Tài liệu Hướng dẫn bồi dưỡng giáo viên phổ thông cốt cán - Mô đun 2: Sử dụng phương pháp dạy học và giáo dục phát triển phẩm chất, năng lực học sinh THPT môn Ngữ văn

Nội dung text: Tài liệu Hướng dẫn bồi dưỡng giáo viên phổ thông cốt cán - Mô đun 2: Sử dụng phương pháp dạy học và giáo dục phát triển phẩm chất, năng lực học sinh THPT môn Ngữ văn

1. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM CHƯƠNG TRÌNH ETEP THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH TÀI LIỆU HƯỚNG DẪN BỒI DƯỠNG GIÁO VIÊN PHỔ THÔNG CỐT CÁN (Bồi dưỡng trực tiếp) MÔ ĐUN 2 SỬ DỤNG PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC VÀ GIÁO DỤC PHÁT TRIỂN PHẨM CHẤT, NĂNG LỰC HỌC SINH TRUNG HỌC PHỔ THÔNG MÔN NGỮ VĂN Thành phố Hồ Chí Minh - năm 2020
2. B(> GIAO Dl)C VA DAO T ~0 TRVdNG DAI HOC SV PRAM CHVONG TRiNH ETEP THANH PH6 H6 cHi MINH TAl LI-E:U HUONG DAN BOI DUONG GIAO VIEN PHO THONG COT CAN (B&i du6ng trllc tiSp) MOD" UN 2 SU DUNG. PHUONG PHAP DAY. HOC. VA GIAO DUC . PHAT TRIEN PHAM ellAT, NANG Ll/C HQC SINH TRUNG HQC PHO THONG MONNGUVAN l>~i di ~ n Ban bien so ~n Chu bien PGS. TS. DU'O'ng Thj HBng Hi~u Thanh phB HB Chi Minh - nam 2020
3. MỤC LỤC KÝ HIỆU VIẾT TẮT 1 CHÚ GIẢI THUẬT NGỮ 2 NỘI DUNG CHI TIẾT MÔ ĐUN 3 1. GIỚI THIỆU TỔNG QUAN VỀ MÔ ĐUN 3 2. YÊU CẦU CẦN ĐẠT CỦA MÔ ĐUN 4 3. NỘI DUNG CHÍNH 4 4. TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG BỒI DƯỠNG 4 4.1. Kế hoạch hoạt động bồi dưỡng qua mạng (5 ngày) 4 4.2. Kế hoạch hoạt động bồi dưỡng trực tiếp (3 ngày) 4 4.3. Kế hoạch hoạt động bồi dưỡng qua mạng (7 ngày) 15 5. TÀI LIỆU ĐỌC 17 NỘI DUNG 1. NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG VỀ DẠY HỌC VÀ GIÁO DỤC PHÁT TRIỂN PHẨM CHẤT, NĂNG LỰC 17 1.1. Khái quát về dạy học và giáo dục phát triển phẩm chất, năng lực 17 1.1.1. Phẩm chất và năng lực trong Chương trình giáo dục phổ thông 2018 17 1.1.1.1. Phẩm chất trong Chương trình giáo dục phổ thông 2018 17 1.1.1.2. Năng lực trong Chương trình giáo dục phổ thông 2018 17 1.1.2. Các yếu tố ảnh hưởng đến sự hình thành và phát triển phẩm chất, năng lực 18 1.1.3. Dạy học và giáo dục phát triển phẩm chất, năng lực 18 1.1.3.1. So sánh dạy học tiếp cận nội dung và dạy học phát triển phẩm chất, năng lực 18 1.1.3.2. Các nguyên tắc dạy học và giáo dục phát triển phẩm chất, năng lực 20
4. 1.1.3.3. Yêu cầu đối với giáo viên trong việc tổ chức hoạt động dạy học và giáo dục phát triển phẩm chất, năng lực 23 1.2. Xu hướng hiện đại về phương pháp dạy học và giáo dục phát triển phẩm chất, năng lực 26 1.2.1. Phương pháp dạy học và giáo dục 26 1.2.2. Xu hướng hiện đại về phương pháp, kĩ thuật dạy học phát triển phẩm chất, năng lực 27 1.2.3. Một số phương pháp, kĩ thuật dạy học phát triển phẩm chất, năng lực theo xu hướng hiện đại 28 1.2.3.1. Dạy học hợp tác 28 1.2.3.2. Dạy học khám phá 30 1.2.3.3. Dạy học giải quyết vấn đề 32 1.2.3.4. Dạy học dựa trên dự án 33 1.2.3.5. Kĩ thuật dạy học 36 CÂU HỎI, BÀI TẬP 36 NỘI DUNG 2. CÁC PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC PHÁT TRIỂN PHẨM CHẤT, NĂNG LỰC HỌC SINH TRUNG HỌC PHỔ THÔNG TRONG MÔN NGỮ VĂN 37 2.1. Môn Ngữ văn trong Chương trình giáo dục phổ thông 2018 37 2.1.1. Đặc điểm của môn Ngữ văn 37 2.1.2. Mục tiêu, yêu cầu cần đạt của môn Ngữ văn 38 2.1.2.1. Mục tiêu của môn Ngữ văn 38 2.1.2.2. Yêu cầu cần đạt của môn Ngữ văn 38 2.1.3. Định hướng về phương pháp và kĩ thuật dạy học phát triển phẩm chất và năng lực cho học sinh trong môn Ngữ văn 40 2.1.3.1. Định hướng chung 40 2.1.3.2. Định hướng về phương pháp dạy đọc 41 2.1.3.3. Định hướng về phương pháp dạy viết 45 2.1.3.4. Định hướng về phương pháp dạy nói và nghe 45
5. 2.1.4. Quan hệ giữa yêu cầu cần đạt với nội dung dạy học, phương pháp và kĩ thuật dạy học trong môn Ngữ văn 48 2.2. Một số phương pháp và kĩ thuật dạy học phát triển phẩm chất, năng lực học sinh trong môn Ngữ văn 51 2.2.1. Dạy học dựa trên dự án 51 2.2.1.1. Định hướng sử dụng 51 2.2.1.2. Ví dụ minh hoạ 52 2.2.2. Dạy học hợp tác 55 2.2.2.1. Định hướng sử dụng 55 2.2.2.2. Ví dụ minh hoạ 57 2.2.3. Dạy học giải quyết vấn đề 59 2.2.3.1. Định hướng sử dụng 59 2.2.3.2. Ví dụ minh họa 60 2.2.4. Phương pháp đàm thoại gợi mở 62 2.2.4.1. Khái niệm 62 2.2.4.2. Cách tiến hành 63 2.2.4.3. Định hướng sử dụng 63 2.2.4.4. Điều kiện sử dụng 65 2.2.4.5. Ví dụ minh hoạ 65 2.2.5. Phương pháp đóng vai 67 2.2.5.1. Khái niệm 67 2.2.5.2. Cách tiến hành 67 2.2.5.3. Định hướng sử dụng 68 2.2.5.4. Điều kiện sử dụng 69 2.2.5.5. Ví dụ minh hoạ 69 2.2.6. Phương pháp dạy viết dựa trên tiến trình 71 2.2.6.1. Khái niệm 71 2.2.6.2. Cách tiến hành 71 2.2.6.3. Định hướng sử dụng 71 2.2.6.4. Điều kiện sử dụng 72
6. 2.2.6.5. Ví dụ minh hoạ 72 2.2.7. Phương pháp dạy học theo mẫu 74 2.2.7.1. Khái niệm 74 2.2.7.2. Cách tiến hành 74 2.2.7.3. Định hướng sử dụng 75 2.2.7.4. Điều kiện sử dụng 76 2.2.7.5. Ví dụ minh hoạ 76 2.2.8. Kĩ thuật khăn trải bàn 81 2.2.8.1. Cách tiến hành 81 2.2.8.2. Ưu điểm và hạn chế 82 2.2.8.3. Ví dụ minh hoạ 82 2.2.9. Kĩ thuật sơ đồ tư duy 83 2.2.9.1. Cách tiến hành 84 2.2.9.2. Ưu điểm và hạn chế 84 2.2.9.3. Ví dụ minh họa 85 2.2.10. Kĩ thuật phòng tranh 86 2.2.10.1. Cách tiến hành 86 2.2.10.2. Ưu điểm và hạn chế 87 2.2.10.3. Ví dụ minh họa 87 2.2.11. Kĩ thuật KWL 88 2.2.11.1. Cách tiến hành 89 2.2.11.2. Ưu điểm và hạn chế 89 2.2.11.3. Ví dụ minh hoạ 90 2.2.12. Kĩ thuật bảng bốn ô vuông 91 2.2.12.1. Cách tiến hành 91 2.2.12.2. Ưu điểm và hạn chế 92 2.2.12.3. Ví dụ minh họa 92 CÂU HỎI, BÀI TẬP 93 NỘI DUNG 3. LỰA CHỌN, SỬ DỤNG PHƯƠNG PHÁP VÀ KĨ THUẬT DẠY HỌC TRONG MÔN NGỮ VĂN 95
7. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM CHƯƠNG TRÌNH ETEP THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH TÀI LIỆU HƯỚNG DẪN BỒI DƯỠNG GIÁO VIÊN PHỔ THÔNG CỐT CÁN (Bồi dưỡng trực tiếp) MÔ ĐUN 2 SỬ DỤNG PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC VÀ GIÁO DỤC PHÁT TRIỂN PHẨM CHẤT, NĂNG LỰC HỌC SINH TRUNG HỌC PHỔ THÔNG MÔN NGỮ VĂN Thành phố Hồ Chí Minh - năm 2020