Tài liệu Hướng dẫn bồi dưỡng giáo viên phổ thông cốt cán - Mô đun 2: Sử dụng phương pháp dạy học và giáo dục phát triển phẩm chất, năng lực học sinh THPT môn Địa lý

Nội dung text: Tài liệu Hướng dẫn bồi dưỡng giáo viên phổ thông cốt cán - Mô đun 2: Sử dụng phương pháp dạy học và giáo dục phát triển phẩm chất, năng lực học sinh THPT môn Địa lý

1. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM CHƯƠNG TRÌNH ETEP THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH TÀI LIỆU HƯỚNG DẪN BỒI DƯỠNG GIÁO VIÊN PHỔ THÔNG CỐT CÁN (Bồi dưỡng trực tiếp) MÔ ĐUN 2 SỬ DỤNG PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC VÀ GIÁO DỤC PHÁT TRIỂN PHẨM CHẤT, NĂNG LỰC HỌC SINH TRUNG HỌC PHỔ THÔNG MÔN ĐỊA LÍ Thành phố Hồ Chí Minh - năm 2020
2. B<) GIAO Dl)C VA DAO T~O TRUONG DAI HOC SV PHAM CHVONG TRiNH ETEP THANH PH6 H6 cHi MINH TAl LI~ U HUONG DAN BOI DUONG GlAO VIEN PHO THONG COT cAN (Bbi du5ng trvc ti~p) MODUN 2 SU DUNG. PHUONG PHAP DAY. HOC . VA GIAO DUC . PHAT TRIEN PIIAM CHAT, NANG Ll/C HQC SINH TRUNG HQC PHO THONG MONDJALi Dai. dien. Ban bien soa. n Chu bien TS. Ph~m Thj Binh Thimh phB HB Chi Minh - nam 2020
3. MỤC LỤC Ban biên soạn tài liệu 4 Kí hiệu viết tắt 5 Chú giải thuật ngữ 6 Đề cương chi tiết mô đun 8 1. Giới thiệu tổng quan về mô đun 8 2. Yêu cầu cần đạt của mô đun 9 3. Nội dung chính 9 4. Tổ chức hoạt động bồi dưỡng 9 Nội dung 1. Những vấn đề chung về phương pháp dạy học và giáo dục phát triển phẩm chất, năng lực 25 Nội dung 2. Các phương pháp dạy học phát triển phẩm chất, năng lực học sinh trong môn địa lí ở THPT 27 Nội dung 3. Lựa chọn và sử dụng phương pháp, kĩ thuật dạy học một chủ đề trong môn địa lí ở thpt 30 Nội dung 4. Xây dựng kế hoạch hỗ trợ đồng nghiệp tại trường và địa phương 37 5. Tài liệu đọc 38 Nội dung 1. Những vấn đề chung về dạy học và giáo dục phát triển phẩm chất, năng lực 38 Nội dung 2: Các phương pháp dạy học phát triển phẩm chất, năng lực học sinh trung học phổ thông trong môn địa lí 38 Nội dung 3. Lựa chọn, sử dụng phương pháp, kĩ thuật dạy học một chủ đề trong môn địa lí 101 Phụ lục 123 Phụ lục 1. Kế hoạch bài dạy minh hoạ 123 Phụ lục 2. Kế hoạch hỗ trợ đồng nghiệp 131 Phụ lục 3. Khung Kế hoạch bài dạy 132 Đánh giá khoá học 136 Tài liệu tham khảo 137
4. BAN BIÊN SOẠN TÀI LIỆU 1. TS. Phạm Thị Bình, Trường Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh 2. TS. Nguyễn Văn Luyện, Trường Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh 3. ThS. Hà Văn Thắng, Trường Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh 4. TS. Phan Văn Phú, Trường Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh 5. TS. Huỳnh Phẩm Dũng Phát, Trường Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh 6. GS.TS. Nguyễn Viết Thịnh, Trường Đại học Sư phạm Hà Nội 7. PGS.TS. Ngô Thị Hải Yến, Trường Đại học Sư phạm Hà Nội 8. PGS.TS. Nguyễn Phương Liên, Trường Đại học Sư phạm Thái Nguyên CỘNG TÁC VIÊN 1. TS. Nguyễn Thị Kim Liên, Trường Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh 2. TS. Lê Thị Lành, Trường Đại học Quy Nhơn 3. TS. Mai Thị Thùy Dung, Trường Trung học thực hành - Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh 4
5. KÍ HIỆU VIẾT TẮT Kí hiệu viết tắt Viết đầy đủ BCV Báo cáo viên CT Chương trình GD Giáo dục GDPT Giáo dục phổ thông GV Giáo viên GVPT Giáo viên phổ thông GVSPCC Giảng viên sư phạm chủ chốt HĐGD Hoạt động giáo dục HS Học sinh HTDH Hình thức dạy học HV Học viên KHBD Kế hoạch bài dạy KTDH Kĩ thuật dạy học NL Năng lực PC Phẩm chất PHT Phiếu học tập PP Phương pháp PPDH Phương pháp dạy học PP, KTDH Phương pháp, kĩ thuật dạy học PTTQ Phương tiện trực quan SĐTD Sơ đồ tư duy SGK Sách giáo khoa THCS Trung học cơ sở THPT Trung học phổ thông TNKQ Trắc nghiệm khách quan YCCĐ Yêu cầu cần đạt 5
6. CHÚ GIẢI THUẬT NGỮ Thuật ngữ, khái niệm Giải thích Bao gồm nhiều hoạt động nối tiếp nhau trong tiến trình Chuỗi hoạt động học dạy học. Là đề tài hay vấn đề được chọn làm nội dung chính trong Chủ đề dạy học dạy học Là bản mô tả chi tiết mục tiêu, tiến trình tổ chức hoạt động dạy học một chủ đề hoặc nội dung. Trong tài liệu Kế hoạch bài dạy này, sử dụng thuật ngữ Kế hoạch bài dạy (KHBD) thay cho giáo án hoặc kế hoạch bài học1. Là thuộc tính cá nhân được hình thành, phát triển nhờ tố chất sẵn có và quá trình học tập, rèn luyện, cho phép con người huy động tổng hợp các kiến thức, kĩ năng và Năng lực các thuộc tính cá nhân khác như hứng thú, niềm tin, ý chí, thực hiện thành công một loại hoạt động nhất định, đạt kết quả mong muốn trong những điều kiện cụ thể. Là những năng lực cơ bản, thiết yếu để con người có thể sống và làm việc bình thường trong xã hội; được hình thành, phát triển thông qua tất cả các môn học và Năng lực chung hoạt động giáo dục: năng lực tự chủ và tự học, năng lực giao tiếp và hợp tác, năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo. 1 Một số cách diễn giải khác: (1) Là kế hoạch và dàn ý lên lớp của giáo viên, bao gồm chủ đề/bài học của giờ lên lớp, mục đích giáo dục (GD) và giáo dưỡng, nội dung, phương pháp, thiết bị, những hoạt động cụ thể của thầy và trò, khâu kiểm tra đánh giá (2) Là bản thiết kế cho tiến trình ộtm chủ đề/bài học, là bản kế hoạch mà người giáo viên dự định sẽ thực hiện tổ chức trên lớp/ trên nhóm đối tượng HS nào đó. Với một chủ đề/ bài học nào đó, với những đối tượng HS khác nhau, với những giáo viên khác nhau thì sẽ có những bản Kế hoạch bài dạy (giáo án) khác nhau. 6
7. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM CHƯƠNG TRÌNH ETEP THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH TÀI LIỆU HƯỚNG DẪN BỒI DƯỠNG GIÁO VIÊN PHỔ THÔNG CỐT CÁN (Bồi dưỡng trực tiếp) MÔ ĐUN 2 SỬ DỤNG PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC VÀ GIÁO DỤC PHÁT TRIỂN PHẨM CHẤT, NĂNG LỰC HỌC SINH TRUNG HỌC PHỔ THÔNG MÔN ĐỊA LÍ Thành phố Hồ Chí Minh - năm 2020