (hiểu chậm), giáo viên cần hướng dẫn giải thích thêm để các em hiểu bằng cách: Làm mẫu nhiều lần, cho học sinh tập thử lớp quan sát nhận xét tuyên dương. Tổ chức thi đua tổ vơí nhau nhằm phát huy tính tích cực của các em. Vì vậy để các em học tốt bài thể dục phát triển chung giáo viên cần: + Chuẩn bị sân bãi trước khi lên lớp. + Sân bãi phải sạch và không có chướng vật. + Dụng cụ tập luyện đầy đủ (như tranh, động tác mẫu ....) + Giáo viên nêu tác dụng động tác (giáo dục học sinh). + Hướng dẫn động tác rõ ràng chính xác. + Giáo viên làm mẫu, phân tích kỹ thuật động tác. + Học sinh lên tập, lớp quan sát nhận xét, tuyên dương. + GV điều khiển lớp tập, quan sát giúp đỡ học sinh sửa sai. + Chia nhóm tập theo từng khu vực, giáo viên cần qui định thời gian cụ thể. + Tổ chức thi đua tổ (nhóm) với nhau, lớp nhận xét tuyên dương. + Đại diện tổ (nhóm) thi đua với nhau, GV cùng HS nhận xét tuyên dương. 3.2 Về phía học sinh: Để các em học tốt bài tập thể dục các em cần: Thường xuyên luyện tập để nâng cao sức khoẻ và hoàn thành tốt các bài tập thể dục mà giáo viên giao cho. Các em phải có tính trung thực trong luyện tập cũng như trong khi chơi trò chơi và biết vận dụng vào cuộc sống. Tập luyện ở nhà vào buổi sáng hằng ngày nhằm nâng cao sức khỏe. Hình thành thói quen tập luyện, nâng cao kỹ thuật động tác. Phải có tính bảo quản đồ dùng của giáo viên và của chính các em. Tham gia đầy đủ các cuộc vui chơi do nhà trường tổ chức.
10. Cần phải có trang phục thể dục để tập luyện thoải mái và tự tin hơn. 3.3 Về phía phụ huynh học sinh: Cần phải quan tâm nhiều đến sức khoẻ của các em để các em có đủ sức khoẻ tập luyện hàng ngày. Chuẩn bị trang phục, dụng cụ thể dục cho các em. Thường xuyên nhắc các em tập ở nhà những bài đã được học ở nhà trường để rèn luyện sức khoẻ. Tạo cho các em vui chơi sau thời gian học tập và tập luyện mệt mỏi. Dự họp phụ huynh đầy đủ, nhằm nắm được tình hình học tập của các em. Thường xuyên liên lạc với giáo viên theo dõi nề nếp học tập cũng như thời gian học ở lớp. 3.4 Về phía giáo viên chủ nhiệm: Cần phối hợp với giáo viên chủ nhiệm các lớp, tổng phụ trách đội, hướng dẫn học sinh thực hiện bài tập thể dục thông qua tiết thể dục giữa giờ. Để các em có thêm thời gian tập luyện ngoài 02 tiết chính khóa giúp các em nắm bắt động tác nhanh hơn. 3.5 Với y tế địa phương: Công tác y tế cũng rất quan trọng trong giảng dạy môn GDTC nói chung bài tập thể dục nói riêng. Nên thường xuyên phối hợp với cán bộ phụ trách y tế trường nắm bắt và kiểm tra sức khoẻ định kỳ cho các em để hiểu rõ hơn về sức khỏe các em. Từ đó có phương pháp, hình thức tập luyện phù hợp và đảm bảo an toàn cho các em khi luyện tập. Đặc biệt là một số em bị bệnh tim, phổi 4. Hiệu quả của sáng kiến đối với hoạt động giáo dục, với bản thân, đồng nghiệp và nhà trường: 4.1 Đối với hoạt động giáo dục: Trang bị cho học sinh một số hiểu biết về những kĩ năng cơ bản của bài tập thể dục. Học sinh tập luyện theo tổ, nhóm dưới sự điều khiển của cán sự tổ và tự uốn nắn chỉnh sửa, kiểm tra, động tác cho nhau, giúp nhau cùng tiến bộ. Phát triển năng lực: Tự quản, hợp tác, tự học và giải quyết vấn đề.