Tài liệu Hướng dẫn bồi dưỡng giáo viên phổ thông cốt cán - Mô đun 2: Sử dụng phương pháp dạy học và giáo dục phát triển phẩm chất, năng lực học sinh THPT môn Vật lý

Nội dung text: Tài liệu Hướng dẫn bồi dưỡng giáo viên phổ thông cốt cán - Mô đun 2: Sử dụng phương pháp dạy học và giáo dục phát triển phẩm chất, năng lực học sinh THPT môn Vật lý

1. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM CHƯƠNG TRÌNH ETEP THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH TÀI LIỆU HƯỚNG DẪN BỒI DƯỠNG GIÁO VIÊN PHỔ THÔNG CỐT CÁN (Bồi dưỡng trực tiếp) MÔ ĐUN 2 SỬ DỤNG PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC VÀ GIÁO DỤC PHÁT TRIỂN PHẨM CHẤT, NĂNG LỰC HỌC SINH TRUNG HỌC PHỔ THÔNG MÔN VẬT LÍ Thành phố Hồ Chí Minh - năm 2020
2. B<) GIAO DT)C VA DAO T ~0 TRUONG D~ HOC SU PHAM CHUONG TRiNH ETEP THANH PH6 H6 cHi MINH TAl LIEU. HUONG DAN Bin DU ONG GIAo VIEN PH6 THONG coT cAN (B6i du5ng trvc ti~p) MODUN 2 SU DUNG PHUONG PHAP DAY HOC VA GIAO DUC PHAT TRIEN . . . . . PHAM CHAT, NANG Ll/C HQC SINH TRUNG HQC PHO THONG MONV~TLi Dai. dien. Ban bien soan . Chu bien TS. Cao Thj Song Hrrong Thanh phB HB Chi Minh - nam 2020
3. MỤC LỤC BAN BIÊN SOẠN TÀI LIỆU 6 KÍ HIỆU VIẾT TẮT 7 CHÚ GIẢI THUẬT NGỮ 8 ĐỀ CƯƠNG CHI TIẾT MÔ ĐUN 9 1. GIỚI THIỆU TỔNG QUAN VỀ MÔ ĐUN 9 2. YÊU CẦU CẦN ĐẠT CỦA MÔ ĐUN 9 3. NỘI DUNG CHÍNH 10 4. TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG BỒI DƯỠNG 10 4.1. Kế hoạch hoạt động bồi dưỡng qua mạng (5 ngày) 10 4.2. Kế hoạch hoạt động bồi dưỡng qua mạng (7 ngày) 19 4.3. Kế hoạch hoạt động bồi dưỡng trực tiếp (3 ngày) 20 5. TÀI LIỆU ĐỌC 41 NỘI DUNG 1. NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG VỀ DẠY HỌC VÀ GIÁO DỤC PHÁT TRIỂN PHẨM CHẤT, NĂNG LỰC 41 1.1. Khái quát về dạy học và giáo dục phát triển phẩm chất, năng lực 41 1.1.1. Phẩm chất và năng lực trong Chương trình Giáo dục phổ thông 2018 41 1.1.1.1. Phẩm chất trong Chương trình Giáo dục phổ thông 2018 41 1.1.1.2. Năng lực trong Chương trình Giáo dục phổ thông 2018 41 1.1.2. Các yếu tố ảnh hưởng đến sự hình thành và phát triển phẩm chất, năng lực 42 1.2. Xu hướng hiện đại về phương pháp dạy học và giáo dục phát triển phẩm chất, năng lực 52 1.2.1. Phương pháp dạy học và giáo dục 52 1.2.2. Xu hướng hiện đại về phương pháp, kĩ thuật dạy học phát triển phẩm chất, năng lực 54 1.2.3. Một số phương pháp, kĩ thuật dạy học phát triển phẩm chất, năng lực theo xu hướng hiện đại 55 NỘI DUNG 2. CÁC PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC PHÁT TRIỂN PHẨM CHẤT, NĂNG LỰC HỌC SINH TRUNG HỌC TRONG MÔN VẬT LÍ 67 2.1. Môn vật lí trong chương trình giáo dục phổ thông 2018 67 2.1.1. Đặc điểm của môn Vật lí 67 2.1.2. Mục tiêu, yêu cầu cần đạt của môn Vật lí 68 2.1.3. Định hướng chung về phương pháp dạy học phát triển phẩm chất, năng lực học sinh trong môn Vật lí 71
4. 2.1.4. Quan hệ giữa YCCĐ với mục tiêu và PP/KT DH trong môn Vật lí 73 2.2. Một số phương pháp, kĩ thuật dạy học phát triển phẩm chất, năng lực học sinh trong môn Vật lí 76 2.2.1. Dạy học giải quyết vấn đề 76 2.2.1.1. Định hướng sử dụng 76 2.2.1.2. Ví dụ minh họa 80 2.2.2. Dạy học dựa trên dự án 83 2.2.2.1. Định hướng sử dụng 83 2.2.2.2. Ví dụ minh họa 84 2.2.3. Dạy học theo trạm 89 2.2.3.1. Khái niệm 89 2.2.3.2. Cách tiến hành 90 2.2.2.3. Định hướng sử dụng 91 2.2.3.4. Điều kiện sử dụng 91 2.2.3.5. Ví dụ minh họa 91 2.2.4. Kĩ thuật các mảnh ghép 106 2.2.4.1. Cách tiến hành 106 2.2.4.2. Ưu điểm và hạn chế 106 2.2.4.3. Ví dụ minh hoạ 107 2.2.5. Kĩ thuật khăn trải bàn 109 2.2.5.1. Cách tiến hành 109 2.2.5.2. Ưu điểm và hạn chế 109 2.2.5.3. Ví dụ minh hoạ 109 2.2.6. Kĩ thuật sơ đồ tư duy 110 2.2.6.1. Cách tiến hành 111 2.2.6.2. Ưu điểm và hạn chế 111 2.2.6.3. Ví dụ minh hoạ 112 2.2.7. Kĩ thuật phòng tranh 112 2.2.7.1. Cách tiến hành 113 2.2.7.2. Ưu điểm và hạn chế 113 2.2.7.3. Ví dụ minh hoạ 113
5. NỘI DUNG 3. LỰA CHỌN, SỬ DỤNG PHƯƠNG PHÁP VÀ KĨ THUẬT DẠY HỌC MỘT CHỦ ĐỀ, BÀI HỌC TRONG MÔN VẬT LÍ 115 3.1. Chiến lược dạy học, giáo dục 115 3.2. Cơ sở lựa chọn, sử dụng phương pháp và kĩ thuật dạy học phát triển phẩm chất, năng lực học sinh trong môn Vật lí 118 3.3. Quy trình lựa chọn, sử dụng phương pháp và kĩ thuật dạy học một chủ đề trong môn Vật lí 126 3.3.1. Xác định mục tiêu dạy học 126 3.3.2. Lựa chọn và xây dựng nội dung dạy học trong môn Vật lí 132 3.3.3. Xác định phương pháp, kĩ thuật và phương tiện dạy học cho một chủ đề, bài học trong môn Vật lí 143 3.3.4. Đánh giá việc lựa chọn, sử dụng phương pháp và kĩ thuật dạy học cho một chủ đề, bài học 146 3.4. Xây dựng kế hoạch hỗ trợ đồng nghiệp tại trường và địa phương 150 PHỤ LỤC 162 Phụ lục 1. KẾ HOẠCH BÀI DẠY MINH HỌA 162 I. MỤC TIÊU DẠY HỌC 162 II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU 163 III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC 163 A. TIẾN TRÌNH 163 A. NỘI DUNG DẠY HỌC 168 B. CÁC HỒ SƠ KHÁC 177 Phiếu số 1. Tìm hiểu quy tắc tổng hợp các lực đồng quy 177 Phiếu số 2. Tìm hiểu quy tắc phân tích lực thành hai lực thành phần vuông góc 178 Phiếu số 3. Thí nghiệm thực hành tổng hợp hai lực đồng quy 178 Phiếu số 4. Thí nghiệm thực hành tổng hợp hai lực song song cùng chiều 180 Phụ lục 2. KHUNG KẾ HOẠCH BÀI DẠY 183 ĐÁNH GIÁ KHÓA HỌC 185 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 186
6. BAN BIÊN SOẠN TÀI LIỆU 1. TS. Cao Thị Sông Hương, Trường Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh 2. TS. Nguyễn Thanh Nga, Trường Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh 3. TS. Cao Anh Tuấn, Trường Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh 4. TS. Tưởng Duy Hải, Trường Đại học Sư phạm Hà Nội 5. TS. Phùng Việt Hải, Trường Đại học Sư phạm – Đại học Đà Nẵng 6. ThS. Mai Hoàng Phương, Trường Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh 7. ThS. Lê Hải Mỹ Ngân, Trường Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh 8. ThS. Trần Ngọc Huy, Trường Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh 6
7. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM CHƯƠNG TRÌNH ETEP THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH TÀI LIỆU HƯỚNG DẪN BỒI DƯỠNG GIÁO VIÊN PHỔ THÔNG CỐT CÁN (Bồi dưỡng trực tiếp) MÔ ĐUN 2 SỬ DỤNG PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC VÀ GIÁO DỤC PHÁT TRIỂN PHẨM CHẤT, NĂNG LỰC HỌC SINH TRUNG HỌC PHỔ THÔNG MÔN VẬT LÍ Thành phố Hồ Chí Minh - năm 2020